Το Πάσχα στα χρόνια του κορωνοϊού

Ένα σύγχρονο παραμύθι

Του Νίκου Τσούλια

     Θα μπορούμε και εμείς να πούμε κάποτε το «μια φορά και έναν καιρό» και το εύχομαι, γιατί αν δεν γίνεται να το πούμε, θα σημαίνει ότι αυτό που έχουμε να αφηγηθούμε θα μας ακολουθεί – οπότε δεν θα ισχύει το «μια φορά και έναν καιρό».

     Μια φορά και έναν καιρό λοιπόν ήρθε ένα Πάσχα πολύ διαφορετικό, παράξενο και εφιαλτικό. Όλοι οι άνθρωποι ονειρευόμαστε κάτι διαφορετικό, κάτι πρωτόγνωρο και πολύ όμορφο για μια τόσο γιορτινή περίοδο όπως αυτή του Πάσχα…

     Και η ιστορία μας επιφύλαξε το απόλυτα διαφορετικό για όλους μας, κάτι που δεν θα μπορούσαμε ποτέ να φανταστούμε ότι θα μας συμβεί – κάτι που το θεωρούσαμε καταχωνιασμένο στα πολύ παλιά δελτία του παρελθόντος πριν την περίοδο της νεωτερικότητας – κάπου εκεί στον σκοτεινό Μεσαίωνα, της θρησκοληψίας, του ανορθολογισμού, των προκαταλήψεων, του σκοταδισμού.

     Μια φορά και έναν καιρό ήρθε ένας δράκος – χωρίς δράκο δεν υπάρχουν …καλά παραμύθια – από τη μακρινή Ανατολή και απειλούσε όλους μας. «Μα πως μπορεί ένα ον, όσο αρπακτικό και να είναι να απειλεί τη ζωή δισεκατομμυρίων ανθρώπων;», σκεφτήκαμε όλοι και αδιαφορήσαμε. Ιός ήταν λέει. Και μια γνωστή μου σωστά αναρωτήθηκε «μα δεν έχει μάνα να τον μαζέψει αυτόν τον υιό»;

     Μα εκείνος τη μια στιγμή ήταν στην άλλη άκρη της Ανατολής, την αμέσως επόμενη στιγμή στη Δύση, στο Βορρά, στο Νότο, και μάλλον όχι, την ίδια στιγμή εμφανιζόταν παντού! «Μα πώς γίνεται, ένας δεν είναι ο δράκος του παραμυθιού;», αναρωτηθήκαμε. «Και πώς μετακινείται, με την ταχύτητα του φωτός; Πώς περνάει τα σύνορα, δεν μπορούν να τον αντιμετωπίσουν εκεί; Με τόσα υπερόπλα που έχουμε – ακόμα και για πόλεμο των Άστρων – θα μας κάνει καλά ένας δράκος από το πουθενά».

     Οι ημέρες περνούσαν και άρχισαν τα μέσα ενημέρωσης να λένε αριθμούς των θυμάτων του: στην αρχή δεκάδες και μετά εκατοντάδες, χιλιάδες… Μα τόσο αναπτυγμένος πολιτισμός μας να απειλείται από κάτι παραμυθένιο; Γενικευμένος πόλεμος δεν μπορεί να γίνει, όλοι εναντίον του;

     Και δεν χρειάζονταν πανοπλίες, κράνη και ασπίδες ούτε πολυβόλα και αυτόματα όπλα – μόνο μάσκες και πλύσιμο των χεριών. «Μα τι είναι τελικά, αυτός ο θανάσιμος εχθρός», αναρωτιόμαστε ξανά και ξανά, «που θα μας απειλήσει μέσα στο φοβερό τεχνολογικό μας κέλυφος»;

     Αλλά ο δράκος δεν ήταν ορατός – «και τότε τι δράκος ήταν», θα αναρωτηθείτε – και απλωνόταν μέσα στους ανθρώπους σαν μεγάλο μακρομόριο της χημείας ούτε καν στο μέγεθος του κυττάρου και πέρναγε από τον ένα άνθρωπο στον άλλο με τρόπο μαγικό. Ήσουνα στο Χουάν και πήγαινες στο Παρίσι τον μετέφερες και αυτόν χωρίς να το ξέρεις καν και τον άπλωνες εσύ παντού.

     Περίεργη εποχή, παράξενοι καιροί μας είχαν επισκεφτεί. Και έτσι κλειστήκαμε (ή μας έκλεισαν δεν έχει σημασία) στα σπίτια μας, στα διαμερίσματά μας. Οι δρόμοι άδειοι. Οι πλατείες αλώνια ερημικά. Τα καταστήματα θεόκλειστα. Και το πιο φοβερό… Αν έβλεπες άνθρωπο στο δρόμο, έπρεπε να στρίψεις, να μην βρεθείς καθόλου κοντά του. Φόβος, πανικός, απορίες, ερωτήματα, θεωρίες συνωμοσίας – ένα μείγμα και ο καθένας μας έφτιαχνε τη δοσολογία του.

     Όχι, δεν έγιναν ανθρώπινες χωματερές έξω από τις πόλεις όπως σε εκείνη την μακρινή υπόθεση της πανούκλας, που πέταγαν τους ανθρώπους και θεωρούσαν ότι ο Θεός τιμωρούσε το γένος των ανθρώπων για τις αμαρτίες τους.

     Αλλά σε όλα τα παραμύθια υπάρχει ελπίδα, προσδοκία για το καλό τέλος και όσο φορτώνεις με δυσκολίες και βάσανα την αφήγησή σου τόσο περισσότερο αδημονείς και εδραιώνεις την πεποίθησή σου για το ευοίωνο της υπόθεσης. Στα πιο μεγάλα σκοτάδια κάπου υπάρχει ένα φως. Ο άνθρωπος είναι το φως. Τώρα δεν χρειάζεται η σωματική δύναμη του Αχιλλέα, του Έκτορα… Την επινόηση του Οδυσσέα, τη δύναμη του πνεύματος χρειαστήκαμε, να βρούμε το Δούρειο Ίππο του δράκου και να φτιάξουμε το δικό μας Δούρειο Ίππο.

    Στη σκηνή ανέβηκε η γνώση, η επιστήμη, ο ορθολογισμός! Οι θρησκείες κάτι μισόλογα προσπάθησαν να πουν μα δεν τα πίστευαν ούτε και οι άνθρωποί της και κρύφτηκαν που δεν μπορούσαν να σώσουν την ανθρωπότητα. Μέριασαν και οι πολιτικοί, που παίρνουν τις τελικές αποφάσεις. Τον πρώτο ρόλο τον πήραν οι επιστήμονες – ύμνοι στην επιστήμη ακούγονταν παντού. Η γνώση θα σώσει τον άνθρωπο. Η γνώση είναι φως.

     Δίνονταν μάχες στην Ιταλία, στη Γαλλία, στην Κίνα, στο Ιράν, στο Μεξικό, σε όλες τις χώρες του κόσμου. Και άρχισαν να κερδίζονται πολλές μάχες, άλλες τις χάναμε – μα σαν πέρναγε ο καιρός όλο και περισσότερα χειροκροτήματα ακούγονταν στα νοσοκομεία από τους αγωνιστές της ζωής για τη νίκη στον κακό δράκο. Και δούλευαν νύχτα μέρα τα εργαστήρια της επιστήμης για να κερδίσουμε και τον αγώνα κατά του δράκου…

     Εκείνο το Πάσχα του μακρινού 2020 δεν ήταν Πάσχα. Ήταν εφιάλτης. Ξέραμε όμως ότι ο αγώνας μας, ο αγώνας της γνώσης και της επιστήμης είναι αγώνας των καινούργιων ηρώων, του ανθρώπου για ζωή, για φως. Θαυμάζαμε τον επικεφαλής αυτών των ηρώων. Έγινε σύμβολό μας. Ο δράκος γνώριζε τη μια ήττα πίσω από την άλλη. Και ξαναβγήκαμε στους δρόμους και δεν μεριάζαμε σαν βλέπαμε άλλον άνθρωπο. Και έτσι πέρασε η περιπέτειά μας και «ζήσανε αυτοί καλά και εμείς καλύτερα»…