Τι μας συνέχει στη ζωή και στην ύπαρξη; (β)

Abstract Landscape Texture and Emotion on Wood painting by artist Toni Grote

Του Νίκου Τσούλια

      Είδαμε στο πρώτο μέρος αυτού του ζητήματος μια αναφορά στο «τι μάς συνέχει στην ύπαρξή μας». Συνεχίζουμε με το ίδιο ερώτημα αλλά με μια σχετική διεύρυνσή του, στο «τι μάς συνέχει στη ζωή και στην ύπαρξη». Προσθετικά λοιπόν στα όσα αναφέρθηκαν στο πρώτο μέρος κάνουμε μια σχετική θεώρηση και για τον έμβιο κόσμο. Και εδώ συνεχόμαστε με νέα κοινά στοιχεία με όλα τα άλλα έμβια όντα.

      Εδώ είναι τα μακρομόρια που δημιουργούν το συνεκτικό ιστό μεταξύ όλων των μορφών της ζωής, τα νουκλεϊκά οξέα (DNA και RNA), οι πρωτεΐνες, τα φωσφολιπίδια και οι υδατάνθρακες. Μας συνέχει επιπρόσθετα σ’ αυτό το επίπεδο οργάνωσης της ύλης και η καθολικότητα του γενετικού κώδικα, που «ενώνει» κάθε εκδήλωση της ζωής από το απλό βακτήριο που έχει σχηματισθεί ως είδος εδώ και 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια έως και την ανθρώπινη παρουσία που συμμετέχει στο παιχνίδι της ζωής για κάποιες δεκάδες χιλιάδες χρόνια. Η ενότητα αυτή θα συνεχιστεί και στο κυτταρικό επίπεδο, αφού το κύτταρο είναι η βασική μονάδα της ζωής.

      Στο βιολογικό πεδίο πέραν της βιοχημικής και της γενετικής ενότητας που μας ενώνει με όλο τον έμβιο κόσμο υπάρχει και η Εξελικτική Θεωρία, που καταδεικνύει το κοινό ταξίδι της έμβιας ύλης στην πορεία του χρόνου, ένα ταξίδι του οποίου γνωρίζουμε τη μακρά ιστορία του, αλλά αδυνατούμε να προκρίνουμε και να προβλέψουμε το μέλλον του. Άλλωστε η γενική τάση της εξέλιξης για δημιουργία όλο και πιο πολύπλοκων συστημάτων στο βάθος της μακροκλίμακας του χρόνου μάς αφήνει σαφώς την αίσθηση και τη βεβαιότητα ότι και η «αφεντιά» μας θα ξεπεραστεί κάποια μακρινή στιγμή, χωρίς να ρωτηθούμε, όπως δεν ρωτήθηκε κανένα επίπεδο οργάνωσης των βιολογικών συστημάτων αν θα γίνει η υπέρβασή τους ή όχι.

      Αλλά από τη στιγμή που ο άνθρωπος εμφανίζεται μέσα από τα «ζωικά σκοτάδια» – χωρίς να σπάσει την ενότητα των στοιχείων που τον συνέχουν με τα άλλα όντα και με την ανόργανη ύλη – αρχίζει να δημιουργεί ένα νέο πεδίο και πιο βασικό πεδίο αναφοράς, το πεδίο της κοινωνίας και του πολιτισμού. Και θα είναι η γλώσσα το νέο θεμελιακό στοιχείο ως συνεκτικός ιστός όλων των ανθρώπων, όλων των πολιτισμών. Και μέσα από τη γλώσσα και τη σκέψη θα δημιουργηθεί ένα άλλο Σύμπαν: της συνείδησης και της λογικής, των συναισθημάτων και των αισθήσεων, του έρωτα και της αγάπης, του στοχασμού και της έρευνας, της φαντασίας και της δημιουργίας, αλλά και των διαρκώς παραγόμενων ερωτημάτων και προβληματισμών και της κοινής υπαρξιακής αγωνίας όλων των ανθρώπων, όπου γης και όπου χρόνου.

      Είναι άπειρα τα σημεία με τα οποία συνεχόμαστε με όλους τους ανθρώπους του μικρού μας πλανήτη, με τους συνταξιδιώτες αυτής της μικρής γωνιάς του Σύμπαντος. Είναι κοινό το υφάδι της μουσικής, της χαράς, της λύπης, του χαμόγελου έναντι στη γλυκύτητα των μικρών και μεγάλων στιγμών της αισιοδοξίας και τέλος της συστολής της σκέψης μας και του εαυτού μας μέσα στο σκηνικό του φόβου. Όλοι οι άνθρωποι με τον ίδιο τρόπο ερωτευόμαστε και αγαπάμε, με το ίδιο βλέμμα συναντιούνται οι μη γλωσσικές μας εκφράσεις και εκδηλώσεις, με το ίδιο κλάμα και τα ίδια δάκρυα αντιδρούμε στις μεγάλες στεναχώριες και στη θλίψη, με το ίδιο άγγιγμα των χεριών και των σωμάτων μας αισθανόμαστε την οικειότητα της ψυχής μας.

      Είναι μεγάλο το δικό μας Σύμπαν, γιατί δεν έχει χωροχρονικές δεσμεύσεις και περιορισμούς της ύλης. Είναι ξεχωριστό το δικό μας πολιτιστικό σύμπαν και διαρκώς θα δημιουργεί νέες αναβαθμίδες μέχρι τον πλήρη εξανθρωπισμό των ανθρώπων και το πέρασμά τους στην πραγματική ιστορία, στην ιστορία της ενότητάς μας, της αλληλεγγύης μας, της αυτοπραγμάτωσής μας. Και θα διαστέλλεται συνεχώς αυτό το πνευματικό Σύμπαν όπως και το άλλο το μεγάλο Σύμπαν. Και αυτό το δικό μας Σύμπαν θα δίνει νόημα στο μεγάλο, αφού μόνο μέσω αυτού του πνευματικού Σύμπαντος μπορεί να επιβεβαιωθεί η όλη παρουσία του μεγάλου Σύμπαντος.

      Ναι, θα είναι οι μορφές και τα σχήματά μας, οι ιδιοπροσωπίες μας και οι ατομικότητές μας τα στοιχεία με τα οποία θα προσλαμβάνουμε τον εξωτερικό κόσμο, αλλά γνωρίζουμε ότι υπάρχουν άπειρα κοιτάσματα συνεκτικότητάς μας με κάθε μορφή ύλης, με κάθε φάση του χρόνου. Υπάρχει ακόμα και το δημιούργημά μας, το πνεύμα μας που επιζητεί τη μορφή και το σχήμα για να αγκιστρωθεί και να ερμηνεύει με πιο εύληπτο τρόπο τον Κόσμο. Αλλά και μέσω των μορφών και των σχημάτων κάθε άνθρωπος δημιουργεί ένα συνεχές συνεκτικότητας με όλους τους ανθρώπους και έτσι γεννιέται ένα άλλο ξεχωριστό πεδίο νοητικής ενότητάς μας. Μπορεί να μη μας παρηγορεί αυτή η ενότητα, όταν στοχαζόμαστε ως προς την απώλεια της δικής μας, της ξεχωριστής εικόνας μας, με το τέλος της ζωής μας. Αλλά μήπως αυτός ο συλλογισμός είναι μια σκιά των σχημάτων και των μορφών – γιατί φωτίζουμε την πραγματικότητα μόνο από μια γωνία – και μια αδυναμία να αντιληφθούμε και να κατανοήσουμε την ενότητα του ανθρώπινου πνεύματος και τη συνεκτικότητά μας με τον άλλον κόσμο;

      Μας συνέχουν πολλά στοιχεία με κάθε μορφή ύπαρξης, με κάθε μορφή ζωής. Συμμετέχουμε στο αιώνιο ταξίδι του Κόσμου, της ζωής και της ύλης όχι μόνο με τις διακριτές μας, με τις ξεχωριστές μας μορφές αλλά μας συνέχει η ενότητα του χρόνου μέσα από την διαχρονική εξέλιξη της ύλης, μας συνέχει η ενότητα της ύλης, μας συνέχει η ενότητα της ζωής, της γλώσσας και του πολιτισμού. Και όπως είμαστε γεννήματα της αθανασίας της ύλης, προσπαθούμε και εμείς όλοι και ο καθένας μας χωριστά μέσα από το δικό μας, το πνευματικό σύμπαν, να γεννήσουμε μια νέα αθανασία, την αθανασία του πνεύματος, και έτσι να καταλαγιάσουμε την υπαρξιακή μας αγωνία.

http://juliefordoliver.blogspot.gr/2012/03/simplified-landscape.html