Τι σημαίνει το Πάσχα για έναν άστεγο;

Του Νίκου Τσούλια

     Σκέφτηκα να γράψω κάτι, για το “πως κάνει Πάσχα ένας άστεγος”. Το βρήκα ανόητο την ίδια στιγμή που έλεγα να κάνω την αρχή. Τι νόημα έχει μια τέτοια θεώρηση; Άλλωστε, εύκολο ήταν το θέμα αλλά …εκτός θέματος. Θα έγραφα ότι πήγε σε μια δομή του Δήμου που βρίσκεται, ότι τον περιποιήθηκαν, έφαγε καλά, πήρε και κοντά του όσα επιθυμούσε κλπ κλπ.

     Ε, και; Αυτό θα ήταν το πρόβλημα για έναν άστεγο; Να “περάσει καλά” τις άγιες ημέρες του Πάσχα; Και να αναφερθεί η φροντίδα που έγινε από κάποια αρμόδια αρχή, από κομπασμένους φιλόπτωχους, από εκκλησιαστικές επιτροπές…;

     Μετά σκέφτηκα να γράψω αν “έχει κάποιο νόημα το Πάσχα για έναν άστεγο”. Την ίδια στιγμή όμως αναρωτήθηκα τι νόημα έχει το Πάσχα για έναν μη άστεγο ή για έναν μη περιθωριοποιημένο άνθρωπο. Εύκολη η απάντηση. Το νόημα του φετινού Πάσχα για εμάς είναι να πάμε στο χωριό μας ή σε έναν τουριστικό τόπο – και τα άλλα είναι γνωστά και …χαριτωμένα. Τι σχέση μπορεί να έχει αυτή η θεώρηση με έναν άστεγο;

     Δεν ξέρω ποια προσέγγιση μπορεί να αρμόζει κάπως στο αρχικό μου ερώτημα. “Τι σημαίνει το Πάσχα για έναν άστεγο;”. Μπορεί με το στοχασμό να βρεις κάποια άκρη; Δεν νομίζω. Εκείνο που μάλλον αντιλαμβάνομαι είναι ότι ο άστεγος δεν ζει στον ίδιο κόσμο με εμάς. Δεν βιώνει την ίδια πραγματικότητα. Δεν επιδιώκει τα ίδια πράγματα. Δεν έχει τις ίδιες ανησυχίες. Δεν έχει …φιλοδοξίες. Δεν ονειρεύεται το ίδιο.

     Μπορεί να κουβαλάει κάποιο σταυρό του μαρτυρίου. Αν, για παράδειγμα, τον έχουν εγκαταλείψει οι δικοί του (τα παιδιά του ή και τα αδέλφια του ή και οι γονείς του), αν δεν έχει κανέναν να κουβεντιάσει παρά μόνο έναν “ομόστεγό” του, αν η καθημερινότητά του είναι μέσα σε ένα κέλυφος περίκλειστο από κάθε πνοή της κοινωνίας… Μπορεί να βρέθηκε άστεγος από τη μια στιγμή στην άλλη, της κρίσης “απακαϊδι”. Μπορεί να είναι πολλά χρόνια μόνος και έρημος – και κάποια στιγμή η απελπισία τον έβγαλε στο δρόμο. Μπορεί να μην τον νοιάζει τίποτα ούτε το αν ζει την επόμενη ημέρα. Μπορεί να νιώθει την μη ύπαρξη ως λύτρωση. Μπορεί…

     Μάλλον καταλήγω. Ο άστεγος δεν χρειάζεται καμιά κοινωνιολογική ή φιλοσοφική ή λογοτεχνική θεώρηση της ζωής του από κάποιον που ζει έξω από τη δική του πραγματικότητα. Ο άστεγος είναι μια ενοχή, για την κοινωνία, την πολιτεία, για τον καθένα μας. Αν νιώσουμε αυτή την ενοχή, ίσως βρούμε ένα μονοπάτι να τον κατανοήσουμε και να βρούμε δρόμο πραγματικής αλληλεγγύης.

 

Και μια μαρτυρία από την ιστοσελίδα karfitsa:

“Ο Βασίλης (έτσι είπε ότι τον λένε) είναι θαμώνας της οδού Αρτάκης στην κάτω Τούμπα, λίγα μέτρα πίσω από μια στάση αστικών του ΟΑΣΘ κάθεται σχεδόν καθημερινά οκλαδόν και ακουμπά στον τοίχο. Είναι από εκείνους τους ανθρώπους που η πλειοψηφία τους προσπερνά, ενώ ένα μικρό κομμάτι πολιτών του δίνει την προσοχή του μισού ευρώ ή των είκοσι λεπτών του ευρώ, εξάλλου δεν ζητάει κάτι άλλο και ο ίδιος.

Ο Βασίλης είναι καπνιστής και άστεγος, οπότε το συνήθειο του είναι να ψάχνει γόπες που κάποιος τις πέταξε χωρίς να έχει ολοκληρώσει τελείως το τσιγάρο για να τις καπνίσει. Έτσι όταν οι ειδικοί μας λένε να μην πιάνουμε το πρόσωπο μας, πριν απολυμάνουμε τα χέρια μας, όσο προσεκτικοί και να είμασταν έξω, καταλαβαίνουμε πολύ εύκολα πόσο επικίνδυνη είναι αυτή η συνήθεια για τον ίδιο, ενώ θέτει εν αγνοία του σε κίνδυνο και μερίδα πολιτών.  Ο Βασίλης είχε ακούσει για τον κορονοϊό δεν ήξερε ακριβώς πως μεταδίδεται και δεν επιθυμεί να ενταχθεί και σε κάποια δομή.

“Βλέπω τον κόσμο που φοράει μάσκες”, είπε , “εσύ θα φορούσες μια” ήταν η ερώτηση, γέλασε, είπε “την να την κάνω εγώ” και έδειξε πως δεν έχει όρεξη για περαιτέρω κουβέντα, ούτε για υποδείξεις. Το πιο πιθανό είναι να κάνει Πάσχα εκεί λίγα μέτρα πίσω από την στάση, κινδυνεύοντας ο ίδιος και όλοι όσοι θα βρεθούν κοντά του”.