Το τέρας αποκαλύπτεται: Ιστορική πρώτη εικόνα της μαύρης τρύπας του Γαλαξία

Βαγγέλης Πρατικάκης

in.gr, 12 Μαΐου 2022

Ταυτόχρονες συνεντεύξεις Τύπου σε έξι χώρες για το εντυπωσιακό επίτευγμα.

Μια σκοτεινή κηλίδα πιο μαύρη από το τίποτα, ένα κοσμικό χάσμα που μπορεί να καταπιεί τα πάντα: η κοινότητα των αστρονόμων σε όλο τον κόσμο πανηγυρίζει την Πέμπτη για μια ιστορική εξέλιξη, την πρώτη άμεση παρατήρηση της μαύρης τρύπας που κρύβεται στο κέντρο του Γαλαξία.

Μαύρες τρύπες: νέο φως στη γνώση!

Εικαστική απεικόνιση μιας μαύρης τρύπας (wikipedia)

Του Νίκου Τσούλια

 

      Αρχικά επινοήθηκαν στα πεδία της επιστημονικής φαντασίας. Στη συνέχεια θεωρήθηκαν άγνωστες μορφές της ύλης. Τις ονομάσαμε τρύπες, γιατί σε πρώτη φάση το «άγνωστο» το προσδιορίσαμε ως κενό / τρύπα, γιατί δεν βλέπαμε να υπάρχει εκεί κάποιο σώμα (!), και προσδιορίστηκαν ως «μαύρες τρύπες», γιατί πολύ απλά έχουν τόσο μεγάλη τη δύναμη της βαρύτητας που δεν επιτρέπουν ούτε στο φως να ξεφύγει!

Μαύρες τρύπες: η μεγάλη πρόκληση

Του Νίκου Τσούλια

      Μπορούν να τις ονομάσουμε και ως αστρικούς κανίβαλους. Κατατρώνε ακόρεστα τα άστρα, ρουφάνε τα πάντα αλλά και βοηθάνε στο χτίσιμο γαλαξιών. Είναι ίσως οι πύλες για άλλα παράλληλα σύμπαντα. Αν θα βρισκόταν η Γη σ’ αυτές, θα συρρικνωνόταν σε ένα μέγεθος μιας μπάλας γκολφ διαμέτρου 5 εκατοστών.

Stephen Hawking’s new theory offers black hole escape / Hawking timeline: A brief history of black holes

Η γέννηση της θερμοδυναμικής των μαύρων τρυπών

Στον Δημήτρη Χριστοδούλου τέθηκε το 1995 από τον Γιώργο Ευαγγελόπουλο (σε συνέντευξη για το περιοδικό Quantum) το εξής ερώτημα:

Eρ.: Στην κοινότητα των θεωρητικών φυσικών είχε μεγάλη απήχηση η εργασία που δημοσιεύσατε το 1970, με τίτλο «Αντιστρεπτοί και μη αντιστρεπτοί μετασχηματισμοί στη φυσική των μελανών οπών», διότι άνοιξε κατευθύνσεις σκέψης που καρποφόρησαν με το θεώρημα του εμβαδού του Hawking για τις μελανές οπές.

Συγκεκριμένα, η μελέτη σας αποτέλεσε πρόδρομο της εργασίας του Jacob Bekenstein «Black Holes and the Second Law”, όπου πρωτοδημοσιεύθηκε η υπόθεση ότι το εμβαδόν του ορίζοντα των γεγονότων μιας μελανής οπής είναι το μέτρο της εντροπίας της.

Ο Kip Thorne, στο βιβλίο του «Black Holes and Times Warps (μελανές οπές και στρεβλώσεις του χρόνου)», αναφέρει ότι στην εν λόγω εργασία σας παρατηρήσατε πως οι εξισώσεις που περιγράφουν αργές μεταβολές στις ιδιότητες των μελανών οπών μοιάζουν με τις εξισώσεις της θερμοδυναμικής, πλην όμως, παρότι η ομοιότητα είναι αξιοσημείωτη, δεν υπήρχε τότε κανένας λόγος ώστε να σκεφτείτε ότι πρόκειται για κάτι περισσότερο από σύμπτωση. Πως οδηγηθήκατε σε τόσο σημαντικά συμπεράσματα στην πρώτη κιόλας επιστημονική σας εργασία και πως την αξιολογείτε τόσα χρόνια μετά;

Ο Δημήτρης Χριστοδούλου είναι σήμερα καθηγητής του Πολυτεχνείου ΕΤΗ Ζυρίχης. Το 2011 τιμήθηκε με το διεθνές βραβείο «Shaw» μαζί με τον Αμερικανό καθηγητή του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης Ρίτσαρντ Χάμιλτον. Το βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό ποσόν του 1 εκατομμυρίου δολαρίων.