Τεχνολογία: Πορεία προς τα πού;

Του Νίκου Τσούλια

[Δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο
περιοδικό: Οικολογία, Μάρτιος 1993]

Αναμφισβήτητα η τεχνολογία αποτελεί τον «ενδιάμεσο κρίκο» στις σχέσεις φύσης και κοινωνίας, και μάλιστα καθορίζει εν πολλοίς το βαθμό παρέμβασης του ανθρώπου στο φυσικό περιβάλλον, ανάλογα με τη φάση της ιστορικής μας εξέλιξης. Από πουθενά δεν προκύπτει οικολογική ουδετερότητα της τεχνολογίας. Αντίθετα, αυτή αποτελεί το πεδίο αντιπαράθεσης φιλοσοφικών ρευμάτων, ιδεολογικών κοσμοθεωριών και πολιτικών αντιλήψεων, καθότι ο πολιτισμός μας, προϊόντος του χρόνου, αποκλίνει όλο και πιο πολύ προς τις μετασχηματισμένες δομές της ύλης. Ακόμα είναι δεδομένο ότι τι τεχνολογικό οικοδόμημα, με την αντίστοιχη οικονομική του βάση έκρινε, μάλλον καθοριστικά, το τελικό εκβάν στη μεταπολεμική αντιπαράθεση των «δύο κόσμων». Έτσι ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής ανανεώνεται μέσα από τις νέες τεχνολογίες και φαίνεται να καρπώνεται, αλλά και να εκφράζει το στίγμα του «τρίτου κύματος».

Ψυχή απούσα

Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα

(απόδοση: Χρίστος Γούδης)

Δεν σε γνωρίζει ο ταύρος ούτε η συκιά,
ούτε τ’ αλόγατα ή τα μερμήγκια του σπιτιού σου.
Δεν σε γνωρίζει το αγόρι ούτε το δειλινό
Γιατί έχεις πεθάνει πια για πάντα.

Δεν σε γνωρίζει η πλάκα η πέτρινη που σε κοιτά,
ούτε το μαύρο το μετάξι μέσα του που λιώνεις.
Δεν σε γνωρίζει η μνήμη σου η σιωπηλή
Γιατί έχεις πεθάνει πια για πάντα.

Το φθινόπωρο θε να ‘ρθει με τα βούκινα,
σταφύλια της ομίχλης και σμήνη τα βουνά,
όμως κανείς δεν θα θελήσει να σε δει στα μάτια
γιατί έχεις πεθάνει πια για πάντα.

Γιατί έχεις πεθάνει πια για πάντα,
όπως όλοι οι πεθαμένοι αυτής της Γης,
όπως όλοι οι νεκροί που λησμονιούνται
μέσα σ’ ένα σωρό σκυλιών που σβήσανε.

Δεν σε θυμάται πια κανένας. Όμως εγώ σε τραγουδώ.
Γι’ αυτούς που θα ‘ρθουν τραγουδώ για την κορμοστασιά σου και την χάρη σου.

Την φημισμένη ωριμότητα της γνώσης σου.
Την δίψα σου για θάνατο και του δικού του στόματος την γεύση.
Την λύπη που διακρίνονταν μέσα στην άλκιμη χαρά σου.

Καιρό θα πάρει για να γεννηθεί, αν γεννηθεί ποτέ,
ένας τόσο περίλαμπρος ανδαλουσιάνος, με τόσες περιπέτειες γεμάτος.
Την αίγλη του ύφους του υμνώ με λόγια που στενάζουν
κι ανακαλώ στη μνήμη μου μιαν αύρα μελαγχολική μέσα στους ελαιώνες.

Χαρακτικό του Α. Τάσσου για το Λόρκα