Ο ρόλος του εκπαιδευτικού

 Του Νίκου Τσούλια

ΤΟ ΑΡΘΡΟ, 21.3.10

Μας απασχολεί όλους η βαθιά κρίση της χώρας μας. Αλλά το πρόβλημα φυσικά δεν είναι μόνο οικονομικό, συνάπτεται με τη συνολική λειτουργία της κοινωνίας μας. Η υπέρβαση της κρίσης, λοιπόν, συναρτάται με τους ρόλους όλων των πολιτών και ιδιαίτερα εκείνων που το επάγγελμά τους έχει πολλαπλασιαστικές επιδράσεις. Και φυσικά σ΄ αυτά τα επαγγέλματα περιλαμβάνεται και εκείνο του εκπαιδευτικού.

«Εἰρήνη σύ τῷ ἀναγιγνώσκοντι»

«Εἰρήνη σύ τῷ ἀναγιγνώσκοντι»

Τι ‘ναι ο άνθρωπος, αν μόνη του ευτυχία και απασχόληση έχει φαΐ και ύπνο; Είναι ένα χτήνος, τίποτ’ άλλο. Σίγουρα Αυτός που τέτοια διάνοια πλατιά μας έχει δώσει, που να βλέπει εμπρός και πίσω, αυτό το τάλαντο, τον λόγο αυτόν τον θείο, δεν τα ‘δωσε για να μουχλιάζουν έτσι μέσα μας.

William Shakespeare

“Amlet, Prince of Denmark”

Η αρχιτεκτονική, που μέχρι τον 15ο αιώνα αποτέλεσε το σχολείο της ανθρωπότητας, ήρθε να αντικατασταθεί, με την επανάσταση του Γουτεμβέργιου, από το βιβλίο, με αποτέλεσμα όλη η ανθρώπινη πνευματική παραγωγή να μνημειωθεί στο πλαίσιο της τυπωμένης σελίδας. Το βιβλίο μέσα από τις περιπέτειες που γνώρισε στην ιστορική διαχρονία φαίνεται σήμερα να γνωρίζει μια καθολική αποδοχή τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικό / συλλογικό επίπεδο.

Μικρή ιστορία του σχολικού βιβλίου

 

Του Νίκου Τσούλια

ΤΟ ΑΡΘΡΟ, 22.8.10

 

Από το 1836-1838 η έκδοση σχολικών βιβλίων είναι κρατική υπόθεση και όλα τα σχολεία χρησιμοποιούν τα κρατικά βιβλία τα οποία διασφαλίζουν «την φρόνιμον παιδαγωγίαν». Το 1838 καταργείται το Βασιλικό Τυπογραφείο και από το 1838 έως το 1882 επικρατεί το καθεστώς του ελεύθερου ανταγωνισμού.
Ο Χ. Τρικούπης εφαρμόζει στη συνέχεια (1882-1895) μια πολιτική ενός ρυθμιστικού κρατικού παρεμβατισμού (Νόμος ΑΜΒ΄ του 1882), όπου καθιερώνεται το ένα βιβλίο για κάθε μάθημα. Το 1895 με το Νόμο ΒΤΓ΄ επανέρχεται η εκδοτική σχολική κίνηση στο εμπόριο και αυτή η πολιτική θα κρατήσει μέχρι το 1907.

Πώς γεννιέται ένα βιβλίο…

Του Νίκου Τσούλια

ΟΜΠΡΕΛΑ, τ. 88, 2010

Όποιος αγγίζει ένα βιβλίο,
αγγίζει έναν άνθρωπο.

Ουόλτ Ουϊτμαν

Πώς γεννιέται ένα βιβλίο; Μα όπως γεννιέται και ένας άνθρωπος. Η σύλληψη μιας ιδέας για το περιεχόμενο του βιβλίου, μια ζωτική ανάγκη, όπως και η ανάσα μας, μπορεί και να μην ξέρεις πώς προέκυψε. Πάντα υπάρχει ο πόθος να μαθαίνεις, να διαβάζεις, να γράφεις, όπως ασίγαστος είναι ο ερωτικός οίστρος για τον άνθρωπο που εκφράζει αυθεντικά τη ζωή. Κάθε στιγμή της ζωής είναι και στιγμή γνώσης. Αυτό τον πόθο όσο τον ικανοποιείς, τόσο φουντώνει. Υπάρχει μια ερωτική πνευματική επιθυμία, πάντα ακόρεστη, πάντα θαλερή.

Γιατί να μη γράφουμε όλοι βιβλία;

 

Του Νίκου Τσούλια, ΟΜΠΡΕΛΑ, τ. 88, 2010

Ο κόσμος υπάρχει,

για να καταλήξει σε ένα βιβλίο.              

Μαλλαρμέ

 

 

 

Δε θα έπρεπε κάθε άνθρωπος να γράφει τουλάχιστον ένα βιβλίο; Πιστεύω πως ναι, για έναν πολύ απλό μα και ισχυρό λόγο. Καθένας μας έχει ένα πολύ μεγάλο μέρος σκέψεων και ιδεών, που δεν εξιστορείται πουθενά και σε κανέναν. Αυτό το άρρητο μέρος του Λόγου μας συνυφαίνεται με τις στις βαθύτερες αναζητήσεις του εαυτού μας, με υπαρξιακά ερωτήματα, με όνειρα παράτολμα ή και γήινα αλλά αληθινά, με μεγαλεπήβολα σχέδια, με σκληρές απογοητεύσεις, με ερωτικές φαντασιώσεις, με οραματικές εξιδανικεύσεις…

Μια πρόταση αυτο-αξιολόγησης

Του Νίκου Τσούλια

ΤΟ ΑΡΘΡΟ (σε δύο συνέχειες)
23.5.10, 30.5.10

Θεωρώ πως η εκπαιδευτική λειτουργία, ως μια σύνθετη και αρκετά δύσκολη επιστημονική αλλά και κοινωνική λειτουργία, απαιτεί – εκτός των άλλων συντελεστών – και την αξιολόγηση όλων των παραγόντων που την διαμορφώνουν. Και δοθέντος ότι ο εκπαιδευτικός είναι ο βασικότερος των παραγόντων αυτών, δεν μπορεί να εργαστεί αποτελεσματικά, αν δεν αξιολογείται και το πιο σημαντικό αν δεν αυτο-αξιολογείται, γιατί αυτή η μορφή αξιολόγησης εμπεριέχει την ουσιαστική δύναμη δημιουργίας.

Κρίση της κρίσης στην εκπαίδευση

Κρίση της κρίσης στην εκπαίδευση (α)

Του Νίκου Τσούλια

(ΤΟ ΑΡΘΡΟ 19.9.10, 26.10.10)

Η σημερινή γενική κρίση της χώρας (και κυρίως οικονομική – γιατί αν το κράτος μπορούσε να ελέγξει τη φοροδιαφυγή και τη ροή του «μαύρου χρήματος», εκτιμώ πως δεν θα υπήρχε πρόβλημα) ευνοεί αυτονόητα την κατεδαφιστική κριτική σε κάθε θεσμό. Για την εκπαίδευση, αυτού του είδους η κριτική δεν είναι συγκυριακή. Την υιοθετούσαν και την υιοθετούν αρκετοί.

MORAL PRINCIPLES IN EDUCATION

BY JOHN DEWEY
PROFESSOR OF PHILOSOPHY IN COLUMBIA UNIVERSITY

HOUGHTON MIFFLIN COMPANY

BOSTON · NEW YORK · CHICAGO · DALLAS
SAN FRANCISCO

The Riverside Press Cambridge

COPYRIGHT, 1909, BY JOHN DEWEY

ALL RIGHTS RESERVED

EDITED BY HENRY SUZZALLO
SOMETIME PROFESSOR OF THE PHILOSOPHY OF EDUCATION TEACHERS COLLEGE, COLUMBIA UNIVERSITY, AND PRESIDENT OF THE UNIVERSITY OF WASHINGTON

The author has drawn freely upon his essay on Ethical Principles Underlying Education, published in the Third Year-Book of The National Herbart Society for the Study of Education. He is indebted to the Society for permission to use this material.

The Riverside Press

CAMBRIDGE, MASSACHUSETTS

PRINTED IN THE U.S.A.

CONTENTS

• Introduction

1. The Moral Purpose of the School
2. The Moral Training Given by the School Community
3. The Moral Training from Methods of Instruction
4. The Social Nature of the Course of Study
5. The Psychological Aspect of Moral Education

• Outline

  INTRODUCTION

Education as a public business

It is one of the complaints of the schoolmaster that the public does not defer to his professional opinion as completely as it does to that of practitioners in other professions. At first sight it might seem as though this indicated a defect either in the public or in the profession; and yet a wider view of the situation would suggest that such a conclusion is not a necessary one. The relations of education to the public are different from those of any other professional work. Education is a public business with us, in a sense that the protection and restoration of personal health or legal rights are not.

Καίρια εκπαιδευτικά ζητήματα

Του Νίκου Τσούλια

ΤΟ ΑΡΘΡΟ, 6/12/09

Εάν αξιολογήσουμε τα καίρια εκπαιδευτικά ζητήματα από τα οποία εξαρτάται η προοπτική της θεσμικής εκπαίδευσης, με κριτήριο την επισκόπηση της βιβλιογραφίας, θα μπορούσαν να αναφερθούν τα παρακάτω.

Η «παιδαγωγική» του συστήματος πρόσβασης

Του Νίκου Τσούλια

ΤΟ ΑΡΘΡΟ 5.12.10

Οι εισαγωγικές εξετάσεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, αποτελούν συστατικό στοιχείο του εκπαιδευτικού μας συστήματος, συνδεόμενες με τους μορφωτικούς στόχους του σχολείου και με την κοινωνική και επαγγελματική εξέλιξη των νέων. Υπηρετούν τη συνολική μορφωτική ανέλιξη ευρέων κοινωνικών στρωμάτων της νεολαίας, προωθώντας τη διεύρυνση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και τη συστηματική προαγωγή της ποιότητας των σπουδών.

Έρευνα και Νέο Λύκειο

 

Του Νίκου Τσούλια

ΤΟ ΑΡΘΡΟ, 17.4.11

«Χρειάζεται αναθροφή, χρειάζεται πολιτισμός,

για ν’ αποχτήση όραση και το μυαλό».

Γ. Ψυχάρης, Το Ταξίδι μου

Εθισμένες κοινωνικές δομές να αποκρούουν ό,τι τις εισάγουν στα μηνύματα των καιρών, θεσμοί που οχυρώνονται στο υπάρχον για να μπορούν να διαμορφώνουν με παραδοσιακό τρόπο τις λειτουργίες τους, νοοτροπίες φοβικών συνδρόμων που επιζητούν την έκφρασή τους σε νοοτροπίες οιονεί «λουδιτών» ή χωρών αυτό-ολοκλήρωσης τύπου Β. Κορέας. Εικόνα ανορθολογισμού που δεν μπορεί να απαγκιστρωθεί από στερεότυπα που έχουν εκπνεύσει, πολιτικά «οράματα» μαοϊκής απόχρωσης αγκαλιά με παλαιοδεξιά γκροτέσκο σκηνικά της δεκαετίας του ’60 που δεν μπορούν να ερμηνεύσουν την πραγματικότητα πολλώ μάλλον να την επηρεάσουν και να την μετασχηματίσουν.

Αναμόρφωση του Λυκείου

 

Του Νίκου Τσούλια

TΟ ΑΡΘΡΟ (σε δύο συνέχειες), 10/6/10 και 17/6/10

Λαμβάνοντας υπόψη την πρωτοβουλία του Υπουργείου Παιδείας για συνολική αναμόρφωση της εκπαίδευσης, διατυπώνονται μερικές προτάσεις για την αναμόρφωση του Λυκείου. Αρχικά κρίνω απαραίτητο να σημειώσω τρεις γενικές παρατηρήσεις.