Νότες … μουσικής και όχι μόνο

«Εφυγε» η Γουίτνεϊ Χιούστον

ΕΘΝΟΣ 9.2.12

Εφυγε από την ζωή το Σάββατο, σε ηλικία μόλις 48 ετών, η διάσημη Αμερικανίδα τραγουδίστρια Γουίτνεϊ Χιούστον, όπως μετέδωσε το CNN και επιβεβαίωσε λίγο αργότερα η στενή συνεργάτιδα και εκπρόσωπός της, Κριστίν Φόστερ.

Ερμηνεύοντας το «I Didn’t Know My Own Strength» στα Αμερικανικά Μουσικά Βραβεία 2009 στο Λος Αντζελες

«Δυστυχώς είναι αλήθεια». Με αυτή τη λακωνική φράση, η εκπρόσωπος της πολυβραβευμένης Γουίτνεϊ Χιούστον, επιβεβαίωσε τον πρόωρο θάνατο της τραγουδίστριας και, κατά καιρούς, ηθοποιού, της οποίας η δόξα απογειώθηκε τις δεκαετίες του ’80 και του ’90.

Λεπτομέρειες για τα αίτια και τις συνθήκες θανάτου της δεν έχουν έχουν γίνει γνωστές. Το μόνο που ανακοινώθηκε είναι πως βρέθηκε νεκρή στο δωμάτιό της στο ξενοδοχείο Beverly Hilton στο Λος Αντζελες.

Οι αστυνομικοί επιβεβαίωσαν το θάνατό της στις 23.55 GMT (01.55 τα ξημερώματα ώρα Ελλάδας). «Δεν υπάρχουν ενδείξεις για εγκληματική ενέργεια», δήλωσε αξιωματούχος της αστυνομίας.

Η Γουίτνεϊ Χιούστον βρέθηκε νεκρή στο δωμάτιό της στο ξενοδοχείο Beverly Hilton στο Λος Αντζελες.

Η Χιούστον, η οποία αντιμετώπιζε τα τελευταία χρόνια προβλήματα λόγω του εθισμού της στα ναρκωτικά, πέθανε την παραμονή της απονομής των βραβείων Γκράμι, όπου θα εμφανιζόταν. Λέγεται επίσης ότι θα εμφανιζόταν σε ένα πάρτι – προεόρτιο της τελετής απονομής των γνωστότερων και σημαντικότερων για την ποπ μουσική βραβείων.

Η κυρία του «I wanna dance with somebody» και του «I will always love you», που με την καθιέρωσή της στην παγκόσμια μουσική σκηνή και τη κατάκτηση βραβείων, απέκτησε το προσωνύμιο «Η φωνή», προερχόταν από μουσική οικογένεια.

Τραγική ειρωνεία η συγκεκριμένη φωτογραφία, η οποία λήφθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2011 στο προεόρτιο πάρτι των Γκράμι. Ακριβώς έναν χρόνο μετά γίνεται γνωστή η είδηση του αδόκητου χαμού της.

Εχει κερδίσει έξι Grammy, συμπεριλαμβανομένου και αυτού της καλύτερης γυναικείας ποπ ερμηνείας, 30 Billboard Awards και 22 Αμερικανικά Μουσικά Βραβεία.

Πνευματική της μητέρα ήταν η σπουδαία και διάσημη Αρέθα Φράνκλιν, ενώ φυσική της μητέρα, η τραγουδίστρια των γκόσπελ και των μπλουζ, Σίσυ Γουόργουικ και μία από τις ξαδέλφες της η γνωστή ηθοποιός, Ντιόν Γουόργουικ.

Η Γούίτνεϊ Χιούστον σε εμφάνισή της στα Billboard Awards στο Λας Βέγκας το 1998.

Γεννημένη στις 9 Αυγούστου του 1963 στο Νιου Τζέρσι των ΗΠΑ, η Γουίτνει Ελίζαμπεθ Χιούστον άρχισε την πορεία της στη βιομηχανία του θεάματος ως μοντέλο. Γρήγορα μεταπήδησε στη μουσική βιομηχανία κατακτώντας κοινό, βραβεία (είκοσι έξι συνολικά, σύμφωνα τουλάχιστον με τον έγκυρο διαδικτυακό τόπο imdb), φήμη και δισεκατομμύρια.

Οι πρωτιές πολλές και ανάμεσα τους η κατάκτηση του Νο 1 στο billboard charts, με το «Whitney» το 1987, που ήταν και το πρώτο γυναικείο άλμπουμ που σκαρφάλωσε σε αυτή τη θέση με το που κυκλοφόρησε.

Η ταινία «Ο Σωματοφύλακας» την φέρνει στο απόγειο της δόξας της και το «I will always love you» το οποίο ερμηνεύει, «σφράγισαν» το αστείρευτο μουσικό της ταλέντο

Τραγουδίστριες από την Μαράια Κάρεϊ μέχρι την Κριστίνα Αγκιέρα προσπάθησαν να μιμηθούν τις ερμηνείες της, αλλά καμία από αυτές δεν ήτα τόσο καλή όσο εκείνη, λέει ο μουσικός κριτικός Πολ Γκαμπατσίνι.

Η ίδια είχε παραδεχτεί δημόσια ότι έκανε χρήση κοκαΐνης, μαριχουάνας και χαπιών. Η φωνή της σύντομα έχασε την κρυστάλλινη χροιά της, αδυνατώντας να πιάσει τις υψηλές νότες. Οι πωλήσεις δίσκων μειώνονταν ενώ, τόσο η δημόσια εικόνα της, όσο και η φωνή της δέχθηκαν σοβαρό πλήγμα.

Μαζί με την μητέρα της, Σίσσυ, τον Ιούλιο του 1988 στην Νέα Υόρκη

Ο γάμος της με τον τραγουδιστή Μπόμπι Μπράουν, με τον οποίο έχει αποκτήσει μία κόρη, την Μπόμπι Κριστίνα, κατέληξε σε διαζύγιο το 2007, έπειτα από 14 χρόνια θυελλώδους συμβίωσης, με κατηγορίες για ενδοοικογενειακή βία.

«Ο μεγαλύτερος δαίμονας είναι ο ίδιος μου ο εαυτός. Είμαι ταυτόχρονα η καλύτερη φίλη του εαυτού μου, αλλά και η χειρότερη εχθρός του» είχε δηλώσει σε συνέντευξή της στο ABC, το 2002.

Η κατάκτηση της μουσικής σκηνής δεν της ήταν αρκετή, γι’ αυτό και διεύρυνε την καριέρα της πρωταγωνιστώντας σε ταινίες και, ανεξαρτήτως του, τουλάχιστον αμφισβητούμενου, ταλέντου της, κέρδισε για μία ακόμη φορά στο «ταμείο» και στη δημοτικότητα.

Γνωστότερη ταινία της «Ο σωματοφύλακας» με τον Κέβιν Κόστνερ. Η παρουσία της στη μεγάλη οθόνη με αυτήν την ταινία (το 1992) την φέρνει στο απόγειο της δόξας της και το «I will always love you», το οποίο ερμηνεύει (το είχε πρωτοτραγουδήσει η Ντόλι Πάρτον), «επικυρώνει» το μουσικό της ταλέντο και κάνει ακόμη και τους πιο δύσπιστους να παραδεχτούν ότι η Γουίτνεϊ Χιούστον είχε μία από τις πιο σπουδαίες φωνές μαύρης τραγουδίστριας.

Η τραγουδίστρια Ντόλι Πάρτον, που είχε γράψει το I will always love you, ανέφερε σε ανακοίνωσή της: «Η δική μου καρδιά είναι μία από τις εκατομμύρια που ράγισαν στο άκουσμα του θανάτου της Γουίτνεϊ Χιούστον».

«Θα είμαι πάντα ευγνώμων για την υπέροχη ερμηνεία στο τραγούδι μου και λέω ειλικρινά από τα βάθη της καρδιάς μου: Γουίτνεϊ θα σε αγαπώ για πάντα. Θα μου λείψεις».

«Δεν μπορώ να μιλήσω για αυτό τώρα. Είναι τόσο απίστευτο. Δεν μπορούσα να πιστέψω αυτό που διάβαζα να περνάει μπροστά από την οθόνη της τηλεόρασης» δήλωσε σε σύντομη ανακοίνωσή της η Αρέθα Φράνκλιν.

 

Ισμα Μ. Τουλάτου, ΤΟ ΒΗΜΑ 5.2.12

Λεωνίδας Καβάκος: Η Ελλάδα σήμερα δεν ξέρει ποια είναι

Η πολιτική και η τέχνη, το παρελθόν και το μέλλον, εμείς και ο κόσμος. Ο διεθνούς φήμης βιολονίστας, ο οποίος ετοιμάζεται να παρουσιάσει στο Μέγαρο Μουσικής όλες τις σονάτες για βιολί του Μπετόβεν, σε μια συζήτηση χωρίς φόβο αλλά με πολύ πάθος

«Η ανθρωπότητα αξίζει ό,τι περνάει σήμερα. Δεν μπορώ να διανοηθώ πως ένας πολιτισμένος, υποτίθεται, κόσμος επιτρέπει να υπάρχει ένα σύστημα ολόκληρο το οποίο λειτουργεί ποντάροντας στη δυστυχία άλλων ανθρώπων» λέει ο Λεωνίδας Καβάκος

«Το κατά πόσο είναι γνωστά τα έργα του Μπετόβεν, που ούτως ή άλλως είναι αφού αποτελούν διαρκή σημεία αναφοράς, δεν έχει για μένα κύρια σημασία. Το ποιοι τα έχουν ερμηνεύσει στο παρελθόν, ούτε κι αυτό με απασχολεί. Αν θεωρούσα ότι δεν έχω κάτι προσωπικό να δώσω δεν θα ασχολιόμουν καν, τουλάχιστον δεν θα τα παρουσίαζα ολοκληρωμένα. Αυτό που είναι το πιο βασικό είναι η ίδια η μουσική, το μήνυμά της, η προσωπικότητα του ανθρώπου αυτού ο οποίος, αν και αντιμετώπισε προβλήματα ακοής από νωρίς, κατόρθωσε να σφραγίσει με τη δημιουργία του την ανθρωπότητα μέσα στους αιώνες».

Μιλώντας για τις Σονάτες για βιολί του Μπετόβεν που παρουσιάζει στο σύνολό τους (δέκα τον αριθμό) σε έναν κύκλο τριών συναυλιών στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών – αλλά και σε σχεδόν ολόκληρη την Ευρώπη την καλλιτεχνική περίοδο 2012-2013 – ο Λεωνίδας Καβάκος εκφράζεται με δέος και ενθουσιασμό. Με αυτές τις φράσεις ξεκίνησε η δίωρη, περίπου, κουβέντα μας πριν από μερικές ημέρες, σε ένα σύντομο διάλειμμα του 44χρονου διεθνούς φήμης βιολονίστα από τις επαγγελματικές του υποχρεώσεις σε Βιέννη και Λονδίνο.

Πληθωρικός και χειμαρρώδης, από τα πρώτα κιόλας λεπτά η ροή του λόγου του με «υποχρέωσε» να ανατρέψω το πλάνο ερωτήσεων που είχα ετοιμάσει ακολουθώντας τον σε μια ελεύθερη συζήτηση χωρίς φόβο αλλά με πάθος πραγματικό.

Σε μια εποχή όπως η σημερινή, πιστεύετε πως η ανάγκη επιστροφής στις κλασικές αξίες, στη μουσική του Μπετόβεν εν προκειμένω, είναι πιο επιτακτική;

«Δεν πιστεύω πως είναι θέμα συγκεκριμένης εποχής. Τα μεγάλα επιτεύγματα της τέχνης και της επιστήμης είναι για μένα οι δύο φάροι που πρέπει να οδηγούν και να καθοδηγούν τους ανθρώπους και την εξέλιξή τους διαρκώς. Είναι σταθερό σημείο αναφοράς για τις επόμενες γενιές. Και δεν μιλώ μόνο για τα θετικά, αλλά και για τα αρνητικά. Αλλωστε, αυτός ο δυϊσμός υπάρχει πάντα. Το ελπιδοφόρο συνυπάρχει με το καταστροφικό. Σήμερα, ας πούμε, από τη μια υπάρχει η απειλή των πυρηνικών όπλων και από την άλλη διαβάζουμε ότι, με βλαστοκυτταρικές μεθόδους, άνθρωποι οι οποίοι δεν βλέπουν έχουν πλέον τη δυνατότητα να δουν. Το Διαδίκτυο, πάλι, μέσα σε λίγα λεπτά σου προσφέρει πρόσβαση σε όγκο πληροφοριών που παλαιότερα ήθελες μια ζωή ολόκληρη για να συλλέξεις. Κι όμως, τότε, η ανθρωπότητα ήταν πολύ πιο σοφή απ’ ό,τι σήμερα. Στην εποχή μας, βέβαια, έχουμε φτάσει στο σημείο να θεωρείται γραφικός όποιος ασχολείται με το παρελθόν και αγνοούμε ότι το απώτατο παρελθόν μπορεί να είναι και το εγγύς μέλλον».

Σήμερα, πάντως, ακούγονται φωνές που υποστηρίζουν πως θα ήταν χρήσιμο να στραφούμε εκ νέου στις σταθερές ως «στήριγμα» στην κρίση…

«Μπορεί να το λένε, αλλά δεν ξέρω ποιοι και πόσοι το εννοούν πραγματικά. Προσωπικά δεν πιστεύω ότι αυτή τη στιγμή η πλειοψηφία των ανθρώπων έχει είτε αποφασίσει είτε θελήσει είτε επιλέξει να κάνει μια παύση και να αφουγκραστεί ορισμένα σημαντικά πράγματα που έχει κατακτήσει η ανθρωπότητα. Επομένως, δεν μπορούμε να μιλάμε για δυνατότητα ανάκαμψης. Για μένα ένα βασικό πρόβλημα της σημερινής εποχής είναι ότι ο κόσμος προσπαθεί να δώσει απαντήσεις χωρίς να έχει θέσει σωστά τα ερωτήματα. Οταν όμως δεν θέτεις σωστά το ερώτημα δεν υπάρχει περίπτωση να αγγίξεις καν την αλήθεια της απάντησης».

Για σας, δηλαδή, ποιο είναι το σωστό ερώτημα;

«Για να εστιάσω κι εγώ στην εποχή μας, το κύριο πρόβλημα είναι κατά την άποψή μου ότι διεθνώς δεν υπάρχουν ηγέτες. Αυτή τη στιγμή κυβερνούν τον κόσμο άνθρωποι άξεστοι και απολίτιστοι, γι’ αυτό άλλωστε και έχουμε φτάσει εδώ που έχουμε φτάσει. Ούτε όραμα έχουν ούτε καμία συναίσθηση της ευθύνης, όχι μόνο του να είσαι ηγέτης αλλά του να είσαι άνθρωπος. Οσο για τη σχέση τους με την τέχνη, η οποιαδήποτε προσέγγιση ή συνύπαρξη με κάποια μορφή της γίνεται είτε για λόγους πολιτικής ωφέλειας είτε για λόγους κοσμικούς. Αλλωστε, είναι γνωστό ότι όταν τίθεται θέμα περικοπών στους κρατικούς προϋπολογισμούς, το πρώτο θύμα είναι πάντα ο πολιτισμός. Η τέχνη αντιμετωπίζεται ως πολυτέλεια. Γι’ αυτό σας λέω ότι είναι άξεστοι οι άνθρωποι και είναι πραγματική τραγωδία το ότι με τις αποφάσεις τους εγκλωβίζουν και δεσμεύουν και τις επόμενες γενιές».

Επομένως πιστεύετε ότι το έλλειμμα είναι πρωτίστως πολιτιστικό;

«Είναι πρωτίστως ανθρωπιστικό και μέσα σε αυτό υπάρχει, βεβαίως, και η πολιτιστική διάσταση. Μην ξεχνάμε όμως ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν εμφανίστηκαν ουρανοκατέβατοι ούτε επιβλήθηκαν με πραξικοπήματα. Κάποιοι τους εξέλεξαν με δημοκρατικές διαδικασίες. Γι’ αυτό λέω ότι η ανθρωπότητα, σε μεγάλο βαθμό, αξίζει ό,τι περνάει σήμερα. Δεν μπορώ να διανοηθώ πως ένας πολιτισμένος, υποτίθεται, κόσμος επιτρέπει να υπάρχουν άνθρωποι, ένα σύστημα ολόκληρο, το οποίο λειτουργεί ποντάροντας στη χρεοκοπία και στη δυστυχία άλλων ανθρώπων. Αυτό είναι πραγματικός κανιβαλισμός. Και φοβάμαι ότι ακόμη δεν έχουμε δει τίποτε».

Τι εννοείτε;

«Νιώθω πως αυτή τη στιγμή ο άνθρωπος βρίσκεται ίσως ένα μόλις σκαλοπάτι προτού εξαναγκαστεί να ανακαλύψει εκ νέου τους λόγους της ύπαρξής του. Αν φθάσει τελικά σε αυτό το σημείο, είμαι σίγουρος ότι οι εξελίξεις θα είναι πολύ βίαιες. Θα βρεθούμε μπροστά σε καταστάσεις ασύλληπτες».

Πόσο μακριά είμαστε, πιστεύετε, από αυτό;

«Δεν είμαι προφήτης, δεν μπορώ να το ξέρω. Ερώτημα θέτω αυτή τη στιγμή, δεν δίνω απάντηση. Εγώ δεν πιστεύω πως ο άνθρωπος πράττει από μόνος του. Ως έναν βαθμό το κάνει, αλλά κατά τη γνώμη μου υπάρχει μια δυναμική ανώτερη την οποία δεν μπορούμε να ελέγξουμε και είναι ικανή να παρασύρει τα πάντα. Γι’ αυτό και δεν υπάρχουν σταθερές: οι σημερινοί κυρίαρχοι μπορεί να καταλήξουν αύριο υποχείρια γιατί η ανθρωπότητα δεν λειτουργεί με πρόγραμμα, είναι τελείως απρόβλεπτη. Αυτό που λέμε σύμπτωση κατ’ εμέ δεν έχει την έννοια του τυχαίου. Συμβαίνει λόγω κάποιας ανώτερης δυναμικής. Σήμερα, λοιπόν, προκαλούνται διαρκώς καταστροφικές συμπτώσεις. Από όπου κι αν πιάσεις τον κόσμο λερώνεσαι. Δεν υπάρχει καμιά προοπτική παρά μόνο υπέρμετρη αλαζονεία».

Και η Ελλάδα; Πού βρίσκεται μέσα σε όλα αυτά;

«Η Ελλάδα είναι η ατμομηχανή της Ευρώπης σε ό,τι αφορά τα αρνητικά. Ενώ κάποτε ήταν ο θετικός, ο λαμπερός καθοδηγητής της, σήμερα έχει καταντήσει στο άλλο άκρο. Πάλι πρωτοπόρα, βέβαια, αλλά από την ανάποδη… Για τι να πρωτομιλήσεις; Για την παιδεία; Για την πολιτική; Για τον αθλητισμό; Για την εθνική συνείδηση; Παντού κυριαρχεί η απόλυτη παρακμή. Τόσα χρόνια και δεν καταφέραμε να φτιάξουμε ένα αποτελεσματικό σύστημα εκπαίδευσης για τα παιδιά μας. Ο κάθε υπουργός θέλει να επιβάλλει τα δικά του, μένει λίγους μήνες ώσπου να τον διαδεχθεί ο επόμενος "σωτήρας" και να τα αλλάξει πάλι όλα. Ε, τρελαίνονται τα παιδιά και με το δίκιο τους. Ποιος έχει, άραγε, σήμερα το ελληνικό σχολείο στον νου του ως φορέα ουσιαστικής μόρφωσης;».

Για να κωδικοποιήσουμε κάπως την κουβέντα, ποιο είναι για σας το κύριο διακύβευμα αυτή τη στιγμή για τη χώρα;

«Αυτό είναι πολύ σύνθετο, αλλά αν το δω σε μια πυραμιδική διάσταση, θα έλεγα πως στο τέρμα της πυραμίδας, το βασικό διακύβευμα για την Ελλάδα είναι η ίδια η ταυτότητά της. Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα δεν ξέρει καν ποια είναι. Μιλάμε μια γλώσσα, όπως τη μιλάμε τέλος πάντων, γιατί κατά καιρούς έχουν γίνει ένα σωρό άχρηστες και εγκληματικές παρεμβάσεις, χωρίς να έχουμε ιδέα του τι νοήματα έχει εκφράσει αυτή η γλώσσα στο παρελθόν. Τη μιλάμε κατά τύχη, μόνο και μόνο επειδή έτυχε να γεννηθούμε εδώ, χωρίς καμιά συναίσθηση και ευθύνη. Σε οποιοδήποτε καφενείο να πας, όλοι θα υπερηφανευτούν ότι είναι απόγονοι του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη. Αναρωτιέμαι αν αυτές οι γιγάντιες προσωπικότητες θα ήθελαν εμάς τους νεοέλληνες για απογόνους τους, αν θα μπορούσαν να φανταστούν ποτέ αυτή την παρακμή. Το κομπλιμέντο που θα μας έκαναν, θα ήταν να μας πουν βάρβαρους και άξεστους».

Πώς φθάσαμε σε αυτή την παρακμή;

«Με δική μας ευθύνη. Αυτή που έχουμε συνηθίσει να φορτώνουμε στους πολιτικούς. Αλήθεια, γιατί να κατηγορήσω τους υπουργούς που βγαίνουν τώρα και λένε ότι δεν διάβασαν το μνημόνιο; Εμείς τους ψηφίσαμε και τους δώσαμε τη δυνατότητα να δηλώνουν σήμερα αυτά τα τέρατα καμαρώνοντας, μάλιστα, πως έχουν τάχα τα κότσια να κάνουν και αυτοκριτική. Σε μια άλλη κοινωνία, στην ιαπωνική για παράδειγμα, οι άνθρωποι αυτοί θα είχαν αυτοκτονήσει και εδώ δεν έχουν την στοιχειώδη ευθιξία να παραιτηθούν. Για μένα η μεγαλύτερη εκδίκηση που βιώνουμε σήμερα ως κοινωνία είναι ότι οι άνθρωποι στους οποίους έχουμε εναποθέσει τη "σωτηρία" μας είναι οι ίδιοι οι οποίοι μας έφεραν σε αυτό το χάλι. Οι περισσότεροι από τους πολιτικούς μας είναι οι ίδιοι από τη δεκαετία του ’80. Ε, καλά να πάθουμε λοιπόν. Ολοι βγάζουν κορόνες για το δικαίωμα της ψήφου, κανείς δεν μιλά για την ευθύνη της».

«Μονιμότητα, ναι, αλλά με μισθό 300 ευρώ»

Καθώς μιλάμε, ο Λεωνίδας Καβάκος μου διηγείται ένα περιστατικό που έζησε λίγες ώρες πριν από την κουβέντα μας, στο αεροπλάνο της επιστροφής από τη Βιέννη στην Αθήνα: «Δίπλα μου καθόταν ένα ζευγάρι. Πιάσαμε τη συζήτηση, είχαν έρθει μάλιστα την προηγουμένη και στη συναυλία μου στη Musikverein και μου έκαναν διάφορες φιλοφρονήσεις. Κάποια στιγμή αρχίσαμε να μιλάμε για τη Βιέννη. Είναι μια πόλη με δύσκολο κλίμα αλλά κάθε φορά που πηγαίνω εκεί αισθάνομαι φοβερή ανάταση. Συζητούσαμε, λοιπόν, με το ζευγάρι αυτό για το τι συνέβαινε στη Βιέννη στις αρχές του 20ού αιώνα, ποιες τεράστιες προσωπικότητες είχαν περάσει από εκεί. Για μένα αυτή η περίοδος ήταν μια δεύτερη Αναγέννηση. Λέγαμε πως οι άνθρωποι αυτοί σέβονται και τιμούν το παρελθόν τους, είναι βέβαια πολύ πρόσφατο, μόλις 100 ετών, αλλά δεν έχει σημασία, η αντιμετώπιση είναι ενδεικτική. Αναρωτήθηκαν, λοιπόν, οι συνομιλητές μου πότε θα έλθει και σ’ εμάς αυτή η Ανάσταση. "Γιατί;" τους απάντησα, "έχει έρθει, άραγε, η Σταύρωση;"».

Κι όμως, για πολύ κόσμο στην Ελλάδα η Σταύρωση έχει έρθει…

«Αν μιλήσουμε με οικονομικά δεδομένα, σε επίπεδο καθημερινής ζωής, μπορεί πράγματι να έχει έρθει αλλά μπορεί και όχι, γιατί δεν αποκλείεται να μας βρουν πολύ χειρότερα. Σε κάθε περίπτωση, τα κοινωνικά στρώματα που υποφέρουν είναι μια πραγματικότητα που δεν μπορεί να αφήσει ανέγγιχτη την ψυχή ενός ανθρώπου ο οποίος είναι στοιχειωδώς ευαίσθητος. Ξαναλέω όμως πως για όλα αυτά έχουμε μεγάλη ευθύνη όλοι μας. Πόσος καιρός πάει άραγε που ο καθένας κοιτούσε να βολέψει τον εαυτό του και τους συγγενείς του στο Δημόσιο; Και τώρα ακόμη που έχουμε φτάσει στο χείλος του γκρεμού και μας λένε να μικρύνουμε το κράτος, εξακολουθούμε να σφυρίζουμε κλέφτικα. Κάντε απολύσεις, μας λένε, πέρα βρέχει εμείς. Οσο για τους υπαλλήλους, δεν είναι τόσο η δουλειά που φοβούνται να χάσουν».

Αλλά τι;

«Προφανώς η μονιμότητα. Είναι σαφές ότι, αν μικρύνει το κράτος, θα συμμαζευτούν οι δαπάνες και αυτά τα χρήματα θα δοθούν κάπου αλλού, θα αρχίσει να κινείται και η αγορά. Ακόμη και τώρα όμως δεν τολμούν να το κάνουν. Προτιμούν να τσακίζουν τον κόσμο στους φόρους και κανείς να μην έχει χρήματα για τίποτε. Θέλεις μονιμότητα, κύριε; Ωραία, κράτα την, αλλά με μισθό 300 ευρώ. Πάρ’ τα και μη μιλάς. Δεν μπορείς να έχεις και μονιμότητα και μεγάλο μισθό. Εγώ πέρυσι αρρώστησα, δεν έπαιζα για τρεις μήνες και σε αυτό το διάστημα δεν μπήκε ούτε ένα ευρώ στον λογαριασμό μου. Ολοι έχουμε πάει σε δημόσιες υπηρεσίες και όλοι έχουμε φύγει βρίζοντας. Σου συμπεριφέρονται λες και τους είσαι υποχρεωμένος. Και όμως, όλο αυτό το σάπιο σύστημα εξακολουθεί να προστατεύεται, τη στιγμή που ο ιδιωτικός τομέας στραγγαλίζεται κυριολεκτικά και άδικα».

πότε και πού

Η πρώτη από τον κύκλο τριών συναυλιών του Λεωνίδα Καβάκου με τις σονάτες για βιολί του Μπετόβεν θα δοθεί στις 11/2 στην Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (στις 20.30). Θα παρουσιαστούν οι σονάτες 2, 3, 6 και 7. Ακολουθούν συναυλίες στις 5/4 και στις 21/4. Στο πιάνο ο Ενρίκο Πάτσε. Πληροφορίες στο τηλ. 210 7282.333

Παγκόσμια συγκίνηση για το θάνατο της Γουίτνεϊ Χιούστον

Δεν έγιναν γνωστές οι συνθήκες θανάτου της αμερικανίδας τραγουδίστριας

ΤΟ ΒΗΜΑ 12.2.12.

Πέθανε το Σάββατο σε ηλικία 48 ετών η διάσημη τραγουδίστρια δεκάδων επιτυχιών και ηθοποιός, Γουίτνεϊ Χιούστον. Τα αίτια του θανάτου της δεν έγιναν γνωστά.
Το μόνο που έγινε γνωστό είναι πως βρέθηκε νεκρή στο δωμάτιο της στο ξενοδοχείο Beverly Hilton στο Λος Αντζελες και οι αστυνομικοί επιβεβαίωσαν το θάνατο της στις 01:55 τα ξημερώματα (ώρα Ελλάδας).
«Δεν υπάρχουν ενδείξεις για εγκληματική ενέργεια» δήλωσε αξιωματούχος της αστυνομίας.

Θλίψη σε θαυμαστές σε όλο τον κόσμο αλλά και σε διάσημους σταρ
Ο θάνατός της προκάλεσε θλίψη όχι μόνο στους θαυμαστές της και στους φίλους της, αλλά και σε διάσημες προσωπικότητες του χώρου της μουσικής. Δήλωση έκανε και ο πρώην σύζυγός της, Μπόμπι Μπράουν, ο άνθρωπος που πολύ κατηγορούν για την «κατηφόρα» της σπουδαίας αυτής φωνής.
Η Αρίθα Φράνκλιν υπήρξε και νονά της Γ.Χιούστον. «Δεν μπορώ να μιλήσω τώρα γι’αυτό. Είναι τρομερό και απίστευτο. Το άκουσα στην τηλεόραση και δεν το πίστευα» είπε.
Η τραγουδίστρια Μαράια Κάρεϊ είπε: «Έχει ραγίσει η καρδιά μου και κλαίω για τον σοκαριστικό θάνατο της φίλης μου, της ασύγκριτης Γουίτνεϊ Χιούστον. Θα τη θυμόμαστε όλοι ως μία από τις σπουδαιότερες φωνές που τίμησε με την παρουσία της τη γη».
Ο πρώην σύζυγος της Γουίτνεϊ Χιούστον, Μπόμπι Μπράουν, ανέβηκε σε σκηνή στο Σάουθχεϊβεν του Μιζόυρι και είπε: «Σε αγαπώ Γουίτνεϊ. Το πιο δύσκολο πράγμα για μένα είναι που ανεβαίνω σε αυτή τη σκηνή». Φήμες λένε ότι πριν ανέβει στη σκηνή, κατέρρευσε.
«Η δική μου καρδιά είναι μόλις μία από τις εκατομμύρια που έχουν ραγίσει για τον θάνατο της Γουίτνεϊ Χιούστον. Θα είμαι πάντα ευγνώμων και θα θαυμάζω την εξαιρετική ερμηνεία της στο τραγούδι μου (I Will Always Love You) και μπορώ να πω από τα βάθη της καρδιάς μου "Γουίτνεϊ, θα σε αγαπάω για πάντα. Θα μας λείψεις» είπε η τραγουδίστρια Ντόλι Πάρτον.
«Ήταν ένας θρύλος. Τέτοιοι άνθρωποι δεν βρίσκονται συχνά. Κανείς δεν μπορούσε να "πουλήσει" ένα τραγούδι όπως η Γουίτνεϊ» είπε ο παραγωγός Σάιμον Κάουελ.
«Χάσαμε έναν ακόμα θρύλο» ανέφερε η Κριστίνα Αγκιλέρα, στέλνοντας τα συλλυπητήριά της στην οικογένεια της Χιούστον.
«Η Γουίτνεϊ ήταν πάντα τόσο γλυκιά απέναντί μου! […] Τι κρίμα! Με λυπεί πραγματικά η είδηση του θανάτου της» είπε η Γκλόρια Εστεφάν.

«Πρόκειται για τραγωδία. Η Γουίτνεϊ Χιούστον ήταν η σπουδαιότερη τραγουδίστρια που άκουσα ποτέ και θα μου λείψει πραγματικά» ανέφερε ο τραγουδιστής Τόνι Μπένετ.
«Δεν υπάρχουν λόγια. Μόνο δάκρυα» ανέφερε η Ριάνα στο λογαριασμό της στο Twitter.
«Ο Θεός να ευλογεί τους νεκρούς. Ήταν μόλις 48 ετών» είπε ο σκηνοθέτηςΣπάικ Λι.
Ο Σερ Έλτον Τζον δήλωσε πως ήταν η πιο όμορφη γυναίκα που έχει δει και την ευχαρίστησε που έδωσε στον κόσμο το ταλέντο της και την φωνή της. Αφιέρωσε, μάλιστα, στη μνήμη της το τραγούδι «Don’t Let the Sun Go Down on Me».
Η Μπάρμπρα Στράιζαντ τόνισε ότι η Γ.Χιούστον τα είχε όλα, ομορφιά και μια εξαιρετική φωνή.
Τη θλίψη τους εξέφρασαν, επίσης, ο Μπάρι Μάνιλοου, ο Ρίκι Μάρτιν, η Μισέλ Ουίλιαμς, η Pink και άλλοι.

Εν τω μεταξύ, οι διοργανωτές των Γκράμι που θα δοθούν το βράδυ της Κυριακής, ανακοίνωσαν ότι στην τελετή απονομής, θα πραγματοποιήσουν αφιέρωμα στη μνήμη της μεγάλης τραγουδίστριας.

Στο αφιέρωμα θα συμμετέχει η Τζένιφερ Χάντσον.

Ποια ήταν η Γουίτνι Χιούστον
Γεννημένη στις 9 Αυγούστου του 1963 στο Νιου Τζέρσι των ΗΠΑ, η Γουίτνεϊ Ελίζαμπεθ Χιούστον άρχισε την πορεία της στη βιομηχανία του θεάματος ως μοντέλο.
Γρήγορα μεταπήδησε στη μουσική βιομηχανία κατακτώντας κοινό, βραβεία, φήμη και δισεκατομμύρια.
Οι πρωτιές πολλές και ανάμεσα τους η κατάκτηση του Νο 1 στο billboard charts, με το «Whitney» το 1987, που ήταν και το πρώτο γυναικείο άλμπουμ που σκαρφάλωσε σε αυτή τη θέση με το που κυκλοφόρησε.
Η Γουίτνεϊ Χιούστον κυρίευσε ως βασίλισσα της ποπ μουσικής από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 έως τις αρχές του 2000, πουλώντας εκατομμύρια άλμπουμ και ερμηνεύοντας δεκάδες επιτυχίες. Μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες οι πωλήσεις των δίσκων της ξεπέρασαν τα 55 εκατομμύρια. Η φήμη της επεκτάθηκε και πέραν της μουσικής, στον κινηματογράφο, με πρωταγωνιστικούς ρόλους στις ταινίες «The Bodyguard» και «Waiting to Exhale».

Η φωνή της ήταν ξεχωριστή όπως και η εικόνα της, ισορροπώντας μεταξύ του έντονου σεξαπίλ και της ποιοτικής μουσικής, με επιρροές από τους μαύρους ήχους του αμερικανικού πενταγράμμου. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που τη θεωρούσαν ως τη διάδοχο της Τίνα Τέρνερ και της Έλα Φιτζέραλντ. Η ίδια επηρέασε αρκετές νεότερες τραγουδίστριες, μεταξύ των οποίων η Κριστίνα Αγκιλέρα και η Μαράια Κάρεϊ.
Η κυρία του «I wanna dance with somebody» και του «I will always love you» (το δεύτερο κομμάτι είναι από το σάουντρακ του «Σωματοφύλακα»), που με την καθιέρωση της στην παγκόσμια μουσική σκηνή και τη κατάκτηση βραβείων Γκράμι, Έμι και πολλών ακόμη κατηγοριών, απέκτησε το προσωνύμιο «Η φωνή», προερχόταν από μουσική οικογένεια.

Μετά τις μεγάλες επιτυχίες της, η αστραφτερή καριέρα της άρχισε να φθίνει, εξαιτίας της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών. Η ίδια είχε παραδεχτεί δημόσια ότι έκανε χρήση κοκαΐνης, μαριχουάνας και χαπιών. Η φωνή της σύντομα έχασε την κρυστάλλινη χροιά της, αδυνατώντας να πιάσει τις υψηλές νότες. Οι πωλήσεις δίσκων μειώνονταν ενώ η δημόσια εικόνα της αλλά και η φωνή της δέχθηκαν σοβαρό πλήγμα.
«Ο μεγαλύτερος δαίμονας είναι ο ίδιος μου ο εαυτός. Είμαι ταυτόχρονα η καλύτερη φίλη του εαυτού μου, αλλά και η χειρότερη εχθρός του» είχε δηλώσει σε μία από τις πιο γνωστές συνεντεύξεις της στο ABC, έχοντας τότε στο πλευρό της τον σύζυγό της, τραγουδιστή Μπόμπι Μπράουν, με τον οποίο είχε έναν θυελλώδη γάμο.

Ο Λάρι Κινγκ έσπευσε να συγκρίνει τη Χιούστον με την Τζούντι Γκάρλαντ, τη μητέρα της Λάιζα Μινέλι, η οποία έπαιζε στο σινεμά και τραγουδούσε από μικρό παιδί, και πέθανε, στα 47 της χρόνια, από υπερβολική δόση ναρκωτικών ουσιών.
Στη μακριά λίστα των βραβείων που έλαβε συμπεριλαμβάνονται 2 Emmy, 6 Grammy, 30 Billboard Music Award, 22 American Music Awards. Μέχρι το 2010 είχε βραβευτεί συνολικά 415 φορές.

Γιώργος Σκίντσας , ΤΟ ΒΗΜΑ 5.2.12

Αλκίνοος Ιωαννίδης: Εγώ δεν έχω λύσεις, τραγούδια γράφω

Μιλάει στο «Βήμα» για τις παραστάσεις του στο Θέατρον, τη μουσική στον καιρό του ipod και όσα μας οδήγησαν στην κρίση

«Τώρα πια όλοι ανταγωνίζονται για το πόσα χιλιάδες τραγούδια έχουν στο ipod – και δεν αγαπούν κανένα. Παλιά, ένας δίσκος που αγοράζαμε με τα χίλια ζόρια, μάς καθόριζε» λέει ο Αλκίνοος Ιωαννίδης

Οταν είσαι πιτσιρικάς και δεν σου αρέσει το ποδόσφαιρο ή τέλος πάντων δεν είσαι ο Πελέ, τότε πρέπει να στρέψεις κάπου αλλού την ενεργητικότητά σου. Εν προκειμένω, τον Αλκίνοο Ιωαννίδη τον κέρδισε η τέχνη. Πρώτα το θέατρο (έχει φοιτήσει στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, έχει εμφανιστεί στην Επίδαυρο) και βεβαίως η μουσική.

Ως τραγουδιστής εμφανίστηκε το 1993, ενώ από το 1997 υπογράφει ο ίδιος τη μουσική, τους στίχους και την ενορχήστρωση των δίσκων του. Και σε αυτή τη 15ετία δεν τα κατάφερε άσχημα… Προσφάτως παρουσίασε το διπλό live άλμπουμ «Γυάλινος κόσμος» και τη συλλογή «Συγκομιδή», που περιέχει όλους τους προσωπικούς δίσκους του από το 1997 ως σήμερα μαζί με τις εκτυπώσεις των έργων από τα εξώφυλλά τους.

Η κυκλοφορία δύο τέτοιων εκδόσεων δίνει την εντύπωση ότι κλείνει ένας κύκλος. Δεν είναι όμως έτσι. «Εγώ πάντοτε χτίζω πάνω σε κάτι που έχω φτιάξει. Δεν γκρεμίζω. Γκρεμίζεις κάτι όταν ξέρεις τι θέλεις να χτίσεις στη θέση του. Οταν δεν ξέρεις, είναι καλό να περιμένεις, να το κοιτάς, να το μαθαίνεις και να βρίσκεις τι πράγματι σε ενοχλεί σε αυτό. Αν πω ότι σταματάω να κάνω ό,τι έκανα και ετοιμάζω κάτι νέο με έναν καινούργιο τρόπο, πρέπει να αποφασίσω τι είναι αυτό. Αλλά για μένα το επόμενο βγαίνει μέσα από το προηγούμενο».

Απλά και ξεκάθαρα. Οπως απλά και ξεκάθαρα βλέπει ο Αλκίνοος Ιωαννίδης και το μέλλον της δισκογραφίας. «Το πρόβλημα είναι παγκόσμιο. Και αν δεν είχαμε τόσο μεγάλη παραγωγή τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα για να συντηρείται η αγορά, το "παραμύθι" αυτό θα είχε τελειώσει. Από την άλλη, η τεχνολογία προχωρεί και όλα αλλάζουν. Αλλωστε οι περισσότεροι καλλιτέχνες δεν ζούσαμε από τις πωλήσεις».

Για τον ίδιο η μουσική επιστρέφει στο παρελθόν της. «Επιστρέφει στην άυλη μορφή της, όπως ήταν για χιλιετίες. Αν έλεγες πριν από 200 χρόνια σε έναν άνθρωπο ότι θα πάρεις τη μουσική του και θα την κλείσεις σε ένα αντικείμενο, θα σε έβγαζε τρελό. Η μουσική είναι κατεξοχήν άυλη. Το πρόβλημα δεν είναι ο φορέας, αλλά το αν υπάρχουν ακροατές… Τώρα πια ανταγωνίζονται για το πόσα χιλιάδες τραγούδια έχουν στο ipod – και δεν αγαπούν κανένα. Παλιά ένα δίσκος που αγοράζαμε με τα χίλια ζόρια μάς καθόριζε. Τώρα μουσική υπάρχει παντού. Δεν την επιλέγεις εσύ».

«Ο ψεύτης έχει τη μεγαλύτερη ευθύνη»

Αν δεν επιλέγουμε κάτι τόσο απλό όπως η μουσική, υπάρχει άραγε κάτι που να μπορούμε πραγματικά να επιλέξουμε; Πάντως για τον Αλκίνοο Ιωαννίδη οι δικές μας επιλογές ήταν που μας οδήγησαν στην κρίση. Και τα ψέματα κάποιων. «Δεν λέω με κανένα τρόπο ότι δεν έχει ευθύνες ο καθένας από μας. Εδώ ζούμε, όλοι ευθυνόμαστε για τον τόπο, για τις ζωές μας, για τις ζωές των γειτόνων μας και των μεταναστών. Μερικά πράγματα πρέπει να τα βάζουμε στη θέση τους και να σκεφτόμαστε λογικά. Αυτός που λέει ψέματα έχει μεγαλύτερη ευθύνη από αυτόν που το χάφτει. Εχουμε ευθύνη και εμείς αλλά ο ίδιος ο ψεύτης έχει τη μεγαλύτερη ευθύνη – και δεν βλέπω να γίνεται κάτι. Μέσα στην ίδια μιζέρια είμαι κι εγώ. Δεν βλέπω να γίνεται αυτό που περίμενα».

Περίμενε μια έκρηξη η οποία δεν θα είχε… υποχρεωτικά φωτιές. «Οταν λέω έκρηξη δεν εννοώ να βγούμε έξω και να τα κάψουμε όλα. Αυτό μπορεί να μη φέρνει αποτέλεσμα. Να υπάρξει όμως τουλάχιστον μια εσωτερική μετάλλαξη της κοινωνίας. Ακόμη συζητάμε αν θα βγει ο τάδε πρωθυπουργός ή ο άλλος. Δηλαδή μιλάμε για αστεία πράγματα. Αυτά δεν με κάνουν να αισθάνομαι ότι υπάρχει πραγματική ελπίδα. Περιμένουμε όλοι τον πεφωτισμένο ηγέτη που θα βγει να μας πει τι θα κάνουμε για να εξυγιανθεί η κατάσταση. Δεν γίνονται έτσι οι μεγάλες ιστορικές αλλαγές. Αν δεν υπάρχει μια συνολική πρόοδος της κοινωνίας και του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά προς το καλύτερο – κάτι που δεν βλέπω να συμβαίνει – τότε δεν μπορώ να ελπίζω σε κάτι καλύτερο».

Τελικά στην κριτική όλοι καλοί είμαστε. Αλλά ποιος είναι εκείνος που θα προτείνει λύσεις; «Δεν έχω λύσεις. Εγώ τραγούδια γράφω. Θέλω να πω ότι δεν έχω τα προσόντα να παρουσιάσω ο ίδιος μια λύση ή να δείξω έναν νέο δρόμο. Δεν είναι ούτε η δουλειά μου ούτε η δουλειά της τέχνης – παρ’ όλο που πολλοί το φορτώνουν στην τέχνη. Ούτε σε αυτό πιστεύω, ούτε στους πνευματικούς γκουρού πιστεύω, ούτε στους πνευματικούς ανθρώπους που κάθε τρεις και λίγο θα μας δείχνουν το φως στην άκρη της σήραγγας. Δεν με ξαφνιάζει αυτό που συμβαίνει. Θα με ξάφνιαζε αν δεν συνέβαινε. Ηταν αυτονόητο ότι δεν πηγαίναμε καλά ως κοινωνία».

Το Θέατρον, οι τιμές και τα σκηνικά του πατέρα

Στο Θέατρον ο Αλκίνοος Ιωαννίδης θα παρουσιάσει κομμάτια που δεν έχει παίξει ποτέ «ζωντανά» ή που έχει πολλά χρόνια να τραγουδήσει – χωρίς φυσικά να λείπουν και οι… σταθερές αξίες. Πιστεύει μάλιστα ότι «και οπτικά θα έχει ενδιαφέρον επειδή υπάρχουν πολλές προβολές και σκηνικά του πατέρα μου και είναι ένα τελείως νέο πράγμα». Το οποίο μάλιστα δεν παρουσιάζεται σε μουσική σκηνή, αλλά σε θεατρικό χώρο. «Πρακτικά υπάρχουν τεράστιες δυσκολίες. Από τη στιγμή που αφαιρείται το ποτό, το οποίο είναι ένα βασικό κέρδος τού εκάστοτε μαγαζάτορα, ο προϋπολογισμός μειώνεται πάρα πολύ. Κάναμε ό,τι μπορούσαμε για να κρατήσουμε τις τιμές όσο πιο φθηνά γίνεται. Με όλο το ρίσκο. Δεν αισθάνομαι όμως πλέον καλά να έρχεται κάποιος και να πληρώνει χρήματα που έχει κερδίσει τόσο δύσκολα. Για να ακούσει τη μουσική μου για ένα βράδυ… Θα ξαναπαίξω σε αυτό που λέμε "μαγαζί". Εχει μια άλλου είδους λογική και μια ζεστασιά που… και αυτή έχει τη λογική της».

πότε και πού

«Θέατρον», Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», Πειραιώς 254, Ταύρος, τηλ. 212 2540.300, www.theatron254.gr. Παρασκευή και Σάββατο, ως τις 18 Φεβρουαρίου. Τιμές εισιτηρίων: 16, 21, 25 ευρώ. Με τον Αλκίνοο Ιωαννίδη εμφανίζονται οι μουσικοί: Γιώργος Κοντραφούρης hammond organ, πιάνο, Γιώργος Καλούδης τσέλο, κρητική λύρα, Αγγελος Πολυχρόνου κρουστά, Κωνσταντίνος Στουραΐτης ηλεκτρική κιθάρα, ούτι

 

Ακούγοντας Κοέν την εποχή της κρίσης

Του Μιχάλη Μητσού, ΤΑ ΝΕΑ 30.1.12

Η αγωνία είναι έκδηλη, κι ας έχουν κυκλοφορήσει ήδη από τον περασμένο μήνα ορισμένα τραγούδια στο Διαδίκτυο, κι ας μπορεί κανείς εδώ και μία εβδομάδα να ακούσει σε κάποιες ιστοσελίδες ολόκληρο τον δίσκο. Σήμερα κυκλοφορεί το νέο άλμπουμ του Λέοναρντ Κοέν, κι είναι γεμάτο με έρωτα και θάνατο, με πόθο και σκοτάδι, κι είναι πιο απαισιόδοξο από ποτέ, και δεν μπορείς να σταματήσεις να το ακούς. Τι είναι αυτό που (ξανα)κάνει τον 77χρονο τραγουδοποιό πολιτιστικό φαινόμενο της εποχής μας; Πώς εξηγείται ότι αυτές οι «Παλιές Ιδέες» – όπως είναι ο τίτλος του άλμπουμ – εξακολουθούν να μας γοητεύουν; Και για να δανειστούμε το ερώτημα ενός αρθρογράφου των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», του Γκόταμ Μαλκάνι, τι έσπρωξε το 2008 τους ανθρώπους που μόλις είχαν ζήσει την κατάρρευση των συνταξιοδοτικών τους ταμείων να σπεύσουν μαζικά – με την παρουσία τους στις συναυλίες – να συμπληρώσουν τη σύνταξη ενός βραχνού γέρου που μια επιτήδεια μάνατζερ του είχε ξαφρίσει όλες τις οικονομίες;

Στο πρώτο τραγούδι του νέου δίσκου, που έχει τίτλο «Going Home», ο καλλιτέχνης λέει πως «θέλει να γράψει ένα ερωτικό τραγούδι, έναν ύμνο στη συγχώρεση, ένα εγχειρίδιο του να ζεις με την ήττα». Να είναι ένα τέτοιο εγχειρίδιο που έχουμε ανάγκη, ιδιαίτερα αυτή την περίοδο που η μία ήττα έρχεται μετά την άλλη; Μπορούμε, με άλλα λόγια, να μάθουμε για τη ζωή από τα τραγούδια του; «Ενα τραγούδι λειτουργεί σε πολλά επίπεδα», λέει ο Κοέν σε συνέντευξη που έδωσε πρόσφατα στην «Γκάρντιαν». «Απευθύνεται στην καρδιά μέσα από τις περιπέτειες και τις ήττες της, είναι όμως χρήσιμο και για να πλύνεις τα πιάτα ή να καθαρίσεις το σπίτι. Οπως είναι χρήσιμο και ως φόντο για να φλερτάρεις».

Ναι, αλλά μ’ εκείνον υπάρχει ασφαλώς κάτι παραπάνω. Είναι φανερό στη συγκίνηση που κυριαρχεί στις συναυλίες του: στην Ιρλανδία, λέει ο Κοέν στην ίδια συνέντευξη, «το πλήθος ήταν τόσο θερμό, που τα μάτια μου γέμισαν δάκρυα, κι είπα "όχι, δεν μπορώ τώρα να βάλω τα κλάματα", και γύρισα προς το μέρος του κιθαρίστα κι έκλαιγε κι αυτός». Ισως αυτό το κάτι παραπάνω να έχει σχέση με τη σεμνότητα και την ευγένειά του, τον τρόπο που ευχαριστεί το πλήθος βγάζοντας το καπέλο του, αυτή την αρρενωπότητα που – όπως γράφει ο Μαλκάνι – είναι τόσο διαφορετική από τον ματσίσμο που μας οδήγησε σ’ αυτή την κρίση. Ισως η γενιά που, μετά τους πατεράδες της, έχασε με την οικονομική κρίση την εμπιστοσύνη της και στους παππούδες της να έχει ανάγκη από έναν γέρο σοφό για να της δώσει τις πολυπόθητες απαντήσεις. Εναν σοφό που κατ’ ανάγκη θα είναι ποιητής. Που όταν τον ρωτούν τι θα ήθελε να είναι στην άλλη ζωή, απαντά: «Ο σκύλος της κόρης μου». Κι όταν ζητούν τη γνώμη του για την οικονομική κρίση, απαντά: «Everybody knows».

Ζούσαμε το πανηγύρι των τρελών

Ο τραγουδοποιός Σωκράτης Μάλαμας εξηγεί γιατί έγινε «εσωτερικός μετανάστης»

Συνέντευξη στη Γιωτα Συκκα

Για λίγο άφησε την απομόνωσή του, τα βουνά και τα ρέματα, τους αγαπημένους του περιπάτους σε ένα χωριό έξω από τα Τρίκαλα, όπου ζει εδώ και δεκατρία χρόνια, και ήρθε για παραστάσεις στην Αθήνα. Οχι πολλές. Εμφανίζεται στον «Σταυρό του Νότου» μόνο τις Δευτέρες και οι φανατικοί θαυμαστές του πιάνουν τραπέζι ή θέση στο μπαρ για να τον ακούσουν με τη συνηθισμένη ευλαβική προσοχή. Είναι ανεξήγητο αυτό που συμβαίνει, χρόνια τώρα, με τα λάιβ του Θεσσαλονικιού τραγουδοποιού, όπως και ενός άλλου φίλου του, του Θανάση Παπακωνσταντίνου από τη Λάρισα. Και οι δυο τους έχουν στην Αθήνα κοινό που τους λατρεύει, ακολουθεί κάθε εμφάνισή τους, υποστηρίζει κάθε δίσκο τους.

Από κοντά ο Σωκράτης Μάλαμας δεν έχει τίποτε απόμακρο. Με χαμόγελο αληθινό, και όσο οι μουσικοί του δοκιμάζουν στον πρώτο όροφο τον ήχο παίζοντας ροκιές, εκείνος ανάβει το πρώτο τσιγάρο. Σε λίγα λεπτά, οι φήμες περί δύσκολου ή αμίλητου καλλιτέχνη που τον ακολουθούν, διαψεύδονται μία – μία.

«Εσωτερικός μετανάστης», μας συστήνεται εξηγώντας μας ότι ζει σε ένα χωριό έξω από τα Τρίκαλα και ας γεννήθηκε στη Χαλκιδική. «Πρακτικές σκέψεις» τον οδήγησαν εκεί θέλοντας να μοιράσει την απόσταση Αθήνα – Θεσσαλονίκη. «Είχα μείνει δύο χρόνια στα βουνά, στο Περτούλι και στην Ελάτη, μου άρεσε, όπως η ευθύτητα των ανθρώπων εκεί».

Στα προγράμματα που φτιάχνει, στόχος του είναι η επικοινωνία και η παρέα. «Αν είμαι σε άλλο κόσμο και το κοινό αλλού, φεύγω. Οι μικρές παρέες είναι πάρεργο της ανάγκης». Πολύ περισσότερο τώρα που «χρειάζεται μια συσπείρωση». «Είχαμε αποχαλινωθεί τελείως και οι 30άρηδες είχαν απομονωθεί από κοινές δράσεις. Από τις βλακείες της φούσκας περάσαμε μια εικοσαετία ταλαιπωρημένοι βαθιά. Εκανα καβγά σε παράσταση στη Β. Ελλάδα, γιατί σε ένα τραπέζι κολλητά μου στη σκηνή, κραύγαζαν για τις τιμές των μετοχών σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος. Δεν με πειράζει να μιλάνε, η επίδειξη με ενοχλεί. Πρέπει να ξέρουν πού πηγαίνουν. Μια ελαφρά διάκριση των δράσεών μας δεν βλάπτει κανέναν».

Συγγρού, Πλάκα…

Πέρασε διάφορες φάσεις και κάθε δεκαετία είχε τη δική της συμπεριφορά. Δεκαεπτά χρόνια σε νυχτερινά μαγαζιά, σκυλάδικα, εστιατόρια, κλαμπ. Κιθαρίστας στη Συγγρού αλλά και στην Πλάκα, κάποιοι θυμούνται ακόμη εκείνον τον αδύνατο νεαρό που δεν έπαιζε μόνο αλλά τραγουδούσε και βαριά λαϊκά. Εμπειρίες που αποκάλυπταν και τις νοοτροπίες μας από το 1980.

«Τα μεσαία λαϊκά μαγαζιά είχαν φυλές ανθρώπων που έβγαιναν αποκλειστικά για την επαφή. Εμπαιναν κατευθείαν στο τσιφτετέλι, ξεσηκωμένοι από τις υποσχέσεις των πολιτικών πως τα πράγματα θα γίνουν καλύτερα. Μετά την απενοχοποίηση ήρθαν διάφορες σκηνές. Στη Θεσσαλονίκη άνοιξαν εξαιρετικοί χώροι με τζαζ – ροκ σχήματα, που ήταν πρόταση στην πόλη. Από το 1990 και μετά, τα μικρά μαγαζιά εξομοιώθηκαν με τα μεγάλα. Οι αποφάσεις του ΠΑΣΟΚ γονάτισαν τους μικρούς επαγγελματίες, οι απανωτοί έλεγχοι, η αυστηρότητα δήθεν στο τυπικό του πράγματος. Ετσι έφυγαν όλα τα ενδιάμεσα μαγαζιά και κρατήθηκαν οι μεγάλες σκηνές του λαϊκοπόπ».

Κρίση – μετανάστες

«Η κρίση έφτασε και στα χωριά», μου λέει όταν τον ρωτάω για την Αθήνα. «Πρόσφατα μια γυναίκα, έχοντας το παιδί της στην αγκαλιά, σταμάτησε τη σύντροφό μου και της ζήτησε δουλειά. Εκείνη τη ρώτησε πού μπορεί να την αναζητήσει αν βρει κάτι, και η απάντηση της γυναίκας ήταν: «Εδώ, στον δρόμο». Αυτή η εικόνα ήταν άγνωστη στην επαρχία. Τώρα βλέπεις ζητιάνους από διαφορετικές φυλές να περιφέρονται άσκοπα. Ζούμε μια περίεργη περίοδο, που δεν την είχαμε προβλέψει. Ποιος φανταζόταν την Αθήνα να έχει μετατραπεί σε γκέτο, το οποίο φοβάσαι να περάσεις».

Απαισιόδοξος, τον ρωτάω ευγενικά, γι’ αυτό που οι άλλοι ερμηνεύουν ως «νταουνιάρη». «Ποτέ δεν έβλεπα κάτι θαυμαστό εδώ γύρω. Τώρα που μελετάω διάφορα ιατρικά συγγράμματα, βλέπω ότι ίσως ήμουν καταθλιπτικός. Δεν έχω κάτι βαρύ μέσα μου, απλώς το έργο που έβλεπα έξω μου φαινόταν παράλογο, δεν είχε λογική. Το έβλεπα σαν πανηγύρι τρελών. Δεν μπορεί, λ.χ., να διατυμπανίζεις ότι βρισκόμαστε στο κέντρο ενός πολιτισμού, που για βάση του έχει τη λογική θέση και παράλληλα να βλέπεις την Αμερική να επιτίθεται σε διάφορους λαούς, για τα καύσιμα. Εβλεπα ότι, γύρω μου, όλοι εξυπηρετούσαν αυτό το καθεστώς. Εβλεπα μια συνέχεια του φεουδαρχισμού, χωρίς να είμαι κάποιος αριστερός οργανωμένος. Το έβλεπα λοιπόν, σαν τη συνέχεια του έργου ο βασιλιάς, η βασίλισσα, οι υπήκοοι σκλάβοι και οι διαχειριστές. Οπως παλιά που ο μισός πληθυσμός ήταν στα νησιά και οι άλλοι μιλούσαν για τη λογική θέση. Σε αυτήν τη λογική θέση δεν βρήκα ποτέ θέση από τα 15 μου, που σκέφτομαι όλα αυτά».

Τα συζητάει και με τα παιδιά του όλα αυτά. Στις μικρές και μεγάλες τους βόλτες. «Τα δηλητηριάζω συνειδητά». Τους βάζει ένα θέμα και ανοίγουν συζήτηση. Οπως ήταν η συμπεριφορά των παιδιών απέναντι στους αλλοδαπούς. «Προσέξτε, είναι ίδιοι με σας», τους λέω». «Δεν θέλω να είναι κανονικοί. Δεν με ενδιαφέρει η κανονικότητα. Είναι αρκετά κοινωνικά παιδιά για να φτάσουν στο σημείο να αισθανθούν οff». Ο μεγάλος του είναι 29, ακολουθεί η κόρη, 21, και από τον δεύτερο γάμο του, η μικρότερη, 13 χρόνων, και ο βενιαμίν της οικογένειας, που είναι 10. «Ολα τους είναι καλοί ακροατές και ασχολούνται με τη μουσική».

Οι εμπειρίες από τα νυχτερινά μαγαζιά και η απομόνωση

Βία, αλκοόλ, ξύλο, ναρκωτικά ήταν τα σύννεφα της νύχτας που δούλεψε ο Σωκράτης Μάλαμας.

Στα σκυλάδικα υπήρχε «ένα κάψιμο», με αδιανόητες συνθήκες εργασίας και «μερικές φορές με το πιστόλι στον κρόταφο από τους εργοδότες για να παίξουμε.

Αν δεν υπήρχαν όλα αυτά, ίσως να μη σας ταλαιπωρούσα σήμερα». Αυτοκαταστροφικός, όπως δηλώνει συχνά. «Το λέω, γιατί από τα 55 χρόνια της ζωή μου, τα 35 τα κατανάλωσα χρησιμοποιώντας και δοκιμάζοντας τα πάντα. Με επιμονή και κατ’ επανάληψη πέρασα μέσα από καταστάσεις που καλό είναι κανείς να γεύεται, αλλά να εγκαταλείπει».

«Δεν κάηκες, όμως», του λέω περιμένοντας να συμφωνήσει.

«Και πού το ξέρεις; Φρόντισα να μπω στο συνεργείο, άλλαξα καλώδια, μηχανή και λάδια. Βρήκα το κουράγιο, το 1996, κάθισα 18 μήνες σε απόλυτη μοναξιά, τραβήχτηκα και ρώτησα τον εαυτό μου: “λέγε, τι θα αφήσεις πίσω;”».

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 30.1.12