Θεσμική αποσάθρωση του Λυκείου

John Hoyland (British, 1934-2011). Shimmy, 1977

 

Του Νίκου Τσούλια

 

      Νομίζω ότι δεν πρόκειται να ζήσουμε ξανά τόσο εύκολα «σκηνές του παραλόγου» στην εκπαίδευση, να δούμε τέτοια θεσμική απαξίωση του δημόσιου σχολείου από την πιο προωθημένη νεοφιλελεύθερη κυβερνητική πολιτική που γνώρισε η χώρα μας αναμεμιγμένη με πρωτοφανή έξαρση δημαγωγίας και λαϊκισμού – με τον τίτλο της «μεταρρύθμισης» – και με κακότεχνο «αριστερό ντύσιμο».

      Γιατί τι βιώνουμε το τελευταίο διάστημα στην εκπαίδευση; Βλέπουμε το ΣΥ.ΡΙΖ.Α. να έχει ως προεκλογικές ιδεολογικές σημαίες του για τη λυκειακή βαθμίδα τα εξής στοιχεία: κατάργηση της Τράπεζας θεμάτων, κατάργηση των Πανελλαδικών εξετάσεων, ελεύθερη πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και απολυτήριο λυκείου ενδοσχολικού τύπου. Και πάνω από όλα, όχι μνημόνιο στην εκπαίδευση. Και τι γίνεται στη συνέχεια; Καταργεί αρχικά την Τράπεζα θεμάτων και τροποποιεί το σύστημα πρόσβασης ακόμα και για τους μαθητές που βρίσκονταν στην Γ΄ Λυκείου, κάτι που δεν έχει ξαναγίνει στη χώρα μας από στοιχειώδη σεβασμό προς τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς θεσμούς, για τον πολύ απλό λόγο ότι οι μαθητές πρέπει να γνωρίζουν το σύστημα πρόσβασης από την Α΄ Τάξη του Λυκείου. Και τώρα ξεκινάει την εφαρμογή του μνημονίου στα σχολεία όχι μόνο μέσα από τους οικονομικούς περιορισμούς αλλά και με θεσμικές πρωτοβουλίες επί του περιεχομένου της εκπαίδευσης!

      Το πιο προκλητικό στην όλη υπόθεση είναι οι προτάσεις του περίφημου «εθνικού διαλόγου», που έκανε ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. με τον “εαυτό” του. α) Προτείνεται η επανασύσταση της Τράπεζας θεμάτων. Έχουμε δηλαδή τον πιο φτηνό λαϊκισμό αφού η κατάργησή της είχε γίνει προεκλογικά ένα βασικό εκπαιδευτικό πρόταγμα για την κατάκτηση της εξουσίας! β) Οι πανελλαδικές εξετάσεις «καταργούνται» απλά και μόνο γιατί βαφτίζονται Εξετάσεις για το «εθνικό απολυτήριο» του λυκείου, ενώ προφανώς πρόκειται για εξετάσεις πανελλαδικού χαρακτήρα. γ) Η ελεύθερη πρόσβαση αφορά μόνο τα τμήματα εκείνα που ούτως ή άλλως οι υποψήφιοι εισάγονταν και μέχρι τώρα ελεύθερα, αφού έμεναν κενές θέσεις.

      Δηλαδή έχουμε μια ανατρεπτική εκπαιδευτική πολιτική, η οποία αφού ντύθηκε με τον μανδύα του λαϊκισμού έρχεται τώρα να δείξει το πραγματικό της πρόσωπο. Και να ποιο είναι αυτό. α) Διαμελίζει το Λύκειο αφαιρώντας μία τάξη. Είναι προφανές ότι θα δούμε μια σοβαρή μείωση του αριθμού των λυκείων και μόνο εξ αυτού του γεγονότος, ενώ παράλληλα και με δεδομένο ότι στα μικρά λύκεια (κυρίως στην περιφέρεια) δεν θα έχουμε επιστημονική αντιστοίχηση μεταξύ των κλάδων των εκπαιδευτικών και των αντίστοιχων γνωστικών αντικειμένων / μαθημάτων, θα αναπτυχθεί σύστημα “ετεροδιδασκαλίας” – κάτι που συνέβαινε στο πολύ απώτερο παρελθόν – με επιπτώσεις στην ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Ταυτόχρονα η ονομαζόμενη πλέον Α΄ τάξη θεωρείται ως μια τάξη γυμνασιακής αντίληψης και μετατρέπεται η Β΄(και τελευταία τάξη) ως τάξη του εθνικού απολυτηρίου δηλαδή μια τάξη αποκλειστική των πανελλαδικών εξετάσεων. Το ερώτημα είναι απλό. Τελικά πού είναι το λύκειο; Θα έχουμε ένα λύκειο – φάντασμα, αφού δεν θα έχει καμιά τάξη με αυτόνομο λυκειακό περιεχόμενο;

      β) Διαχωρίζει τους μαθητές που θα φοιτούν στο λύκειο, πρώτον σ’ αυτούς που θα παίρνουν το «εθνικό απολυτήριο» και θα έχουν πρόσβαση με βάση το απολυτήριο των πανελλαδικών εξετάσεων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και δεύτερον σ’ αυτούς που θα παίρνουν «απολυτήριο ενδοσχολικών εξετάσεων», που απλώς θα είναι πιστοποιητικό παρακολούθησης χωρίς φυσικά να υπάρχει μέσω αυτού η εξέλιξη προς την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Επιχειρείται πρώτη φορά η θεσμική απαξίωση ενός μέρους αποφοίτων του λυκείου, αφού δεν θα υπάρχει καμιά ισοτιμία στους δύο τίτλους που θα παρέχονται. Η πραγματική επιδίωξη όλων αυτών είναι προφανής, η με νομικό τρόπο αποτροπή για σπουδές σε ένα μεγάλο μέρος των μαθητών – κάτι που δεν τόλμησε καμιά κυβέρνηση μέχρι τώρα!

      Για να καλυφθούν οι πραγματικοί στόχοι λοιπόν επιχειρείται να επικαλυφθούν με ένα φαντασιακό στερέωμα γκροτέσκο κομματικής σύλληψης, κάτι σαν το «παράλληλο πρόγραμμα» / φάντασμα που αναπτύσσει κάθε φορά η συγκυβέρνηση ΣΥ.ΡΙΖ.Α. – ΑΝ.ΕΛ. όταν παίρνει αντιλαϊκά και σκληρά ταξικά μέτρα. Θα αναρωτηθεί κάποιος. Γιατί όλες αυτές οι σκληρές ανατροπές στην εκπαίδευση; Γιατί εδώ έχουμε ένα μείγμα πολιτικής πιο επικίνδυνο από τη γενικότερη κυβερνητική πολιτική. Έχουμε αφενός τον εγγενή και διάχυτο λαϊκισμό του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. – που τον εμφανίζει λόγω της …ηθικής υπεροχής του με προοδευτικό προσωπείο – και αφετέρου τη συμμόρφωση στις επιταγές που έρχονται παράλληλα με το Μνημόνιο μέσα από την αντίληψη του Ο.Ο.Σ.Α και αφορά το περιεχόμενο της εκπαίδευσης.

      Είναι εκείνη η πολιτική που ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. θεωρούσε – όταν ήταν αντιπολιτευόμενο κόμμα – ως την απόλυτη καταστροφή της δημόσιας εκπαίδευσης, γιατί οδηγούσε (και προφανώς οδηγεί) στην πλήρη εμπορευματοποίηση της εκπαίδευσης και στο μετασχηματισμό της Παιδείας και της Μόρφωσης σε εκπαίδευση αγγλοσαξονικού τύπου, σε εργαλείο των δυνάμεων της αγοράς. Αλλά το μαγικό ραβδί της εξουσίας μετέτρεψε τον "πρίγκιπα" σε "βάτραχο" και δυστυχώς το παραμύθι δεν έχει καλό τέλος! Βέβαια το διακύβευμα δεν είναι η αφήγηση και ο ήρωας του παραμυθιού, αλλά το βίωμα αυτών που γεύονται το παραμύθι…

Υ.Γ.

Φαίνεται ότι …υπάρχει ακόμα η «αριστερή ελπίδα» του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., αφού προτίθεται να καταργήσει την πρωινή προσευχή και τον εκκλησιασμό στο σχολείο και να μετασχηματίσει τα Θρησκευτικά! Αλλά επ’ αυτών θα επανέλθουμε.

 

Dogs running through a field, 1888, Paul Gauguin