Τελικά, ποιοι είμαστε;

Fishing on the beach with fishermen and women catch sorting by Wijnand Nuijen. Image courtesy of Rijksmuseum (Public Domain) www.europeana.eu/…

 

Του Νίκου Τσούλια

Για όσους είναι ξύπνιοι υπάρχει μόνο ένας και κοινός κόσμος, ενώ καθένας από όσους κοιμούνται απομακρύνεται στρεφόμενος στο δικό του κόσμο.

Ηράκλειτος.

 

Η ζωή μάς αλλάζει; ο χρόνος μάς αλλάζει; εμείς αλλάζουμε; Δεν έχει ίσως σημασία για τη συγκεκριμένη ανάλυσή μας το ποιο ή ποια από τα παραπάνω ισχύουν. Το σίγουρο είναι ότι αλλάζουμε. Και είναι αυτονόητο το ερώτημα: Ποιοι είμαστε; Δηλαδή, ποιον εαυτό μας κάθε φορά ορίζουμε και αισθανόμαστε, αφού συνυπάρχουν όλες οι φάσεις της ηλικίας μας, του παρελθόντος οι υπαρκτές μνήμες μας αλλά και του μέλλοντος οι φαντασιακές προβολές μας;

Καθαρή ποίηση

Για να κατανοήσουμε τον όρο «καθαρή ποί­ηση», θα πρέπει να τον συσχετίσουμε με το κίνημα του συμβολισμού. Ο συσχετισμός αυ­τός δικαιολογείται απόλυτα, αν λάβουμε υπόψη ότι η λεγόμενη καθαρή ποίηση προήλ­θε μέσα από το συμβολισμό – αποτελεί, δηλα­δή, ένα είδος προέκτασης του συμβολισμού και εκφράζει τα πιο ακραία του όρια.

Είναι, επομένως, αναγκαίο, για να κατα­νοήσουμε την έννοια της καθαρής ποίησης, να γνωρίσουμε προηγουμένως τα βασικά γνωρίσματα του συμβολισμού. Όπως είναι γνωστό, ο συμβολισμός πρω­τοεμφανίζεται στη Γαλλία, στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Πρόδρομοι του συμβολι­σμού θεωρούνται ο Αμερικανός ποιητής Edgar Allan Poe και ο Γάλλος Charles Baudelaire.

Σκηνή από την τραγωδία Ιφιγένεια εν Ταύροις του Ευριπίδη. Ρωμαϊκή τοιχογραφία της Πομπηία. Στο κέντρο ο Ορέστης, αριστερά ο Πυλάδης και δεξιά η Ιφιγένεια.

Ιστορίες φτώχειας…

Vincent van Gogh (1853–1890), Farmhouse with a stooping Peasant-woman in a blue dress, 1885

 

Του Νίκου Τσούλια

Πού μπορεί να αποσκοπεί μια συλλογή ιστοριών φτώχειας; Για να καλλιεργηθεί ο κόσμος των ευαισθησιών μας; Αν κι αυτό έχει την αξία του, δεν στοχεύω κυρίως σ’ αυτό. Για να προσθέσω ένα μικρό κομμάτι στα ερμηνευτικά μας εργαλεία, έτσι ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα την κοινωνική πραγματικότητα; Αν κι αυτό έχει μεγάλη σημασία, δεν είναι ένα αρκούντως ικανοποιητικό πεδίο. Αποβλέπω πρωτίστως στη συνειδητοποίηση του ηθικού μέρους της φτώχειας και της συνεπακόλουθης ευθύνης μας, της ευθύνης του καθενός μας και της ευθύνης μιας διαχρονικά άδικης και σκληρής ταξικής πολιτικής.

Οι προφήτες της επιστήμης

Λαΐνας Θοδωρής, ΤΟ ΒΗΜΑ 26.8.12

Επιστημονικά επιτεύγματα που «ζωντάνεψαν» μέσα από σελίδες βιβλίων

Διαστημικό τρένο,1953, Space Tug, του Murray Leinster

Γραμματισμοί, πολυγραμματισμοί και ελληνικό εκπαιδευτικό (υπο-) σύστημα

http://www.nationalgallery.gr/site/content.php?artid=641

 

του Κώστα Κυριάκη

Εισαγωγή

            Στην παρούσα εργασία επιχειρώ να περιγράψω μια σειρά αναδυόμενων όρων και θεωριών που αποσκοπούν στην καλύτερη κατανόηση των χαρακτηριστικών και των τρόπων λειτουργίας των γραμματισμών στο πλαίσιο του ελληνικού εκπαιδευτικού θεσμού.  Στο πρώτο μέρος αναφέρομαι περιληπτικά σε όρους και θεωρίες, δηλαδή στον αναδυόμενο γραμματισμό, στην παιδαγωγική του γραμματισμού, στους πολυγραμματισμούς και στη θεωρία των ειδών του λόγου, ως απαραίτητο θεωρητικό υπόβαθρο της συζήτησης που γίνεται στο δεύτερο μέρος.  Στο δεύτερο μέρος εξετάζω το πώς οι θεωρητικοί προβληματισμοί του πρώτου μέρους αποτυπώνονται στα αναλυτικά προγράμματα για τη διδασκαλία του γλωσσικού μαθήματος, αλλά και λειτουργούν στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού θεσμού, εστιάζοντας στη μη αναγνώριση της  κοινωνικής πολυγλωσσίας, στη διδασκαλία του γραπτού και προφορικού λόγου, στη διδασκαλίας της ανάγνωσης και στις διδακτικές πρακτικές.     

Which big bang? Rival theories of the universe’s birth

 

(Image: Mehau Kulyk/SPL/Getty Images)

http://www.newscientist.com/special/big-bang

Big bang, big bounce and inflating bubbles: stretch your mind around the expanding cosmos with New Scientist‘s in-depth coverage of how everything began

Όταν το μάθημα αφορά τους μαθητές…

Καράς Χρίστος (1930 )

Τρεις Χάριτες, 1974

Η περίπτωση ενός κεφαλαίου της Βιολογίας της Α΄ Λυκείου

Του Νίκου Τσούλια

Δεύτερη χρονιά εφέτος που διδάσκεται η Βιολογία στην Α΄ Λυκείου και συνεχίστηκε και αυτή τη χρονιά το παράδοξο, ένα παράδοξο που επιζητεί διασταλτικά να ανατρέψει προκαταλήψεις και υποκριτικές στάσεις που συχνά παίρνουν και το σχήμα μιας δήθεν ηθικής συμπεριφοράς. Το μάθημα αυτό με ένα μέρος της διδακτέας ύλης του … άθελά του θέτει ένα σημαντικό ζήτημα προς συζήτηση, το αναπαραγωγικό σύστημα και μέσω αυτού μερικές όψεις της σεξουαλικής ζωής μας. Και αυτή η συζήτηση επεκτείνεται υποχρεωτικά σε δύο συναφή μείζονα ζητήματα: τη σχέση του ανθρώπου με το σώμα του, τη σχέση του ανθρώπου με τη ζωή του.

Μία προσέγγιση για την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου

 

Wilkie, David – Reading the Will – 1820

του Ανδρέα Παπαδαντωνάκη

Η πρόταση της ομάδας εργασίας «για ένα σύστημα αξιολόγησης της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου» δεν είναι αυτό που θα έλεγε κανείς,  «κεραυνός εν αιθρία».

Με αρκετά δάνεια, από το νόμο 3374/2005 «για τη διασφάλιση της ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση», και από το υλικό της ομάδας του ΚΕΕ για την   «Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση», (Αυτοαξιολόγηση σχολικής μονάδας), η πρόταση ολοκληρώθηκε γρήγορα, κάτω από την πίεση της ανάγκης για  άμεση διαμόρφωση ενός πλαισίου που θα εξυπηρετεί την εφαρμογή του Ν.4024/2011 και για τους εκπαιδευτικούς.

Μετασχηματισμός των κομμάτων

Παππά Αριστέα, Φώς στο Γαλάζιο

 

Του Νίκου Τσούλια

Ήδη έχουν αρχίσει να αποτυπώνονται τα σημάδια της κρίσης όχι μόνο στην οικονομία και σε ευρέα κοινωνικά στρώματα, όχι μόνο στην απασχόληση και στην παραγωγή αλλά και σ’ όλους τους θεσμούς της χώρας. Είναι κοινή πεποίθηση ότι η κρίση θα μετασχηματίσει το σύνολο της ελληνικής πολιτείας και κοινωνίας.

Μετά το Μνημόνιο III: Μπορούμε να επιβιώσουμε;

Joseph Mallord William Turner – Dutch Boats in a Gale

 

ΤΟ ΒΗΜΑ 18.11.12

Η ψήφιση του Μνημονίου III και του προϋπολογισμού αποτελούσε – σύμφωνα με τα ως εκείνη τη στιγμή λεγόμενα των δανειστών μας – την εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση για την εκταμίευση της δόσης. Η κυβέρνηση τήρησε τη δέσμευσή της απέναντι στην τρόικα. Από την επομένη όμως άρχισε μια καινούργια διελκυστίνδα για το πότε και πώς θα εισρεύσουν τα 31,5 δισ. ευρώ. Το μεν Βερολίνο ζητεί από την Αθήνα και άλλες παραχωρήσεις, ενώ το ΔΝΤ, σε μια εντυπωσιακή στροφή από παλαιότερες τοποθετήσεις του, θεωρεί ότι το ελληνικό χρέος με τα σημερινά δεδομένα δεν είναι βιώσιμο και ζητεί ένα επιπλέον «κούρεμα». Αυτή η διχογνωμία μεταξύ Γερμανίας και ΔΝΤ προφανώς αφορά ένα διακύβευμα κατά πολύ ευρύτερο από την τύχη της Ελλάδας, αλλά δεν παύει να επηρεάζει καθοριστικά τις ελληνικές εξελίξεις. Το τίμημα που κατέβαλαν οι εταίροι της τρικομματικής κυβέρνησης για να επιτύχουν την υπερψήφιση των μέτρων ήταν πολύ βαρύ και επιτείνει την πολιτική φθορά τους, ενώ την ίδια στιγμή και οι πολίτες υφίστανται τις επιπτώσεις μιας ολοένα πιο άγριας λιτότητας.

Υπάρχουν άραγε πιθανότητες επιβίωσης για τον παγιδευμένο στη διπλή μέγγενη της πολιτικής φθοράς και του δυσθεώρητου χρέους έλληνα ασθενή;

Ο ΚΑΙΟΜΕΝΟΣ

Τ. Σινόπουλος

Van Gogh, Two Hands

Κοιτάχτε, μπήκε στη φωτιά! είπε ένας απ’ το πλήθος.
Γυρίσαμε τα μάτια γρήγορα. Ήταν
στ’ αλήθεια αυτός που απόστρεψε το πρόσωπο, όταν του
μιλήσαμε. Και τώρα καίγεται. Μα δε φωνάζει βοήθεια.

Διστάζω. Λέω να πάω εκεί. Να τον αγγίξω με το χέρι μου.
Είμαι από τη φύση μου φτιαγμένoς να παραξενεύομαι.
Ποιος είναι τούτος που αναλίσκεται περήφανος;

Το σώμα του το ανθρώπινο δεν τον πονά;
Η χώρα εδώ είναι σκοτεινή. Και δύσκολη. Φοβάμαι.
Ξένη φωτιά μην την ανακατεύεις, μου είπαν.

Όμως εκείνος καίγονταν μονάχος. Καταμόναχος.
Κι όσο αφανίζονταν τόσο άστραφτε το πρόσωπο.

Γινόταν ήλιος.
Στην εποχή μας όπως και σε περασμένες εποχές
άλλοι είναι μέσα στη φωτιά κι άλλοι χειροκροτούνε.

Ο ποιητής μοιράζεται στα δυο.

Τάκης Σινόπουλος: Η ιστορία από τα κάτω, αλλά όχι καβάλα στον καιρό…

Edouard Manet, A Bar at the Folies-Bergère

 

Βούλγαρης Κ., ΑΥΓΗ 11/11/2012

Την προηγούμενη Κυριακή αναφέρθηκα στη διττή εμφάνιση του Σινόπουλου στην ποίηση, το φθινόπωρο του 1944, με τον «Ελπήνορα» αλλά και με δύο αντιστασιακά ποιήματα. Μάλιστα, σημείωσα πως η πρώτη στροφή τού «Ελπήνορα» προδιαγράφει κάποιες από τις σταθερές της ποίησης του Σινόπουλου, που θα εκφραστούν ολοκληρωμένα στον Νεκρόδειπνο (1970).

ΕΛΠΗΝΩΡ

Ελπήνωρ, πώς ήλθες…

Όμηρος

Τοπίο θανάτου. Η πετρωμένη θάλασσα τα μαύρα κυπαρίσσια

το χαμηλό ακρογιάλι ρημαγμένο από τ’ αλάτι και το φως

τα κούφια βράχια ο αδυσώπητος ήλιος απάνω

και μήτε κύλισμα νερού μήτε πουλιού φτερούγα

μονάχα απέραντη αρυτίδωτη πηχτή σιγή.