Μπορούμε να δημιουργήσουμε νέο τρόπο ζωής;

Max Ernst

 

Του Νίκου Τσούλια

 

     Ναι, ποτέ δεν είχαμε σκοτάδι στην ιστορία, το φως ποτέ δεν έσβησε – αχνοφαινόταν πάντα χαμηλά στον ορίζοντα, όπως στα πολικά μέρη που ο ήλιος δεν ανεβαίνει ψηλά και βαστάει την ωχρή λάμψη του για μήνες…

Μάθηση για τη Ζωή, ένα Σχέδιο που δεν Τελειώνει..

Βλέποντας, Νικολάι Γιαροσένκο

Γράφει ο Χρήστος Δούκας //

Τί νόημα έχει να συζητάμε για Σχέδια, Μεταρρυθμίσεις και Αλλαγές, όταν όλοι είναι (δηλώνουν) υπέρ, όταν η «απουσία σχεδίου», «συνεκτικού» και  «ολοκληρωμένου», είναι η πιο εύκολη κριτική που μπορεί να  ασκήσει κανείς σήμερα; Δε βγαίνει συμπέρασμα,  τί να λέμε τώρα, εκτός αν..

Εκτός αν  το δούμε διαφορετικά, αν μια άλλη τάξη πραγμάτων αναδύεται, αν κάτι άλλο διακυβεύεται, αν..

Ύμνος στη μνήμη

 

Μόραλης Γιάννης (1916 Άρτα – 2009 Αθήνα)

Του Νίκου Τσούλια

      Ίσως είναι η πιο όμορφη πλευρά της συνείδησής μας και της σκέψης μας, η πιο γλυκιά εκδίκησή μας απέναντι σε κάθε φθοροποιό επέλαση της Νύχτας του Χρόνου. Ίσως είναι το θείο δώρο για να ερμηνεύουμε τον κόσμο και την πραγματικότητα, για να κατανοούμε τον εαυτό μας και να τον τοποθετούμε μέσα στο πλαίσιο της ζωής και της κοινωνίας.

Τι θέλουμε στη ζωή, ανταγωνισμό ή συνεργατικότητα;

Κρυφό πρόσωπο, Έντρε Μπάρτος

Του Νίκου Τσούλια

     Ίσως να είναι το πιο δύσκολο, διπολικό ζευγάρι στην κοινωνικές μας λειτουργίες, στα επαγγελματικά πεδία, στην προσωπική μας ζωή, στο αξιακό μας φορτίο. Φυσικά η μεταξύ ανταγωνισμού και συνεργατικότητας σχέση στη σημερινή περίοδο είναι απόλυτα ασύμμετρη και εξόφθαλμα ετεροβαρής.

Είμαι ευτυχισμένος, γιατί υπήρξα φτωχός!

Late Light    –   Marcel Schellekens, 2009

Του Νίκου Τσούλια

      Δεν ξέρω ποια είναι η έννοια και ποιο το περιεχόμενο της ευτυχίας. Δεν ξέρω αν μπορεί να οριστεί με μια καθολική αποδοχή. Εγώ πάντως θεωρώ ότι είναι εκείνη η κατάσταση που νιώθεις όμορφα και χαίρεσαι κάθε στιγμή και κάθε έκφραση της ζωής, που γεύεσαι την πληρότητα του εαυτού σου και θεωρείς ότι όλος ο κόσμος είναι δικός σου και ας μην έχεις τίποτα.

Μαθήματα ζωής από το 2020!

White House at Night, 1890 – Vincent van Gogh

Μαρίνα Μόσχα

Το 2020 φτάνει στο τέλος του! Πολλοί είναι εκείνοι που θέλουν να φύγει ανεπιστρεπτί. Αρκετοί είναι όμως και εκείνοι που φοβούνται τι θα φέρει το 2021, αν κρίνουμε από τα λόγια των παλαιότερων: «κάθε πέρσι και καλύτερα!» Πράγματι, ήταν μία χρονιά γεμάτη αρρώστια, δάκρια, σωματικό και ψυχικό πόνο, άγχος, φόβο, θλίψη, θάνατο… Ζήσαμε και εξακολουθούμε να ζούμε ένα χρόνο σχεδόν, κυριολεκτικά μέσα στο πένθος!

Πενθούμε την απώλεια της ζωής όπως την ξέραμε, την απώλεια όλων όσων θεωρούσαμε δεδομένα, την απώλεια της αγκαλιάς, του χαμόγελου, της ζεστασιάς ενός εγκάρδιου χαιρετισμού, την απώλεια του να βλέπουμε ο ένας το πρόσωπο του άλλου, την απώλεια της φυσικής παρουσίας αγαπημένων ζώντων προσώπων – και μη, την απώλεια της υγείας, την απώλεια της ελευθερίας, της ασφάλειας και της σιγουριάς… και πολλές ακόμη απώλειες!

2020: Μία δύσκολη χρονιά…

2020: Η χρονιά της απώλειας!

Παρόλες τις δυσκολίες και το πένθος όμως, το 2020 μας έδωσε και πολλά μαθήματα, μαθήματα ζωής. Ζήσαμε μέχρι τώρα πρωτόγνωρες καταστάσεις με την πανδημία να γυροφέρνει ακόμα πάνω από τα κεφάλια μας και ενδιάμεσα στις ανάσες μας. Δύο καραντίνες, άλλη μία ενδεχόμενη οικονομική κρίση εξαιτίας του covid 19 και των εγκλεισμών… Και σα να μην έφταναν όλα αυτά, ζήσαμε και το θυμό της φύσης. Θερίζουμε ότι σπείραμε όλα τα προηγούμενα χρόνια. Η φύση θυμώνει για τον τρόπο που της φερόμαστε, και μας το δείχνει μέσα από έντονα καιρικά φαινόμενα. Νιώσαμε ακόμα και τη γη να σείεται και να καταπίνει στα σπλάχνα της ανθρώπους με τον τελευταίο σεισμό… Ένα έτος δύσκολο, με λιμούς, σεισμούς, καταποντισμούς…

Και ναι, θυμώνω και εγώ, όπως και αρκετοί από εσάς με τα «θετικά» και με το «όλα για κάποιο λόγο γίνονται». Τι να το κάνω όταν δεν μπορώ να επισκεφτώ για παράδειγμα, την 82χρονη ανοϊκή μητέρα μου που δεν ξέρω πόσο χρόνο ζωής έχει ακόμη μπροστά της; Τι να το κάνω όταν δεν μπορώ να αγκαλιάσω ανθρώπους, όταν χρειάζεται να κρύβω το χαμόγελο πίσω από μία μάσκα…

Μαθήματα ζωής από το 2020 – Μαρίνα Μόσχα

Και όμως, είναι στην ανθρώπινη φύση να μην το βάζει κάτω! Είναι στη φύση μας να πολεμάμε και να διεκδικούμε κάτι καλύτερο ακόμα και για λόγους επιβίωσης, αν θέλετε. Πράγματι λοιπόν, το 2020 μας έδωσε και μας δίνει ακόμα πολλά μαθήματα ζωής, όπου αν τα «εκμεταλλευτούμε» ίσως τελικά βγει και κάτι καλό μέσα από όλες αυτές τις απώλειες…

Τι μάθαμε τελικά το 2020;

1. Μάθαμε τι σημαίνει ατομική ευθύνη και υπευθυνότητα. Ασχέτως αν δεν την αναλαμβάνουν όλοι, ξέρουμε όμως πλέον πως αν ενωθούμε και ο καθένας αναλάβει τη δική του και μόνο ευθύνη, λειτουργώντας συλλογικά – και όχι μόνο για την πανδημία – τα πράγματα μπορούν να γίνουν πολύ καλύτερα σε πολλούς τομείς.
2. Μάθαμε την αξία της ελευθερίας. Πόσο τελικά μας ενοχλεί το να μην μπορώ να βγω έξω από το σπίτι μου όποτε εγώ θέλω και να νιώθω και ασφαλής!
3. Αξιολογήσαμε περισσότερο το τι σημαίνει αλληλοσεβασμός και θυσία της δικής μου ανάγκης ή και εκτόνωσης για τα αγαπημένα μας άτομα, μέσα από την δική μας στέρηση εξόδου
4. Μάθαμε την αξία της αγκαλιάς: Μας έλειψε η θετική της επίδραση στο πιο θετικό συναίσθημα, στην καλύτερη ψυχολογία και σωματική υγεία.
5. Μάθαμε την αξία του χαμόγελου και των εκφράσεων του προσώπου και πόσο σημαντική είναι η ζεστασιά αυτή.
6. Εκτιμήσαμε την υγεία, κυρίως οι πιο μικρές ηλικίες. Το υπέρτατο αυτό αγαθό που θεωρούσαμε σχεδόν όλοι δεδομένο.
7. Μάθαμε να μην επαναπαυόμαστε, καθώς τίποτα τελικά δεν είναι δεδομένο στη ζωή μας…
8. Μάθαμε την αξία της τεχνολογίας. Πόσο κοντά μπορεί να μας φέρει, πόσο μπορεί να ωφελήσει, πόσο μπορεί να μας στηρίξει ψυχικά να παραμείνουμε συνδεδεμένοι έστω και από απόσταση.
9. Μάθαμε την αξία της κοινωνικοποίησης. Πόσο σημαντική είναι για την ψυχική μας υγεία, έστω και με την βοήθεια της τεχνολογίας στα διαστήματα των εγκλεισμών! Μάθαμε να μην … χανόμαστε, να παραμένουμε συνδεδεμένοι ακόμα και αν οι καταστάσεις δεν ευνοούν την από κοντά παρουσία.
10. Βρήκαμε και αξιοποιήσαμε επιτέλους τον χρόνο που δεν είχαμε λόγω των καθημερινών υποχρεώσεων, μιλήσαμε, συζητήσαμε, τσακωθήκαμε, τα ξαναβρήκαμε… αποκτήσαμε πιο ουσιαστική και ανθρώπινη επαφή!
11. Ήρθαμε σε επαφή με άτομα που είχαμε χαθεί τον προηγούμενο καιρό ή τα προηγούμενα χρόνια
12. Μάθαμε νέους και δημιουργικούς τρόπους: επικοινωνίας αλλά και φροντίδας εαυτού
13. Μάθαμε πως τελικά αν θέλουμε η προσαρμογή δεν είναι και τόσο δύσκολη…
14. Μάθαμε να προσέχουμε τη διατροφή μας. Κυρίως μετά την πρώτη καραντίνα, την αξία της υγιούς διατροφής σε συνδυασμό με μία καλή υγεία
15. Μάθαμε να εκτιμάμε τους ανθρώπους γύρω μας και να μην τους θεωρούμε δεδομένους
16. Αντιληφθήκαμε ποια είναι τελικά τα δικά μας άτομα. Ποιοι είναι οι άνθρωποι που είναι πραγματικά δίπλα μας και μπορεί να εκπλαγήκαμε όταν είδαμε πως άλλους θεωρούσαμε «δικούς μας» και άλλοι τελικά είναι «οι δικοί μας άνθρωποι».
17. Μάθαμε την αξία του εθελοντισμού και της προσφοράς
18. Μάθαμε να είμαστε ευγνώμονες για ότι η ζωή μας δίνει και έχουμε καταφέρει
19. Ήρθαμε πιο κοντά με την οικογένειά μας, περνώντας ποιοτικό χρόνο που το προηγούμενο διάστημα δεν είχαμε. Η οικογένεια ενώθηκε και πάλι πίσω από το οικογενειακό τραπέζι. Ίσως βέβαια όχι για όλους όσους συνέχισαν να λειτουργούν αποκομμένοι και κλεισμένοι στο δικό τους εσωτερικό κόσμο ή πίσω από μία οθόνη…
20. Εκτιμήσαμε απλές καθημερινές συνήθειες που είχαμε ξεχάσει, όπως το σπίτι μας, την επαφή με την οικογένεια, το καλό φαγητό, τις στιγμές…
21. Μάθαμε το μοίρασμα. Να μοιράζομαι με όσους έχουν ανάγκη αλλά να μοιράζομαι και τη δική μου ανάγκη. Μάθαμε επίσης να μοιραζόμαστε και δουλειές στο σπίτι ώστε να δημιουργούμε περισσότερο χρόνο για «εμάς»…
22. Μάθαμε την αξία της εργασίας και την εκτιμήσαμε δεόντως! Όχι μόνο για να έχουμε τις οικονομικές απολαβές που είναι και απαραίτητες, αλλά και επειδή συνειδητοποιήσαμε την προσφορά της στην ψυχική μας υγεία, μέσα από την έξοδο από το σπίτι, την επαφή με συναδέλφους, την δημιουργικότητα…
23. Μάθαμε να εργαζόμαστε και από το σπίτι, κάτι που αρκετοί εύχονταν τον προηγούμενο καιρό… είδαμε πως μπορεί να γίνει σε πολλά είδη εργασίας, εσείς αποφασίζετε αν τελικά θέλετε αυτό τον τρόπο ή όχι!
24. Μειώθηκε η γραφειοκρατία, αποφύγαμε τις ουρές μέσα από ηλεκτρονικές πλατφόρμες
25. Μάθαμε την φροντίδα εαυτού: να γυμναζόμαστε, να διαβάζουμε, να χαλαρώνουμε…
26. Αποφύγαμε «υποχρεωτικές οικογενειακές ή φιλικές συγκεντρώσεις». Όπως πχ. το Πάσχα, όπου θεωρούσαμε πως είμαστε αναγκασμένοι να είμαστε όλοι μαζί για να μην παρεξηγηθούμε χωρίς να περνάμε όμως καλά… Μάθαμε πως μπορούμε να περάσουμε εξίσου καλά ή ίσως και καλύτερα με τα δικά μας άτομα
27. Γίναμε πιο δημιουργικοί και βρήκαμε ποιοτικό χρόνο, κυρίως οι γονείς με τα παιδιά, μέσα από τρόπους δημιουργικής απασχόλησης…
28. Μάθαμε αρκετά για τη συντροφική σχέση και την ποιότητά της. Είδαμε πως η σχέση μας κρατάει ή ότι προσπαθούμε εμείς οι δύο να την κρατήσουμε με νύχια και με …δόντια!
29. Μάθαμε την αξία της ψυχικής υγείας! Μάθαμε πόσο σημαντική είναι η φροντίδα του ψυχισμού μας. Ήρθαμε πιο κοντά με έννοιες και συναισθήματα, όπως άγχος, κατάθλιψη, απογοήτευση, ψυχικός πόνος, πίεση, καταναγκασμός, φόβος, κλπ. και το κυριότερο πως μπορούμε να μιλήσουμε πλέον ανοιχτά για το πώς νιώθουμε αυτό το διάστημα, σαν να αποβάλλαμε το «στίγμα» ενός πιθανού ψυχικού ζητήματος!
30. Μάθαμε την επαφή με τον εαυτό μας! Νομίζω πως αυτό είναι το κυριότερο μάθημα της συγκεκριμένης χρονιάς, καθώς όλοι μας αισθανθήκαμε – άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο – τι είναι αυτό που μας λείπει ή τι θέλουμε για τον εαυτό μας, ώστε αν δεν …ξεχαστούμε και πάλι, να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε αυτή την γνώση και στην μετά κορωνοϊού εποχή!

Από όλα αυτά τα μαθήματα και άλλα που δεν έχω αναφερθεί, σημαντικό είναι να προσπαθήσουμε να φωτίσουμε οποιαδήποτε προβληματική κατάσταση. Δεν φτάνει μόνο η συνειδητοποίηση του «δεν πάμε καλά». Χρειάζεται και κάτι να κάνουμε για να «πάμε και να είμαστε καλά!»

Μαρίνα Μόσχα

https://marinamoscha.life/2020/12/28/%ce%bc%ce%b1%ce%b8%ce%ae%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b1-%ce%b6%cf%89%ce%ae%cf%82-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%bf-2020/

Van Gogh

Ο ι κ ε ρ α ί ε ς του ψεύδους και της αλήθειας

Φθινοπωρινός άνεμος και αστέρια, Καρλ Σραγκ,1988

Ηλίας Γιαννακόπουλος

Σε μια εποχή πνευματικής σύγχυσης, ακλόνητων βεβαιοτήτων,ιδεολογικών αγκυλώσεων και ηθικού σχετικισμού,οι άνθρωποι, οχυρωμένοι πίσω από τον υποκειμενισμό τους,αναζητούν ασυνείδητα εκείνες τις απόψεις που συμφωνούν μαζί τους και επιβραβεύουν τον Ν α ρ κ ι σ σ ι σ μ ό τους. Το υποκείμενο αποποιείται καλά στοιχείο λογικής και η θ ι κ ή ς ερμηνείας της πραγματικότητας.

Οι μικροχαρές και η ώρα του καφέ

Του Νίκου Τσούλια

      Δυσκολευόμαστε να βρούμε πηγές χαράς ή ακόμα και μιας απλής ευχαρίστησης. Έχουμε συνδέσει τη φωτεινότητα της ζωής μας με οριακά γεγονότα, με γεγονότα που μας υπόσχονται τα πάντα χωρίς κανέναν περιορισμό. Θεωρούμε την ευτυχία ως κάτι απροσδιόριστο, ως την απόλυτη τελειότητα της αέναης ευδαιμονίας, που όμως την ψυχανεμίζουμε με τόση τελειότητα ποτέ δεν μπορεί να επιτευχθεί… Και περνάει η ζωή μας με τη σκέψη μας σε μια ουτοπική αλλά και δυστοπική φαντασίωση!

Ανθρώπους που συμπαθώ

 

Van Gogh, Self-Portrait with Straw Hat, Paris, Winter 1887/88, Metropolitan Museum of Art

Του Νίκου Τσούλια

 

      Να καταθέσω δύο προλογικές παρατηρήσεις για το παρόν κείμενό μου. Για ποιο λόγο μπορεί να γραφεί ένα τέτοιο ζήτημα και ποιον άλλον μπορεί να αφορά μια πολύ προσωπική αναφορά; Και η δεύτερη παρατήρηση αναφέρεται στο ότι μιλάω μόνο για δημόσια πρόσωπα. Σ’ αυτή την καταγραφή δεν αναφέρω το πεδίο της λογοτεχνίας και των Γραμμάτων γενικότερα, γιατί προσέγγισα με άλλο πνεύμα αυτούς τους ανθρώπους και ήδη έχω γράψει σχετικό άρθρο με τον τίτλο «Άγιοι της Γης…».

Σιωπή, παντού σιωπή!

Κ. Μαλέας

Του Νίκου Τσούλια

     Δεν ξυπνάς το πρωί από κάποιο θόρυβο αυτοκινήτων – ας μην είναι μακρά ο κεντρικός δρόμος της περιοχής μου. Δεν ακούς περπατήματα και ομιλίες στα κινητά τηλέφωνα κάτω στο δρόμο – μα και οι φιλόζωοι με τα ζωάκια τους και εκείνοι ήσυχοι.

Λόγια του έρωτα και της αγάπης

Του Νίκου Τσούλια

     Όχι, δεν είναι γενικές αλήθειες ούτε θέσφατα ούτε δόγματα. Είναι απλές προσωπικές απόψεις, σκέψεις, πεποιθήσεις. Σε αυτά τα μείζονα για τη ζωή μας θέματα, μπορεί να υπάρχει κάποιο κοινό γλωσσικό και εννοιολογικό έδαφος για όλους μας αλλά εκείνο που τελικά μετράει είναι τα βιώματα καθενός, ο ανάλογος τρόπος ζωής του και η αντίστοιχη κουλτούρα του.

Ζωή τρυφηλή ή αγώνας για τη ζωή;

Του Νίκου Τσούλια

     Κατηγορείται ο ορθολογισμός της σύγχρονης εποχής ότι απέτυχε από τη στιγμή που έγινε η μαζική μηχανή του θανάτου, η φρίκη του Ολοκαυτώματος. Κατηγορείται γιατί δεν έχουμε καν κατακτήσει τις βασικές πηγές του ορθού λόγου και τον ταυτίζουμε με την πρόοδο της υλικής ευμάρειας, της τεχνολογικής ευδαιμονίας, των επιστημονικών θαυμάτων.