Διαβάζοντας συμβαίνουν πολλά…

Painting below by Felice Casorati…

Του Νίκου Τσούλια

     Διαβάζοντας κάνεις μια απόπειρα ανατροπής στο φαινομενικό, βγαίνεις στους δρόμους της αναζήτησης, χωρίς να γνωρίζεις πολλές φορές γιατί περιπλανιέσαι και προς τα πού πας, επιχειρείς να βρεθείς σε άλλους χωροχρόνους αίροντας δεσμεύσεις και συνθήκες που σε περιορίζουν, αποικίζεις άλλους κόσμους ή, πιο ορθά, διαμοιράζεσαι μεταξύ μητρόπολης του φαίνεσθαι και των ποικίλων αποικιών του φαντάζεσθαι χωρίς να ταυτοποιείς κάθε στιγμή σου…

    Sergio Membrillas…

     Διαβάζοντας έχει άλλους ρυθμούς η ανάσα σου, η βιολογικότητά σου μετασχηματίζεται αφού το μεταφυσικό διεισδύει σε κάθε περιοχή των αισθήσεων, η σκέψη σου δημιουργεί ή και βρίσκει πολλές αναβρύζουσες πηγές χωρίς να αντιλαμβάνεσαι ποιες είναι δικές σου και ποιες όχι, γιατί «το διάβασμα είναι πάντα η ίδια υπόθεση: υπάρχει κάτι που είναι εκεί, ένα πράγμα φτιαγμένο από γραφή, ένα στερεό, υλικό αντικείμενο που κανείς δεν μπορεί να αλλάξει, και μέσα απ’ αυτό το πράγμα έρχεσαι ν’ αναμετρηθείς με κάτι άλλο, που δεν είναι μπροστά σου, κάτι διαφορετικό, που ανήκει στο μη υλικό, στον αδιόρατο κόσμο, έναν κόσμο που υπάρχει μονάχα στο μυαλό μας, στη φαντασία μας, ή έναν κόσμο που ίσως κάποτε υπήρξε και τώρα πια δεν υπάρχει γιατί χάθηκε, γιατί είναι απλησίαστος, εκεί στη χώρα των νεκρών…» (Καλβίνο).

    Διαβάζοντας η ύπαρξή σου διαχέεται, οι «σταθερές» του περιβάλλοντός σου θρυμματίζονται και επανασυνδέονται διαρκώς ανάλογα με την ισχύ των προσλαμβανουσών αλλά και των υποκειμενικών παραστάσεών σου, ανάλογα με τη βούλησή σου για μερική απώλεια του αντικειμενικού και για επαναδιατύπωση του υποκειμενικού, η ύπαρξή σου διαφεύγει μέσα από τα «βιβλία – σκουληκότρυπες» σε άλλα σύμπαντα, όπου βασιλεύει η απροσδιοριστία και η αβεβαιότητα.

      Διαβάζοντας ανοίγεις δυνατότητες για να γευθείς στιγμές της ζωής σου που αλλιώς δεν θα υπήρχαν, διαμορφώνεις προοπτικές κατάκτησης αγεωγράφητων περιοχών, δοκιμάζεις τα όρια της ελευθερίας του πνεύματός σου, εισέρχεσαι στα όρια του ασυνείδητού σου και παραπατάς στους διεγερμένους και σκοτεινούς τόπους του αγνοώντας κινδύνους και προκλήσεις.

    Διαβάζοντας κατακτάς μια ιδιότυπη μοναξιά, διαμορφώνεις μια νέα μορφή ατομικότητας, όπου η δημιουργικότητα της ανάγνωσης αναπλάθει διαρκώς το σώμα των παραστάσεων και των εμπειριών σου, αισθάνεσαι τον εαυτό σου «μέσα από τη συνεχή αναμονή για το τι πρόκειται να συμβεί» (Καλβίνο), χωρίς να είσαι βέβαιος ποτέ για του πού θα βρεθείς, αφού κάθε στιγμή της ανάγνωσης σου δίνει διαφορετικά καθρεφτάκια με ξεχωριστή του καθενός θέαση του κόσμου, με ξεχωριστή γεύση του εαυτού σου.

     Διαβάζοντας ποτέ δεν μπορεί να είσαι ήσυχος, ποτέ δεν μπορεί να είσαι αθώος για ό,τι συμβαίνει, γιατί καλείσαι σε ένα απαιτητικό πνευματικό παιχνίδι αναμέτρησης με τον κόσμο της γραφής, της γραφής που διαπερνά τους χρόνους και τους τόπους, γιατί δεν μπορεί να είσαι απλά ένας μηχανικός αναγνώστης, αφού «ο αναγνώστης αυτός είναι εκείνος που θέτει πραγματικά σε κίνδυνο την ακεραιότητα των γραμμάτων» (Ηντιθ Γουώρτον) και εσύ κάτι τέτοιο δεν το θέλεις.

     Διαβάζοντας αποφασίζεις να υποστείς μια δοκιμασία, στο τέλος της οποίας θα έχεις αλλάξει. Γιατί η ανάγνωση είναι μια περιπέτεια, μια οδύσσεια με την Ιθάκη να είναι διαρκώς φευγαλέα, γιατί κάθε αναγνώστης είναι σε αβέβαιη λειτουργική σχέση με τον συγγραφέα και ο καθένας τους έχει τους δικούς του σκοπούς, αφού «η ανάγνωση είναι ένα παιχνίδι με το οποίο ο συγγραφέας προσπαθεί να ξεγελάσει τον αναγνώστη λέγοντάς του: αυτό που σού διηγούμαι δεν είναι αλήθεια, μα πρέπει να το πιστέψεις και ο αναγνώστης τού απαντά: το ξέρω πως δεν είναι αλήθεια, μα το αλλάζω μέσα από την εμπειρία μου σε κάτι που έχει συμβεί αληθινά» (Μανγκέλ).

     Διαβάζοντας ξανοίγεσαι σε άγνωστους ωκεανούς όπου συναντάς ορίζοντες με ομίχλη και κόσμους γεμάτους φαντάσματα και ποτέ δεν ξέρεις πόσες μεταμορφώσεις του εαυτού σου μπορείς να δεχτείς, μπορείς να κολλήσεις σε ρηχές θάλασσες και να βαλτώσεις σε λάσπες που δεν φεύγουν μετά εύκολα, μπορείς να χάσεις βεβαιότητες και προκαταλήψεις και να νιώθεις την ερήμωση της δικής σου επιφανειακής σκέψης.

    Διαβάζοντας – ας είμαστε ειλικρινείς – επιχειρείς πρωτίστως να κρατήσεις τη ματιά της νεότητάς σου ζωντανή, γιατί η περιπλάνηση στον κόσμο των λέξεων και των εννοιών είναι πάντα πρωτόλεια, γιατί οι λέξεις και οι έννοιες εξελίσσονται διαρκώς ανανεούμενες, παραμένουσες αρυτίδωτες από του χρόνου τις χαρακιές και από της φθοράς τις χρήσεις και εσύ επιχειρείς να κλέψεις τη νεότητα του πνεύματος του ανθρώπου για να αναπλάθεις διαρκώς τη νεότητα του εαυτού σου, για να ομορφαίνεις τη ζωή σου!

http://stuck-in-a-book.blogspot.gr/2012/07/manguel-on-destruction-of-books.html