Εσύ αγαπητό RNA, mRNA

Του Νίκου Τσούλια

     Εκπληκτικό το ταξίδι της ζωής στον πλανήτη μας – ταξίδι όμορφο, γοητευτικό, ένα θαύμα, το θαύμα των θαυμάτων. Ξεκίνησε από κάποια ταπεινά χημικά μόρια και έφτασε να δημιουργήσει έναν απέραντο πλούτο οργανισμών, άγνωστων σε εμάς στη μέγιστη πλειοψηφία τους, που έχουν αποικίσει κάθε γωνιά της Γης, τον αέρα, την επιφάνειά της, τα βάθη των ωκεανών της, μέσα στο φλοιό της, στους πολικούς πάγους… Ατέλειωτη η ποικιλομορφία των δομών και των λειτουργιών της ζωής.

1860: Η Συζήτηση για την Εξέλιξη και το Γράμμα του Δαρβίνου

 

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΤΑΣΙΝΑΚΗΣ

 

6 ΙΟΥΛΙΟΥ 2020

 

Στις 30 Ιουνίου του 1860, στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, έχει οργανωθεί ένας δημόσιος διάλογος σχετικά με την περιγραφή της Εξέλιξης από το Δαρβίνο. Έχουν περάσει περίπου 7 μήνες από την έκδοση της Καταγωγής (24 Νοεμβρίου 1859).

Όταν οι «καλοθελητές» διαστρεβλώνουν την επιστήμη

Η περίπτωση του «κοινωνικού δαρβινισμού»

Του Νίκου Τσούλια

      Στη μακρά ιστορία των ιδεών και των κοσμοθεωριών οι αντιπαραθέσεις στους στοχασμούς και στους προβληματισμούς των ανθρώπων συχνά παίρνουν μορφή βαρβαρότητας. Η αντιπαράθεση των αντιλήψεων και των θεωριών δεν γίνεται με γόνιμο και δημιουργικό τρόπο, αλλά συχνά επικρατεί η διαστρέβλωση και η κατασυκοφάντηση της αντίπαλης θεώρησης.

Αναζητώντας το ζωικό παρελθόν μας

Του Νίκου Τσούλια

      Προσφεύγουμε και στο παρελθόν και στο μέλλον, προσπαθούμε να βρούμε το πώς φτάσαμε μέχρι εδώ, επιχειρούμε να φανταστούμε το πώς θα είμαστε αύριο. Και αυτή η προβολή μας στις δύο όψεις του χρόνου – αφού το παρόν είναι ανάμεσα στις μυλόπετρες του «πριν» και του «μετά» και είναι συνεχώς μια φλοίδα του χρόνου – είναι διαρκής από τότε που αναπτύχθηκε η συνείδησή μας και θα είναι αέναη όσο τίθενται εκ μέρους μας τα υπαρξιακά ερωτήματα, τα μεγάλα ερωτήματα: «ποιοι είμαστε, από πού ερχόμαστε, πού πηγαίνουμε;».

Της φωτιάς το κάλεσμα

Του Νίκου Τσούλια

      Είναι το αρχέγονο κάλεσμα της εστίας, της συγκέντρωσης των πρωτόγονων κυνηγών, της ομάδας που αποτελεί και την απαρχή της κοινωνικοποίησης του ανθρώπου. Απ’ εδώ θα πάρει νέα εκκίνηση / μετεξέλιξη η βιολογική εξέλιξή του, αφού και μόνο η ψημένη πλέον τροφή του θα μετασχηματίζει ακόμα και τα ανατομικά χαρακτηριστικά του προσώπου του και θα δίνει άλλη πνοή στην ενεργητικότητά του. Είναι το κάλεσμα της φωτιάς.

Το αιώνιο, το όμορφο ταξίδι στο αξιερώτητο…

 

 

Charles Darwin, Η συστηματική γνώση του και η σοφία του άνοιξε όμορφους δρόμους στην ανθρωπότητα…

Η Βιολογία είναι πλέον ανατρεπτική…

Του Νίκου Τσούλια

     Η Βιολογία έφερε τα πάνω κάτω στο στοχασμό του ανθρώπου για πρώτη φορά με την Εξελικτική Θεωρία του Δαρβίνου. Ήταν μια «αλλαγή παραδείγματος» στην επιστήμη και στον πολιτισμό και άλλαξε οριστικά τη ματιά που έχουμε για τον εαυτό μας, ενώ παράλληλα διαμόρφωσε την πιο μεγάλη και πιο όμορφη αφήγηση που μπορεί να κάνει ο άνθρωπος, την αφήγηση της ζωής στον πλανήτη μας. Η Εξελικτική Θεωρία αν και είναι πλήρως εδραιωμένη επιστημονικά, εξακολουθεί να προκαλεί αναταράξεις – έστω και χωρίς τις παλιότερες ακρότητες της θρησκείας.

Άγνωστες όψεις της ανθρώπινης φύσης

Του Νίκου Τσούλια

      Υπάρχει μια πολύ εύστοχη επιστημονική θεώρηση στη Βιολογία που ισχυρίζεται ότι η οντογένεση – η διαδικασία σχηματισμού του όντος από τη σύλληψή του μέχρι τη βιολογική ολοκλήρωσή του – είναι μια σύντομη επανάληψη της φυλογένεσης – η διαδικασία δημιουργίας ενός είδους.

Ο Λευτέρης Σταυριανός (1913–2004) και η παγκόσμια ιστορία υπό το πρίσμα της εξάρτησης

Κώστας Θεριανός

 

Ο ελληνικής καταγωγής ιστορικός Λευτέρης Σ. Σταυριανός έκανε μια λαμπρή καριέρα στις Η.Π.Α. και τον Καναδά στο πεδίο της Παγκόσμιας Ιστορίας (World History). Δίδαξε το αντικείμενο της Παγκόσμιας Ιστορίας στα πανεπιστήμια Νorth Western και Καλιφόρνιας (1946- 1973). Βιβλία του διδάσκονται ακόμη σε πανεπιστήμια των Η.Π.Α. και σημαντικοί ιστορικοί στο πεδίο της Παγκόσμιας Ιστορίας αναφέρουν τον Σταυριανό ως «δάσκαλο» τους και εκφράζουν τις ευχαριστίες τους προς αυτόν στα βιβλία τους.

Μα μπορεί να καταργηθεί η διδασκαλία της Εξελικτικής Θεωρίας;

 

 

Ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. προς τα πού πάει την εκπαίδευση;

Του Νίκου Τσούλια

      Έγινε μια συζήτηση και μια ιδεολογικού τύπου αντιπαράθεση ως προς το περιεχόμενο του σχολείου με αφορμή την παρουσία των Θρησκευτικών στο μικρό διασωθέντα πυρήνα της Γενικής παιδείας και με την παράλληλη ενίσχυση της Κοινωνιολογίας στην Γ΄ τάξη.

Πατήρ πάντων πόλεμος

Ηράκλειτος

Του Νίκου Τσούλια

 

      Η άκρως στοχαστική αυτή ρήση του Ηράκλειτου θεωρώ ότι αποδίδει τη ροή των πραγμάτων σε κάθε έκφραση του χωροχρόνου, στο Σύμπαν και σε κάθε γωνιά του. Προφανώς εδώ ο «πόλεμος» έχει την έννοια της διαρκούς αντιπαράθεσης αντίθετων πλευρών που οδηγεί στη σύνθεση, στην αρμονία και στην ομορφιά.

Το σκίρτημα της ζωής

 

Του Νίκου Τσούλια

      Αν κάτι χαρακτηρίζει τον πλανήτη μας σε σχέση με τους άλλους γνωστούς μας πλανήτες, είναι προφανώς το φαινόμενο της ζωής και η παρουσία του ανθρώπου. Και όλο το σκηνικό της ζωής είναι μια εξέλιξη «αναπόφευκτη», χωρίς κάποια μεταφυσική «καταγωγή», μια πορεία απόλυτα φυσική και ως εκ τούτου ερμηνεύσιμη και κατανοητή από την ανθρώπινη σκέψη.

Ποια είναι η καταγωγή μας;

Wassily Kandinsky (1866-1944), View over the Staffelsee (1908)

Του Νίκου Τσούλια

 

      Είναι ένα από τα πιο διαχρονικά αλλά και από τα πιο βασανιστικά ερωτήματα που απασχολούν τον άνθρωπο. Πρόκειται για ένα μείζον ζήτημα που τέμνει την ανθρωπότητα σε δύο διαφορετικούς κόσμους, σε δύο παράλληλα σύμπαντα, το σύμπαν του ορθολογισμού και της επιστήμης και το σύμπαν της πίστης και της θρησκείας.