Gods of science: Stephen Hawking and Brian Cox discuss mind over matter

 

We paired up Britain’s most celebrated scientists to chat about the big issues: the unity of life, ethics, energy, Handel – and the joy of riding a snowmobile

• Stephen Hawking and Brian Cox
• The Guardian, Saturday 11 September 2010

Το σχολείο στην εποχή μας

Του Νίκου Τσούλια,

“ΤΟ ΑΡΘΡΟ” 13.2.11

Η παιδεία, καθάπερ ευδαίμων χώρα, πάντα τ’ αγαθά φέρει
(Η μόρφωση, όπως ακριβώς μια εύφορη γη, φέρνει όλα τα καλά)

Σωκράτης

Ζούμε σε παρακμιακή εποχή. Και αυτό όχι εξ αιτίας της σημερινής πολύπλευρης κρίσης της χώρας μας. Αντίθετα, η εν λόγω κρίση είναι σύμπτωμά της, απόλυτο παράγωγό της. Που στηρίζω αυτή την άποψη; Σε μια συγκριτική προσέγγιση των χαρακτηριστικών της εποχής μας με εκείνα άλλων εποχών που καταγράφηκαν ως εποχές οπισθοδρόμησης. Πρώτον, ποια θεωρείται σήμερα η υπέρτατη αξία; Δε νομίζω ότι κανείς έχει αντίρρηση ότι η σύγχρονη θρησκεία μας είναι το χρήμα.

Ταλαντεύσεις επί των Θρησκευτικών

Του Νίκου Τσούλια

ΤΟ ΑΡΘΡΟ 17.1.10

 

Νέες όψεις ζητημάτων αναδύονται όσον αφορά τη διδασκαλία των θρησκευτικών στα σχολεία λόγω του διαμορφούμενου διαπολιτισμικού και πολυπολιτισμικού χαρακτήρα της κοινωνίας μας. Συγκεκριμένα τον Ιούλιο του 2008 με την εγκύκλιο Γ2/91109/10-07-2008 του τότε ΥΠ.Ε.Π.Θ. αναφερόταν ότι «σχετικά με την απαλλαγή των μαθητών από το μάθημα των Θρησκευτικών, σας κάνουμε γνωστό ότι για την απαλλαγή αυτή απαιτείται υπεύθυνη δήλωση του κηδεμόνα του μαθητή αν είναι ανήλικος ή του ίδιου αν είναι ενήλικος, στην οποία θα αναφέρεται η επιθυμία απαλλαγής, χωρίς να δηλώνεται ο λόγος της συγκεκριμένης επιλογής».

Μαθητές και διάβασμα

Του Νίκου Τσούλια,

ΤΟ ΑΡΘΡΟ 20.2.11

Ψάξε για σχολειό, άστεγε!
Προμηθέψου γνώση, παγωμένε!
Πεινασμένε, άρπαξε το βιβλίο:
Είν’ ένα όπλο.
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.

Μπ. Μπρεχτ

Ας δούμε κάποια επίκαιρα στατιστικά στοιχεία από μια επιστημονική έρευνα που αφορά το εξωσχολικό διάβασμα των μαθητών. Οι μαθητές ηλικίας 15 ετών στην Ελλάδα δηλώνουν ότι διαβάζουν για δική τους ευχαρίστηση σε ποσοστό 82,5% καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ. Προηγούμενη έρευνα του προγράμματος PISA του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης για την απόδοση των μαθητών είχε φέρει την Ελλάδα στην 31η θέση από τις 70.

Ένας ήρωας της φαντασίωσης.

Του Νίκου Τσούλια,

ΟΜΠΡΕΛΑ, 2010, τ. 88

Είναι αργός ο θάνατος
γι’ αυτόν που δε διαβάζει…

Pablo Neruda

Θυμάμαι έντονα μια παιδική μου φαντασίωση, που γεννήθηκε με το διάβασμα του ‘Ροβινσώνα Κρούσου’ (σχεδόν κάθε βιβλίο, σου αφήνει κάποιο ξεχωριστό δημιούργημα, ένα νησάκι στο αρχιπέλαγος του απόλυτα προσωπικού σου κόσμου) και από τότε στοίχειωσε και δε λέει να φύγει από το μυαλό μου.

Καλλιέργεια αξιών στην εκπαίδευση

 

Του Νίκου Τσούλια

«ΤΟ ΑΡΘΡΟ», 29/11/09

Η καλλιέργεια των παιδαγωγικών αξιών, που είναι απότοκοι των μεγάλων διαφωτισμών του ανθρώπινου πνεύματος, είναι κρίσιμο στοιχείο τόσο για το διαρκή εκδημοκρατισμό της σύγχρονης κοινωνίας όσο και για τον άρτιο εξανθρωπισμό του ανθρώπου. Η σχολική αγωγή αναπτύσσει τα πεδία της απορίας, της αμφισβήτησης και της δημιουργίας, της κριτικής, της ηθικής και αισθητικής σύλληψης του κόσμου, συγκροτεί το αρχιπέλαγος των εννοιών και των επιστημονικών και των ιδεολογικών ρευμάτων της ανθρώπινης σκέψης, αντιτάσσει στην αντίληψη του «έχειν» και του «φαίνεσθαι» την κοσμοθεώρηση του «είναι» και αναζητεί τη νοηματοδότηση της ζωής στις ανθρώπινες σχέσεις και στην κοινωνική πρόοδο.

Εξωστρέφεια ή εσωστρέφεια στην εκπαίδευση;

Του Νίκου Τσούλια,

ΤΟ ΑΡΘΡΟ, 30.1.11

Ένα από τα πιο βασικά ζητήματα που αντιμετωπίζει το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι οι πολλαπλές προκλήσεις που θέτει η εποχή της παγκοσμιοποίησης, του σχηματισμού υπερ-εθνικών σχηματισμών και της έκρηξης των νέων τεχνολογιών.

Σκονισμένο βιβλίο

Του Νίκου Τσούλια,

ΟΜΠΡΕΛΑ 2010, τ. 88

Η ανάγκη παντός είναι το φως.
Το φως είναι μέσα στο βιβλίο.
Αφήστε το να ακτινοβολήσει.
Αν θέλετε θαλπωρή, βάλτε παντού βιβλία.

Βίκτωρ Ουγκώ

– Ποια είναι η ευτυχία μου, η ευτυχία ενός βιβλίου; Μα νομίζω πως το αιώνιο όνειρο όλων των βιβλίων είναι να είμαστε πάντα ανοιχτά…, να μας κρατούν τα χέρια κάποιου ανθρώπου…, να αναπλάθουν οι άνθρωποι την καθημερινή τους πραγματικότητα σε μια άλλη πιο αληθινή πραγματικότητα…

Εκπαίδευση και εργασία

 

Του Νίκου Τσούλια

ΤΟ ΑΡΘΡΟ, 28.3.10

«Οι παππούδες μας έζησαν καλύτερα από τους πατέρες τους, οι πατέρες μας έζησαν και αυτοί καλύτερα από τους πατέρες τους, εμείς δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα ζήσουμε καλύτερα από τους δικούς μας πατέρες», με αυτό το συμπυκνωμένο τρόπο αποτυπώνουν συνήθως οι μαθητές τις ανησυχίες και την αγωνία τους για το μέλλον τους. Πράγματι, αν εξετάσουμε την πορεία της χώρας μας, θα δούμε ότι σήμερα αυτό που κυρίως διακυβεύεται είναι η συνέχιση της μεταπολεμικής γραμμικής προόδου της ελληνικής κοινωνίας.

 

 

Δείκτες ποιότητας και αξιολόγησης της εκπαίδευσης

Του Νίκου Τσούλια

«ΤΟ ΑΡΘΡΟ» 20/12/09

Η υστέρηση του εκπαιδευτικού μας συστήματος σε σχέση με την ανάλυση των στοιχείων ποιότητάς του και με αξιολόγησή του προκαλεί σοβαρές επιπτώσεις στην προοπτική του. Σύμφωνα με τις κρατούσες τάσεις της βιβλιογραφίας, μια σύγχρονη μορφή επιστημονικής αξιολόγησης της εκπαίδευσης α) δεν έχει καμιά σχέση με τα παλιά σχήματα του επιθεωρητισμού και β) δεν αποτελεί «εργαλείο ιδεολογικού ελέγχου του σχολείου», εκτός αν θεωρούμε καθετί το εκπαιδευτικό ως ιδεολογικό (που ως ένα βαθμό μόνο ισχύει), οπότε σε μια τέτοια περίπτωση δύσκολα τίθεται σε επιστημονική δοκιμασία και απλώς είναι θέμα πολιτικών αντιπαραθέσεων.

Εκπαιδευτικοί μύθοι

Του Νίκου Τσούλια,

“Τα Νέα”, 21.10.2002

Η έννοια του μύθου δεν είναι μια έννοια του απώτερου παρελθόντος της ιστορίας του ανθρώπου, αλλά αναφύεται στις πάντοτε παρούσες ζώνες της άγνοιας ή της σκοπιμότητας. Έτσι και η εκπαίδευση, αν και αποτελεί μορφωτικό πεδίο, άρα έχει διαφωτιστικό περιεχόμενο, αποικίζεται συχνά από σύγχρονες κατασκευές μύθων.

Η ΓΕΝΕΣΗ ΤΟΥ ΑΘΗΝΑΪΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

του Φρίντριχ Ενγκελς

Από την μελέτη του
«Η καταγωγή της οικογένειας της ατομικής ιδιοκτησίας

και του κράτους»

Το πώς εξελίχθηκε το κράτος, εν μέρει με τη μεταβολή των οργάνων του καθεστώτος των γενών, εν μέρει με τον παραγκωνισμό τους από νέα όργανα που βγήκαν στη μέση, και τέλος με την ολοκληρωτική αντικατάστασή τους από πραγματικού "ένοπλου λαού", που μόνος του υπεράσπιζε τον εαυτό του στα γένη, στις φατρίες και στις φυλές του, την πήρε μια ένοπλη "δημόσια εξουσία" που ήταν υποταγμένη στα κρατικά αυτά όργανα και που, επομένως, μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και ενάντια στο λαό – όλα αυτά μπορούμε – στην πρώτη τους τουλάχιστο φάση, να τα παρακολουθήσουμε καλύτερα από οπουδήποτε αλλού στην αρχαία Αθήνα. Τις αλλαγές στη μορφή τις περιέγραψε βασικά ο Μόργκαν, εγώ πρέπει να συμπληρώσω στο μεγαλύτερό του μέρος το οικονομικό περιεχόμενο που γεννά αυτές τις αλλαγές.