Πνιγμένοι στον κόσμο της πληροφορίας ή καλλιεργητές του πνεύματος;

Του Νίκου Τσούλια

     Ο κόσμος αλλάζει όλο και πιο γρήγορα. Μεγάλες μεταβολές λαμβάνουν χώρα στον πολιτισμό, στην πολιτική, στην κοινωνία, στην οικονομία. Δύσκολα μπορούμε να κατανοήσουμε τις αλλαγές, αφού απαιτούν εξειδικευμένη γνώση σε πολλά πεδία αλλά και συνεχή εγρήγορση, για να αξιολογείται η έγκυρη και κρίσιμη πληροφορία μέσα στα τόσα και τόσα σκουπίδια που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο.

Νόηση και συναίσθημα: «δύο όψεις του ίδιου νομίσματος»

Βαν Γκογκ 

Του Νίκου Τσούλια

      Δημιουργούμε τις λέξεις για να κατανοήσουμε τον κόσμο και τον εαυτό μας. Μετασχηματίζουμε τις λέξεις για να εκφράζουν όλο και καλύτερα το πολιτισμικό μας φορτίο, τις φιλοσοφικές και τις επιστημονικές αναζητήσεις μας και τις ανησυχίες και τις αγωνίες της τέχνης. Εξειδικεύουμε τις λέξεις για να γίνουμε πιο διεισδυτικοί και πιο ακριβείς στις αναλύσεις μας και στο στοχασμό μας.

Αυτοσχέδια σπουδή στη συνείδηση (β΄μέρος)

Alfred Sisley (French, 1839-1899), La crue du Loing à Moret [Flooding of the Loing at Moret], 1889

Του Νίκου Τσούλια

Συνεχίζουμε το δεύτερο μέρος του θέματός μας.

      Πέραν του ζητήματος / αγκαθιού της μεθοδολογίας με την οποία μπορούμε να αναζητήσουμε τη συνείδηση, υπάρχει και το ακόμα πιο δύσκολο μέρος του προβλήματός μας, ο προσδιορισμός της συνείδησης. Τι είναι συνείδηση; Αποφεύγοντας σκόπιμα την οποιαδήποτε στήριξη σε άλλες πηγές και προκειμένου να έχω απόλυτα προσωπική ματιά στο όλο ζήτημα – όπως έχω προκαθορίσει για συγκεκριμένους λόγους – καταθέτω την υποκειμενική μου θεώρηση.

«Μια φορά και έναν καιρό»…

The Admont Library in Admont, Austria

…Θα υπάρχει μια βιβλιοχώρα!

Του Νίκου Τσούλια

      Μια φορά και έναν καιρό …θα υπάρχει μια βιβλιοχώρα ενιαία και αδιαίρετη, απέραντη και όμορφη, μια βιβλιοχώρα όλων των ανθρώπων. Αυτά που σήμερα λέμε σύνορα κρατών θα είναι απομεινάρια του πάλαι ποτέ τεχνητού διαχωρισμού των ανθρώπων και των λαών, κάτι σαν τα σημερινά σύνορα των νομών που τα περνάς και δεν το αντιλαμβάνεσαι παρά μόνο αν υπάρχει κάποια τυπική πινακίδα.

Η επιλογή βιβλίων για διάβασμα είναι πολύ σοβαρή υπόθεση!

Γιατί, υπάρχουν βιβλία και βιβλία…

 

Του Νίκου Τσούλια

 

     Ναι, υπάρχουν βιβλία και βιβλία, όπως υπάρχουν άνθρωποι και άνθρωποι. Το γενικό όνομα για ένα αντικείμενο αλλά και για μια ιδέα δεν έχει ποτέ μονοσήμαντο περιεχόμενο και νόημα. Ένα ολόκληρο πολυσύνθετο φάσμα αξιών και θεωριών, αντιλήψεων και πρακτικών αποκαλύπτει κάθε ονοματοδοσία.

Γράφω για να γράφω…

«The Writer» by Michael Lynn Adams

Του Νίκου Τσούλια

      Δεν με ενδιαφέρει αν έχω κάτι να γράψω… Τουλάχιστον δυο φορές την ημέρα θα καθίσω μπροστά από το λάπτοπ και θα αρχίσω να πληκτρολογώ. Και για ποιο πράγμα θα γράψω; Είναι απλό. Πάντα υπάρχουν στη σκέψη σου ιδέες και ιδέες. Μια αρκεί να πιάσεις και να αρχίσεις να την ξετυλίγεις σαν βεντάλια και μετά απλώνεται ο στοχασμός σαν φωτιά στην καλαμιά.

Και το χάζεμα είναι αναγκαίο και όχι μόνο…

Antibes, View Of Salis – Claude Monet

Του Νίκου Τσούλια

 

      Συνήθως το θεωρούμε μια άσκοπη και χωρίς νόημα λειτουργία μας και σε κάθε περίπτωση χάσιμο χρόνου. Λιγότερο συχνά το αξιολογούμε ως ένδειξη ραθυμίας και οκνηρίας και ως χαρακτηριστικό στοιχείο του τεμπέλη και ξεμπερδεύουμε μια και έξω. Ακόμα λιγότερο συχνά αναρωτιόμαστε πώς προκύπτει η διαρκής τάση μας για χάζεμα και αν μπορεί να έχει κάποιο θετικό ρόλο.

Ο …άγνωστος ερχομός της έμπνευσης

 

Lucian Freud (British, 1922–2011), Kingcups, Souvenir of Glen Artney, 1967

Του Νίκου Τσούλια

Η έμπνευση γεννιέται, όταν το τυχαίο αγγίζει το πάθος του ποιητή

Γ. Ντερζάβιν

 

      Είναι άραγε μια απότομη και βαθιά κατάδυση στον ενδότερο πυρήνα του πνεύματός μας, μια εξωτερική θεία εμφύσηση ή μια έκρηξη του στοχασμού μας, μια στιγμιαία φωτεινή λάμψη της σκέψης μας; Γιατί βαστάει μόλις μια στιγμή και μετά χάνεται αφήνοντας σημάδια φευγαλέα από τα οποία προσπαθούμε να πιαστούμε; Έρχεται «απ’ έξω» με κάποιο τυχαίο ερέθισμα είτε από μέσα μας χωρίς να γνωρίζουμε το πώς ή είναι καρπός της συνεχούς και συστηματικής καλλιέργεια του πνεύματός μας;

Διαβάζω… Είμαι ευτυχισμένος!

Rembrandt, Old man reading a book, ca. 1628

Του Νίκου Τσούλια

      Κάθε φορά που αρχίζω να διαβάζω ξέρω ότι θα μου συμβεί κάτι μαγικό. Όχι, το διάβασμά μου δεν με οδηγεί πρωτίστως σε χώρους της μάθησης – και αυτό συμβαίνει αλλά δεν είναι το κύριο – αλλά αισθάνομαι εκ των προτέρων ότι θα νιώσω ευτυχισμένος, ότι θα βιώσω κάποιες πάντα γνωστές ψυχικές και συναισθηματικές καταστάσεις αλλά και άγνωστες κάθε φορά όψεις του εαυτού μου! Τον εαυτό μου συναντάω στο διάβασμα, έναν εαυτό μου πολύ δημιουργικό και πολλαπλά μετασχηματιζόμενο, πολύ ευτυχισμένο και όμορφο. Και αναρωτιέμαι και απορώ: είναι τόσο εύκολο να είσαι ευτυχισμένος; Και δεν το ξέρουν όλοι οι άνθρωποι, παρά μόνο ελάχιστοι;

Υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ πνευματικής και χειρωνακτικής εργασίας;

Τάσσος

Του Νίκου Τσούλια

      Εν αρχή ην η εργασία. Η εργασία δημιούργησε εν πολλοίς μέσα από πολύχρονες εξελικτικές διαδικασίες τον κοινωνικό άνθρωπο. Η εργασία καθίσταται το κύριο πεδίο μέσα από το οποίο ο μακρινός πρόγονός μας μετασχημάτιζε στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος και μέσα απ’ αυτές τις λειτουργίες του μετασχηματισμού διαμόρφωνε όλο και πιο ευνοϊκές συνθήκες ζωής. Η όλη εξέλιξη συνεχίζεται ορμητικά στο κοινωνικό κυρίως πεδίο και η κοινωνική οργάνωση του ανθρώπου οδηγεί αρχικά στην ανθρωποποίησή του και στη συνέχεια στον εξανθρωπισμό του, που είναι ακόμα ζητούμενο. Έχει σημειωθεί με πολύ χαρακτηριστικό τρόπο ότι η διαλεκτική σχέση μεταξύ της χρήσης των εργαλείων και της ανάπτυξης του εγκεφάλου του προγόνου μας και είναι αυτή η διαλεκτική σχέση που γράφει σε σημαντικό βαθμό την ιστορία μας.

Η Μεγάλη Έκρηξη, του Σύμπαντος και του Ανθρώπου…

History of the Universe – gravitational waves are hypothesized to arise from cosmic inflation, an expansion just after the Big Bang.

Η απαρχή των Πάντων!

Του Νίκου Τσούλια

 

      Δεν είναι μαγεία και μάλιστα η απόλυτη μαγεία, να μπορείς να μαθαίνεις τα πάντα για την αρχή του Σύμπαντος αλλά να μην μπορείς να μάθεις πολλά για τη δική σου πνευματική απαρχή – είτε την προσωπική είτε εκείνη του ανθρώπινου είδους; Δεν είναι μαγεία να μπορείς να αφηγηθείς την ιστορία των Πάντων, αλλά να μην έχεις τη δυνατότητα να αφηγηθείς τις πρώτες δικές σου στιγμές της αυτοσυνειδησίας;

Κ.ΛΠ Και Τέχνες… και Γράμματα…

Κ.ΛΠ, ένα περιοδικό – μικρός θησαυρός

 

Του Νίκου Τσούλια

      Τα περιοδικά ήταν χαρακτηριστικές εκφράσεις της όλης πολιτισμικής πορείας της μεταπολεμικής Ελλάδας. Λιγοστά στα πρώτα χρόνια μετά τον πόλεμο, πλήθυναν στη δεκαετία του 1960 πριν από τη μαύρη δικτατορία και βρήκαν μια εντυπωσιακή άνθηση στη Μεταπολίτευση.