Δωρεάν γράψιμο και διάβασμα!

By Manet – A woman writing

Του Νίκου Τσούλια

 

      Πού να φανταστώ εκείνους τους καιρούς της φτώχειας της δεκαετίας του 1960 στο μικρό χωριό μου, την Αυγή Αμαλιάδας, που αγοράζαμε τετράδια και μολύβια με το σταγονόμετρο από το μπακάλικο ανταλλάσσοντάς τα ακόμα και με αυγά, τότε που οι ξύλινες μπογιές έφταναν μέχρι τα έξι το πολύ χρώματα και ακούγαμε ότι στις πόλεις είχαν και με δώδεκα χρώματα και δεν μπορούσαμε να το καταλάβουμε, ότι θα ερχόταν κάποια στιγμή που θα ήταν δωρεάν το γράψιμο και το διάβασμα, ότι θα έγραφες όσο ήθελες χωρίς να νοιάζεσαι ότι θα τελειώσει το μολύβι σου ή ότι θα στεγνώσει το μελανοδοχείο της πένας σου, και πώς να ζητήσεις πάλι και πάλι να αγοράσεις καινούργια και γι’ αυτό έπρεπε να έχεις πάντα έτοιμη μια καινούργια δικαιολογία για τον πατέρα σου – μα τι τα κάνεις κάθε φορά; – γιατί θα σου αγρίευε, αφού τα λεφτά ήταν μόνο για τα πολύ απαραίτητα της ζωής.

      Γιατί ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ακόμα και στη δεκαετία του 1980 ότι η γραφή θα γίνει άυλη, ότι δεν θα καταναλώνεις μελάνια και δεν θα χρειάζεσαι στυλό και μολύβια ούτε τετράδια και χαρτιά; Πώς μπορούσα να φανταστώ ότι θα έχω για διάβασμα όσα βιβλία θέλω και ότι θα τα αποθηκεύω χωρίς να μου πιάνουν καθόλου χώρο ούτε όσο μια τελεία, ότι θα μπορώ να γράφω απεριόριστα πέρα από κάθε υλική δέσμευση και τα κείμενά μου θα είναι κάπου σε έναν άγνωστο χώρο της πληροφοριόσφαιρας και θα προγραμματίζονται να δημοσιευτούν ακόμα και μετά από δύο χρόνια – γιατί γράφω ασταμάτητα -, ότι τίποτα δεν χάνεται χωρίς να έχω καμιά έγνοια για την τύχη τους και ότι θα μπορώ να τα έχω μπροστά μου – βιβλία και γραπτά μου – σε μηδενικό χρόνο χωρίς κανένα κόπο ψαξίματος;

      Πώς θα μπορούσα να φανταστώ ότι θα έχω όλα τα περιοδικά, ελληνικά και ξένα, όποιου είδους και όποιας εποχής, όταν οι πρώτες βιωματικές άρα και στερεοτυπικές σχετικές εικόνες μου ήταν του δανεισμού του Μικρού Σερίφη, του Μικρού Ήρωα και των Μίκυ Μάους μόνο από χέρι σε χέρι και μάλιστα κρύβοντάς τα από τους γονείς σε γωνιές καλυβιών έξω από τα σπίτι, γιατί έπρεπε να διαβάζουμε μόνο σχολικά βιβλία και ότι θα μπορούσα να κάνω σκίτσα και να ζωγραφίζω σε οθόνη χωρίς περιορισμούς αλλά και με βοήθειες σαν να έχεις το δάσκαλο δίπλα σου;

      Και έτσι τώρα παίρνω εκδίκηση από τις στερήσεις εκείνων των καιρών. Είναι η μεγάλη δωρεά του Διαδικτύου που υπερχειλίζουσα το πέρασμα του χρόνου στέλνει ακόμα και στο παρελθόν μου τη γενναία προσφορά του. Γιατί γράφω γι’ εκείνες τις εποχές και έτσι ανασυσταίνονται και γίνονται γνωστές σε κάθε ελληνόφωνο επισκέπτη του ίντερνετ σε κάθε γωνιά του πλανήτη μας! Αλλά η εκδίκηση έχει και συμβολισμούς, που έχουν και μια άλλης μορφής ανάπλαση εκείνου του παρελθόντος. Έχω μια πολύ όμορφη συλλογή από βιβλία – έντυπα και ψηφιακά -, μολύβια, μολυβοθήκες, στυλό και σελιδοδείκτες από αρκετές χώρες του Κόσμου. Αλλά αυτό δεν συνιστά μια μορφή ανατροπής της γραμμικότητας και της μονόδρομης ροής ή μάλλον της ισοπεδωτικής επέλασης του χρόνου; Το παράπονο – ερώτημα όμως θα παραμένει, για να μην δημιουργήσουμε και μια σφαλερή αυταπάτη ότι ξεγελάμε παντελώς το χρόνο. Πόσο ακόμα πιο όμορφη θα ήταν η ζωή μου αν είχα ένα μικρό μόλις δείγμα των σημερινών δυνατοτήτων στους χαλεπούς καιρούς;

      Κανένας δεν θα μπορούσε να φανταστεί αυτές τις θαυμαστές ανατροπές. Και είναι η ομορφιά του μέλλοντος που δίνει τη δυνατότητα στον άνθρωπο να φτιάχνει διαρκώς όλο και πιο νέους κόσμους, να ταξιδεύει με φοβερά μεγάλες ταχύτητες όντας πάνω στη Γη αλλά και να δημιουργεί το απόλυτα δικό του και ασύλληπτα όμορφο ταξίδι, το ταξίδι του πνεύματος. Τι συμβαίνει άραγε; Η ζωή είναι γενναιόδωρη, φοβερά γενναιόδωρη ή ο άνθρωπος είναι ένας μικρός Δημιουργός και οι Ημέρες Δημιουργίας του δεν είναι επτά αλλά συνεχείς και απεριόριστες στον αιώνα τον άπαντα; Μέχρι πού μπορεί να φτάσει η θαυματοποιία του και πώς θα μπορεί να ερμηνεύει αυτός ο ίδιος τα θαύματά του και τα δημιουργήματά του;

      Μήπως μετασχηματίζεται η βιολογική και η πολιτισμική εξέλιξη του ανθρώπου σε έντονα τεχνολογική και θα γίνει υπέρβαση της ταυτότητάς μας χωρίς να το καταλάβουμε; Γιατί η έκρηξη της γνώσης και της τεχνολογίας αλλάζει το όλο πολιτισμικό στερέωμα του ανθρώπου και ετοιμάζει όχι απλά και μόνο την έξοδό μας από τον «Τρίτο Βράχο από τον Ήλιο» – καταπώς λέει ο Νανόπουλος – αλλά και την πλήρη ανατροπή του μέχρι τώρα ανθρωπολογικού μας «παραδείγματος». Ένα είναι βέβαιο. Ό,τι και να φανταστούμε, ό,τι και να ονειρευτούμε η ζωή πάντα θα το ξεπερνάει «κατά παρασάγγας»…

By Hopper – A reader in a public garden at night

 

 

By Van Gogh – Bald man reading