Πρόσβαση στην πληροφορία

 

Του Νίκου Τσούλια

“ΤΟ ΑΡΘΡΟ”  22.10.08

 

Στη σημερινή «γνωσιοκεντρική εποχή» έχουν διαμορφωθεί ορισμένες βασικές παραδοχές: α) η γνώση και η πληροφορία καθορίζουν περισσότερο από ποτέ άλλοτε το μέλλον των κοινωνιών, β) η γνώση παράγεται και καταστρέφεται με ολοένα και μεγαλύτερους ρυθμούς, γ) η έρευνα αποτελεί το κλειδί για την ανάπτυξη της επιστήμης και της οικονομίας και δ) η πρόσβαση στην πληροφορία γίνεται όλο και πιο πλούσια και πιο ελεύθερη.

Ύμνος στην έρευνα

Του Νίκου Τσούλια

“ΤΟ ΑΡΘΡΟ” 23.4.11, Εφημερίδες της Ηλείας

Πώς μπορούν να λυθούν τα διάφορα προβλήματα στην εφαρμογή της διδασκαλίας της μεθοδολογίας αλλά και στην άσκηση της ερευνητικής εργασίας; Είναι εύκολο, γιατί απλά υπάρχει πλούσια βιβλιογραφία και διεθνής εμπειρία και δεν ανακαλύπτουμε κανέναν «τροχό». Όσον αφορά τις αθέμιτες επιλογές (π.χ. προσφυγή σε φροντιστήρια ή σε έτοιμες τυποποιημένες «συνταγές») υπάρχει λύση: οι επιβλέποντες καθηγητές, με τις κατάλληλες γνώσεις, την επιστημονική τους συγκρότηση και τον παιδαγωγικό τους οίστρο, μπορούν να ελέγχουν την πορεία της έρευνας στο αν είναι εξ ολοκλήρου υπόθεση των μαθητών / φοιτητών ή όχι, μπορούν να διακριβώνουν αν υπάρχουν συρραφές ή «copy paste», μπορούν να αναδεικνύουν την αυτενέργεια των μαθητών / φοιτητών.

Βαθμολογία και εκπαίδευση

 

του Νίκου Τσούλια

“Τ0 ΑΡΘΡΟ” 30.5.10, Εφημερίδες της Ηλείας

Την δεκαετία του 1990 το ποσοστό των ανεξεταστέων μαθητών στο λύκειο που παραπεμπόταν για τον Σεπτέμβριο ήταν γενικά περίπου το ένα τέταρτο του συνόλου των μαθητών. Τώρα έχει σχεδόν μηδενιστεί. Τι έχει συμβεί; Βελτιώθηκε τόσο πολύ το επίπεδο των μαθητών μας ή η γενική λειτουργία του εκπαιδευτικού μας συστήματος, ώστε να έχουμε αυτή την εντυπωσιακή εξέλιξη; Καμιά έρευνα, καμιά σοβαρή ανάλυση δεν έχει υποστηρίξει κάτι τέτοιο.

Ο πολιτισμός του βιβλίου

Του Νίκου Τσούλια

ΟΜΠΡΕΛΑ, τ.88, 2010

Θεωρώ το βιβλίο όχι τόσο ως ένα αθάνατο αντικείμενο
που πρέπει να το λατρεύουμε,
όσο ως μια
δυνατότητα ομορφιάς.

Χόρχε Λουίς Μπόρχες

Στη σύγχρονη εποχή η σύνδεση του βιβλίου με την έκρηξη της γνώσης γίνεται μια μαγική εικόνα. Η παιδική απορία για το τι είναι πέρα από τα όρια του ‘δικού σου’ κόσμου γίνεται μια ασίγαστη λαχτάρα για να βρεις τα σύνορα του πνευματικού σου ορίζοντα, που όσο τον πλησιάζεις διαρκώς διευρύνεται.

Τι μπορεί να είναι ένα βιβλίο;

Του Νίκου Τσούλια

ΟΜΠΡΕΛΑ, τ.88, 2010

 

Αφήστε μας μόνους χωρίς βιβλία
και αμέσως θα μπερδευτούμε, θα χαθούμε –
δε θα ξέρουμε που ν’ ακουμπήσουμε,
που να στηριχτούμε.

Ντοστογιέφσκι

Το παλαιοβιβλιοπωλείο δημιουργούσε ατμοσφαιρικό περιβάλλον και το βλέμμα ήταν ανήσυχο στην αναζήτηση του ‘παλιού’ που υποδύεται τη μορφή του ‘καινούργιου’, μέχρις ότου η ματιά καρφώνεται: «Οι ανακαλύψεις του Παστέρ». Απομακρύνομαι ένοχα. Αυτό το ξεχωριστό για εμένα βιβλίο, το είχα χάσει χωρίς ποτέ να καταλάβω πώς έγινε. «Είναι πράγματι αυτό»;

Ο βρόχος των προκαταλήψεων στην αναπηρία και η εκπαίδευση

Του Νίκου Τσούλια

ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ, τ. 121, σ. 50-64, 2007

Διαχρονική η παρουσία των προκαταλήψεων

                                 

Παρακολουθώντας την εξέλιξη των ιδεών και των κοσμοθεωριών αλλά και την πορεία της επιστήμης, απορούμε για τον έστω κατά περιπτώσεις λανθασμένο τρόπο σκέψης του ανθρώπου στο παρελθόν και θεωρούμε ότι η δική μας εποχή μάλλον δεν διατρέχεται από εσφαλμένες θεωρίες. Κάτι τέτοιο φυσικά δεν ισχύει και δε θα μπορούσε να ισχύει για πολλούς λόγους. Το πρόβλημα ωστόσο έγκειται στην δημιουργία προκαταλήψεων από τις λανθασμένες απόψεις ή από τις πολιτικές σκοπιμότητες. Βλέπουμε τις παλιές προκαταλήψεις και απορούμε για την τραχύτητα της ανθρώπινης σκέψης, χωρίς να συνειδητοποιούμε τις προκαταλήψεις της εποχής μας, ακριβώς γιατί εστιάζουμε το δημόσιο λόγο μας και συχνά και το στοχασμό μας στο φαίνεσθαι των πραγμάτων και όχι στο είναι, γιατί οι αντικατοπτρισμοί της καθημερινής ζωής μάς καθησυχάζουν από το δύσκολο αγώνα του εξευγενισμού μας και του εξανθρωπισμού μας.

Μια αιρετική φωνή του πολιτισμού μας

Του Νίκου Τσούλια

ΟΜΠΡΕΛΑ, τ.89, 2010,
σ. 23-28

Μπορούμε να δούμε έξω από ό,τι μας περιβάλλει και μας εμπεριέχει; Μπορούμε να έχουμε βαθιά επίγνωση μιας ξένης κουλτούρας αφήνοντας ανέγγιχτα τα δικά μας στερεότυπα; Μπορεί να είναι ο δυτικός πολιτισμός καθοδηγητής του ανθρώπινου πνεύματος σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης; Είναι δυνατή η γνώση του συνολικού φαινομένου της ζωής μέσω μιας ανθρωποκεντρικής αντίληψης; Είναι δυνατή η ανάπτυξη ενός πολιτισμού των πολιτισμών;

Πρόκειται για ερωτήματα που τίθενται επιτακτικά μέσω του έργου του Κλωντ Λεβί – Στρος (Κ. Λ.-Σ.) και, κατά τη γνώμη μου, προάγουν τη σκέψη μας για να αναθεωρήσουμε εδραιωμένες και ταυτόχρονα έωλες βεβαιότητες, για να αναστοχαστούμε επί κοσμοθεωρήσεων που μας περιορίζουν και μας απομακρύνουν από μια κουλτούρα ανοιχτών οριζόντων.

Ουμανιστικά γράμματα του Α. Καμύ

Του Νίκου Τσούλια

ΟΜΠΡΕΛΑ τ. 90,

Νοέμβριος 2010, σ. 28-33

«Τα γράμματα σ’ ένα φίλο Γερμανό» του Α. Καμύ μπορεί να αποτελέσουν ένα σχέδιο αυτοκριτικής της Ευρώπης για
τον τελευταίο παγκόσμιο πόλεμο, ένα ντοκουμέντο διακήρυξης
της Ενωμένης Ευρώπης για ένα «φωτεινό» μέλλον, ένα κείμενο αυτογνωσίας του ανθρώπου.

 

 

 

 

Αρχική εκπαίδευση των εκπαιδευτικών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης

Του Νίκου Τσούλια,

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ, τ. 129,
Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2007, σ. 383-400.

Γενικό πλαίσιο

Η σημερινή μεταβατική περίοδος της ιστορίας της ανθρωπότητας χαρακτηρίζεται από σημαντικές μεταβολές στο βιομηχανικό τρόπο οργάνωσης της κοινωνίας και της ζωής του πολίτη. Η παγκοσμιοποίηση και η αναγωγή της αγοράς ως βασικού κριτή των λειτουργιών της πολιτείας, η δημιουργία νέων μορφών κοινωνικών κινημάτων, η ανάπτυξη άυλων μορφών οικονομίας, τα μεγάλα μεταναστευτικά ρεύματα, οι πολιτιστικές ανακατατάξεις, η αλματώδης εξέλιξη των νέων τεχνολογιών, η ένταση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων εντός και εκτός των εθνικών συνόρων, η διαρκής συσσώρευση πλούτου σε λίγες πολυεθνικές επιχειρήσεις, η ισχυροποίηση του καταναλωτισμού είναι μερικές όψεις του αναδυόμενου τοπίου της μετανεωτερικής εποχής.

Μετασχηματισμός του ρόλου του σχολείου και του εκπαιδευτικού

Του Νίκου Τσούλια,

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΒΗΜΑ,
τ. 10, Ιανουάριος 2009,
σ. 31-44

Οι εκτεταμένες μεταβολές στο πολιτιστικό, κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό «περιβάλλον πεδίο» προκαλούν εκτεταμένους μετασχηματισμούς στο ρόλο του σχολείου και του εκπαιδευτικού. Με βάση αυτή την προσέγγιση, επιχειρείται μια βιβλιογραφική επισκόπηση σε μετασχηματισμούς θεμελιωδών όψεων της εκπαίδευσης, η οποία αποσκοπεί στην προαγωγή μιας δημοκρατικής μεταρρυθμιστικής κουλτούρας. Η ανάπτυξη μορφωτικού κινήματος είναι καταλυτικός συντελεστής τόσο στην κύρια πολιτική πρόκληση του ιδεολογικού δίπολου «εκπαίδευση–μόρφωση vs εκπαίδευση–κατάρτιση», όσο και στον κύριο εκπαιδευτικό στόχο: πώς θα αναπτυχθεί η δημοκρατική παιδεία για να καλλιεργηθεί μια κουλτούρα κριτικής σκέψης και χειραφέτησης στους νέους απέναντι στις πολλαπλές πηγές της εξουσίας και της άγνοιας; πώς θα περάσουμε από τη σημερινή «οικονομία της πληροφορίας» στην αυριανή «κοινωνία της γνώσης και της μάθησης»; Υποστηρίζεται η άποψη ότι είναι αναγκαιότητα να προχωρήσουν οι συζητήσεις για έναν «κοινό φορέα όλων των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας, της δευτεροβάθμιας και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης», που μπορεί να αποτελέσει σηματωρό για προοδευτικές εκπαιδευτικές και κοινωνικές προοπτικές.