Πατήρ πάντων πόλεμος

Ηράκλειτος

Του Νίκου Τσούλια

 

      Η άκρως στοχαστική αυτή ρήση του Ηράκλειτου θεωρώ ότι αποδίδει τη ροή των πραγμάτων σε κάθε έκφραση του χωροχρόνου, στο Σύμπαν και σε κάθε γωνιά του. Προφανώς εδώ ο «πόλεμος» έχει την έννοια της διαρκούς αντιπαράθεσης αντίθετων πλευρών που οδηγεί στη σύνθεση, στην αρμονία και στην ομορφιά.

Advertisements

Κι όμως η ευτυχία είναι εύκολη υπόθεση…

The Acropolis at Athens (1846) by Leo von Klenze

Του Νίκου Τσούλια

     Προφανώς η έννοια της ευτυχίας συναρτάται από πολιτισμικές, κοινωνικές, κοσμοθεωρητικές και ιδεολογικές μεταβλητές. Δεν έχει ποτέ σχεδόν το ίδιο περιεχόμενο και την ίδια αξιακή θέση στην εξέλιξη της ιστορίας και στους διάφορους λαούς. Θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι η εικόνα της διαφαίνεται περισσότερο στον τρόπο ζωής κάθε κοινωνίας παρά στις όποιες θεωρητικές αναζητήσεις των φιλοσόφων και των στοχαστών.

Της μνήμης παιχνιδίσματα

Thoughts, 1929 – Emmanuel Mane-Katz (1894–1962)

 

 

Του Νίκου Τσούλια

 

      Έχουμε κάποια σταθερά σημεία αναφοράς για της μνήμης τα παιχνίδια, αλλά κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι ξέρει με κάποια ικανοποιητική επάρκεια όλα τα μονοπάτια της ή τα ολόφωτα ξέφωτά της και τους κατάμαυρους γκρεμούς της. Ξέρουμε, για παράδειγμα, ότι τα έντονα φορτισμένα συναισθηματικά γεγονότα (ευχάριστα ή δραματικά) παραμένουν στα κιτάπια της γραμμένα εσαεί ή ότι τα σημαντικά γεγονότα, που επηρεάζουν με τις μετέπειτα εξελίξεις της ζωής μας, είναι πάντα ενεργά χωρίς να τα σκεπάζει καμιά σκόνη του χρόνου.

Τα προβλήματα, συστατικό στοιχείο της ζωής μας

The Daisies, Henri Matisse, 1939

Του Νίκου Τσούλια

 

      Ας ξεκινήσουμε με μερικές βασικά ως προς το θέμα μας ερωτήματα με τις σχετικές προσεγγίσεις / απαντήσεις τους. Υπάρχει περίπτωση έστω και μια «εκδοχή» της ζωής να μην έχει προβλήματα; Θεωρώ πως κάτι τέτοιο όχι απλά και μόνο είναι αδύνατο αλλά και πως η ίδια η ουσία της ζωής συνάπτεται με ό,τι εμείς οι άνθρωποι βαφτίζουμε ως «προβλήματα».

Στιγμές ελευθερίας, στιγμές ομορφιάς

Koekkoek_Barend_Cornelis_A_Summer_Landscape_With_Travellers_On_A_Path

 

Του Νίκου Τσούλια

 

    1936, η Ευρώπη βαδίζει ολοταχώς στα σκοτάδια. Ο φασισμός και ο ναζισμός εξαπλώνονται με καρκινικό τρόπο στην ήπειρο των Διαφωτισμών, αλλά και στις Η.Π.Α. οι φυλετικές διακρίσεις διαμορφώνουν ένα σκηνικό σκληρής βαρβαρότητας. Οι φωτεινές περιοχές του πλανήτη απαξιώνουν βάναυσα την αξιοπρέπεια του ανθρώπου και στήνουν εξουσιαστικές μηχανές δουλείας και μαζικού θανάτου.

Μισούμε την ταπεινότητα!

Georges Rouault (French, 1871-1958), Clown, 1912

Του Νίκου Τσούλια

Να είσαι απλός και ταπεινόφρων στη συμπεριφορά

Μάρκος Αυρήλιος

 

      Σ’ έναν πολιτισμό που έχει ως υπέρτατες αξίες τον ανταγωνισμό και την επίδειξη, σε μια κοινωνία όπου επικρατεί το «φαίνεσθαι» των πραγμάτων και έχει εξοριστεί σχεδόν πλήρως το «είναι», σε καιρούς όπου η τελείωση του ανθρώπου έχει ως «όραμα» τα υλικά αγαθά, δεν υπάρχει ούτε μια μικρή γωνίτσα για να φωλιάσει η ταπεινότητα.

Πρωτοποριακός ο ρόλος της επιστήμης αλλά…

Mountain Lake – Salvador dali

Του Νίκου Τσούλια

 

      Αξιολογώντας τα βασικά χαρακτηριστικά του πολιτισμού της νεωτερικότητας μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η κύρια δύναμη προόδου και εξέλιξης των σύγχρονων κοινωνιών είναι η επιστήμη με την ευρεία έννοιά της δηλαδή ομού με την τεχνολογία, η οποία τεχνολογία αποτελεί και την αιχμή του δόρατος της διαρκούς συσσώρευσης γνώσης.