Τα κυκλαδίτικα ξωκλήσια και το "τάμα" του Ελύτη

Μαριάννα Καραβασίλη

08 Αυγούστου 2019

Ξωκλήσια, το αναπόσπαστο στοιχείο του κυκλαδίτικου τοπίου. Αυτά τα μικρά αρχιτεκτονικά θαύματα!

Έχω συλλάβει τη μορφή μου κάπου ανάμεσα σε μια θάλασσα, που ξεπροβάλλει από το ασβεστοχρισμένο τοιχάκι μιας εκκλησιάς, και σ’ένα κορίτσι ξυπόλητο, που του σηκώνει ο άνεμος το ρούχο, μια στιγμή τύχης που αγωνίζομαι να αιχμαλωτίσω και της στήνω καρτέρι με χρώματα ελληνικά, σημειώνει στα «Ανοιχτά Χαρτιά» ο Οδυσσέας Ελύτης.

Ο Ελύτης και η Ελλάδα

Ο ποιητής φωτογραφίζεται στον λόφο του Φιλοπάππου, το 1965.

Μάρω Βασιλειάδου

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 06.04.2021

Η Ελλάδα του Ελύτη
Ανθολόγηση – επιμέλεια: Ιουλίτα Ηλιοπούλου
εκδ. Ικαρος, σελ. 144

«Ω ναι, δεν είναι μικρό πράγμα να ’χεις τους αιώνες με το μέρος σου, έλεγα ολοένα και προχωρούσα». Για την Ελλάδα μιλούσε ο Οδυσσέας Ελύτης σε αυτό το μικρό απόσπασμα, που προέρχεται από την ενότητα «Πρώτα πρώτα η ποίηση» στο βιβλίο «Ανοιχτά χαρτιά».

«Ελένη»

 

Του Οδυσσέα Ελύτη

Με την πρώτη σταγόνα της βροχής σκοτώθηκε το καλοκαίρι

Μουσκέψανε τα λόγια που είχανε γεννήσει αστροφεγγιές

Όλα τα λόγια που είχανε μοναδικό τους προορισμόν Εσένα!

Ο κήπος έμπαινε στη θάλασσα

Οδυσσέας Ελύτης & Μίκης Θεοδωράκης:

 

Ο κήπος έμπαινε στη θάλασσα
βαθύ γαρούφαλο ακρωτήρι
το χέρι σου έφευγε με το νερό
να στρώσει νυφικό το πέλαγο
το χέρι σου άνοιγε τον ουρανό

Της αγάπης αίματα

 

Οδυσσέας Ελύτης & Μίκης Θεοδωράκης, Το άξιον εστί

 

Της αγάπης αίματα
με πορφύρωσαν
Και χαρές ανείδωτες
με σκιάσανε
Οξειδώθηκα μες στη
νοτιά των ανθρώπων
Μακρινή Μητέρα
Ρόδο μου Αμάραντο

Με το λύχνο του άστρου

 

Οδυσσέας Ελύτης & Μίκης Θεοδωράκης,

Το άξιον εστί

Με το λύχνο του άστρου
στους ουρανούς εβγήκα
Στο αγιάζι των λειμώνων
στη μόνη ακτή του κόσμου
Πού να βρω την ψυχή μου
το τετράφυλλο δάκρυ!

Ναοί στο σχήμα τ’ ουρανού

 

Οδυσσέας Ελύτης & Μίκης Θεοδωράκης,

Το άξιον εστί

 

Ναοί στο σχήμα τ’ ουρανού
και κορίτσια ωραία
με το σταφύλι στα δόντια που μας πρέπατε!

 

Ο Ήλιος ο ηλιάτορας

Οδυσσέας Ελύτης

Χρόνους μας ταξιδεύει δε βουλιάξαμε
χίλιους καπεταναίους τους αλλάξαμε
Κατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμε
μπήκαμε μες στα όλα και περάσαμε

κι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτορα
παντοτινό τον Ήλιο τον Ηλιάτορα.

Η αναγκαιότητα της απόδειξης από τον Ευκλείδη στον Ελύτη

 

Από τα πρακτικά του 5ου Παγκύπριου Μαθητικού Συνεδρίου για τα Μαθηματικά

Ένα το χελιδόνι

Οδυσσέας Ελύτης & Μίκης Θεοδωράκης,

Το άξιον εστί

Ένα το χελιδόνι
κι η Άνοιξη ακριβή
Για να γυρίσει ο ήλιος
θέλει δουλειά πολλή

Θέλει νεκροί χιλιάδες
να ’ναι στους Τροχούς
Θέλει κι οι ζωντανοί
να δίνουν το αίμα τους

Θε μου Πρωτομάστορα
μ’ έχτισες μέσα στα βουνά
Θε μου Πρωτομάστορα
μ’ έκλεισες μες στη θάλασσα!

Πάρθηκεν από Μάγους
το σώμα του Μαγιού
Το ’χουνε θάψει
σ’ ένα μνήμα του πέλαγου

Σ’ ένα βαθύ πηγάδι
το ’χουνε κλειστό
Μύρισε το σκοτάδι
κι όλη η Άβυσσο.

Θε μου Πρωτομάστορα
μέσα στις πασχαλιές και Συ
Θε μου Πρωτομάστορα
μύρισες την Ανάσταση!

Η κακοδαιμονία των Ελλήνων: μια σπάνια συνέντευξη του Οδ. Ελύτη, το 1958

Συντάκτης: Μαρία Παλάσκα στις Απριλίου 19, 2017

Το Insider δημοσιεύει μια σπάνια συνέντευξη που έδωσε ο Οδυσσέας Ελύτης στον Ρένο Αποστολίδηστην Ἐφημερίδα “Ἐλευθερία” στις 15 Ιουνίου του 1958.

Ο μοναδικός λόγος του Ελύτη παραμένει δραματικά επίκαιρος.

«Ήλιος ο Πρώτος» XVI

Ο Οδυσσέας Ελύτης στη Ρώμη, Δεκ. 1974

 

 

Οδυσσέας Ελύτης

 

Με τι πέτρες τι αίμα και τι σίδερο
Και τι φωτιά είμαστε καμωμένοι
Ενώ φαινόμαστε από σκέτο σύννεφο
Και μας λιθοβολούν και μας φωνάζουν
Αεροβάτες
Το πως περνούμε τις μέρες και τις νύχτες μας
Ένας Θεός το ξέρει.