Ράινερ Μαρία Ρίλκε: «Για να γεννηθεί ένας στίχος…»

«Σκέφτομαι ότι μετά από αυτή την εργασία δεν θα υπάρξει τίποτε άλλο, γιατί δεν τολμώ να υποσχεθώ στον εαυτό μου την ίδια πληρότητα που κέρδισα σιγά σιγά μαζί της», γράφει ο Ρίλκε στον εκδότη του, στις 2 Ιανουαρίου 1909, για τις «Σημειώσεις του Μάλτε Λάουριντς Μπρίγκε» (Photo by Fine Art Images/Heritage Images/Getty Images).

 

https://www.andro.gr/empneusi/rilke/

 

«Οι στίχοι δεν γεννιούνται από τα αισθήματα, αλλά από τις εμπειρίες», επισημαίνει ο Ρίλκε –μέσω του Δανού ευπατρίδη ήρωά του– στο βιβλίο του «Οι σημειώσεις του Μάλτε Λάουριντς Μπρίγκε». Διαβάστε τι είδους νοήματα και γλυκύτητα πρέπει να συλλέγει κανείς, αν θέλει κάποτε να γράψει «δέκα σειρές της προκοπής».

 

Η εμπειρία του τοπίου είναι εμπειρία του εαυτού σου

Του Νίκου Τσούλια

      Η πρόταση που είναι τίτλος του παρόντος άρθρου είναι παρμένη από την κινηματογραφική ταινία: «Ο έρωτας είναι το τέλειο έγκλημα» και μου έκανε εντύπωση κυρίως η απολυτότητα με την οποία εξέφραζε ο ηθοποιός την εν λόγω σκέψη – γι’ αυτό και αποφάσισα να δώσω και τη δική μου προσέγγιση.

Οι παραδόσεις στη μετανεωτερικότητα

Valery

Του Νίκου Τσούλια

      Πάντα οι παραδόσεις σε κάθε κοινωνία ήταν ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα στοιχεία. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι η θεώρηση των παραδόσεων και η ανάλογη σημασιολόγησή τους έχουν πάντα πολιτικό περιεχόμενο και σε γενικές γραμμές μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η λεγόμενη συντηρητική πολιτική πρόταση (και κατ’ επέκταση η ανάλογη πολιτική παράταξη) συνδεόταν με την έντονο χρωματισμό της ισχύος των παραδόσεων, ενώ η αντίστοιχη προοδευτική πρόταση και παράταξη – με την ευρεία έννοια του όρου – συναπτόταν με τη μικρής ή μεγάλης έκτασης υπέρβαση των παραδόσεων προκειμένου να διευκολυνθούν οι ευρύτερες αλλαγές που ευαγγελιζόταν.

Κουβεντιάζοντας με τη φύση

      Η λεζάντα δεν είναι μια και σταθερή. Ο καθένας έχει τη δική του εικόνα, την ξεχωριστή του ερμηνεία. Οι συλλογισμοί έρχονται απρόσκλητοι και πάντως πριν προλάβουμε να οργανώσουμε τη σκέψη μας. Προφανώς η ορμητική διάθεση από τις πευκοπούλες και η μεγάλη πυκνότητά τους να έρχονται να πάρουν εκδίκηση για το μητρικό, το καμένο δάσος που υπήρχε πριν. Τα χωράφια χέρσα όπως και οι περισσότεροι τόποι στην Ελλάδα. Θα πρόκειται μάλλον για χωριό με λιγοστούς κατοίκους, χωρίς Δημοτικό σχολείο, με ένα καφενείο το πολύ – πολύ…

Του Νίκου Τσούλια

      Θεωρώ ότι δεν υπάρχει άνθρωπος στον αιώνα τον άπαντα που δεν έχει κουβεντιάσει με τη Φύση, με ένα απλό στοιχείο της Φύσης, με έναν από τους άπειρους «πίνακες» της Φύσης, αφού κάθε θέαση του φυσικού τοπίου είναι και ένας πίνακας. Βέβαια χρειάζεται η γλώσσα της ψυχής για να κουβεντιάσεις με τη Φύση˙ άλλωστε ποτέ δεν είσαι βέβαιος αν κουβεντιάζεις με κάτι ξένο ή απλά και μόνο με τον εαυτό σου. Γιατί μπορεί το όποιο τοπίο να είναι απλώς αφορμή για να συνδιαλεχτείς με τον εαυτό σου, αφού ούτως ή άλλως ο διάλογος με τον εαυτό σου είναι συνεχής και διακόπτεται μόνο αν βρίσκει εξωτερικά ερεθίσματα και μάλιστα όχι για να σταματήσει αλλά για να μετασχηματίσει το θέμα ή για να συζεύξει τα φαινομενικά ασύζευκτα.

Αποφθέγματα του Ρίλκε

Λογική & Συναίσθημα: Ποιος είναι ο αδύναμος κρίκος;

Stone House, Fern Coppedge

 

 

Της Εύης Ροδά*

 

Λογική και συναίσθημα, διαχρονικά έχουν απασχολήσει τη σκέψη και οδηγούν σε αντιπαραθέσεις πλήθος στοχαστών, φιλοσόφων, πολιτικών, κληρικών, αλλά και όλων των ανθρώπων που καλούνται καθημερινά να λάβουν αποφάσεις, να διαχειριστούν συγκρούσεις, να λύσουν προβλήματα, να συνυπάρξουν αρμονικά με τους άλλους ανθρώπους στην κοινωνία, στην εργασία και στην οικογένεια.

Ξέρετε πού είναι η μοναδική ομορφιά του χειμώνα;

Του Νίκου Τσούλια

     Όχι, η τόσο ξεχωριστή ομορφιά του χειμώνα δεν είναι ότι κάποια στιγμή – θέλει δεν θέλει – θα τον αντικαταστήσει η άνοιξη των λουλουδιών και του γαλανού ουρανού, της γενναιοδωρίας του ήλιου και της γλυκιάς θωπείας του φωτός, της επιστροφής στην εξωστρέφεια και στο νέο ξεπέταγμα της ζωής.

10+1 ΘΈΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΉ

 

Fern Coppedge

 

Του Ηλία Γιαννακόπουλου

 

«Πολιτική εστιν η κυριωτάτη των επιστημών τα καλά και τα δίκαια σκοπούμενη» (Αριστοτέλης).

 

            Στις μέρες μας η επικαιρότητα επαναφέρει με έντονο τρόπο στο προσκήνιο το θέμα της πολιτικής και θέτει ερωτήματα σχετικά την ουσία, τους σκοπούς, τους φορείς (κόμματα ηγέτες….), την αναγκαιότητα, το περιεχόμενο και το μέλλον αυτής.

ΦΙΛΟΣΟΦΊΑ ΚΑΙ ΣΚΈΨΗ

Του Ηλία Γιαννακόπουλου

«Η φιλοσοφία είναι το μικροσκόπιο της σκέψης» (Ουγκώ)

Η έξοδος του ανθρώπου από το ζωικό βασίλειο και ο μετασχηματισμός του σε πνευματικό ον επιτεύχθηκε από τη στιγμή που άρχισε να κυριαρχεί πάνω στα ένστικτά του και να καθορίζει τη συμπεριφορά του με τη δύναμη της λογικής.

Σκέψεις επί σκέψεων…

 

Λεπτομέρεια από το René Descartes i samtal med Sveriges drottning, Kristina, Πιέρ Λουΐ Ντυμεζίλ (Pierre Louis Dumesnil) (1698-1781)

Του Νίκου Τσούλια

 

      Μπορεί ένας καθρέφτης να καθρεφτίσει τον εαυτό του; Σαφώς και όχι. Μπορεί ένα φυσικό αντικείμενο να είναι ταυτόχρονα «παρατηρητής» και παρατηρούμενο. Και πάλι σαφώς και όχι! Μόνο στον άνθρωπο μπορεί να συμβεί κάτι σχετικό, σ’ ότι σήμερα γνωρίζουμε συνολικά ως Σύμπαν. Και αυτό είναι χάρισμα μοναδικό της συνείδησής του.

Ανέκφραστες σκέψεις: ένας απέραντος δικός μας κόσμος…

 

Oedipus explains the riddle of the Sphinx, by Jean Auguste Dominique Ingres, c. 1805

Του Νίκου Τσούλια

«Αισθανθήκατε τη σκέψη;», ξανάπε ο Κυρίλοβ. Αυτό είναι καλό.
Υπάρχουν πολλές σκέψεις που υπάρχουν πάντα και που ξάφνου γίνονται καινούργιες.

Ντοστογιέφσκι, Οι δαιμονισμένοι

 

 

      Ανέκφραστες είναι οι περισσότερες σκέψεις του ανθρώπου. Πώς και πότε να προλάβουν να εκδηλωθούν όταν η σκέψη μας γεννοβολάει ασταμάτητα χωρίς να παίρνει ανάσα σ’ όλη μας τη ζωή ακόμα και όταν κοιμόμαστε; Ωστόσο, είναι σκέψεις υπαρκτές και επηρεάζουν τη λειτουργία μας και τη συμπεριφορά μας. Προφανώς έχει διαφορετική επιρροή η εκφρασμένη σκέψη μας από την ανέκφραστη, αλλά και η τελευταία έχει τη δική της μεγάλη και σημαντική επικράτεια.

Αγαπητά ανεκπλήρωτα όνειρά μου…

Peach Tree in Bloom – Vincent van Gogh, 1888

Του Νίκου Τσούλια

      Δεν ξέρω κατά πόσο είστε ανεξάρτητα από εμένα, αν έχετε κάποιο βαθμό αυτονομίας – καταπώς λένε σ’ αυτές τις περιπτώσεις – και αν κατά συνέπεια οφείλω να συζητήσω με εσάς ή απλά και μόνο με τον εαυτό μου. Ταλαντεύομαι ανάμεσα σ’ αυτές τις άκρες του δίπολου, όπως ταλαντευόμαστε σ’ όλα τα μεγάλα ζητήματα της ζωής.