Από την ιστορία του σχολικού βιβλίου 3

Του Νίκου Τσούλια

Η ανάπτυξη της τυπογραφίας είναι μια σημαντική στιγμή στην ιστορία του ανθρώπου. Ουσιαστικά θα εισάγει τον Δυτικό κόσμο στην μακρά περίοδο της νεωτερικότητας. Σε αρκετές χώρες της Ευρώπης θα βοηθήσει σημαντικά τη διάδοση και των ελληνικών γραμμάτων με τη σύμπραξη πολλών Ελλήνων που ασχολούνται επαγγελματικά με το χώρο αυτό και ουσιαστικά θα συνδεθεί με την ανάπτυξη ενός ουμανιστικού ρεύματος. Φυσικά, η παραγωγή του ελληνικού βιβλίου κατά την τουρκοκρατία γίνεται εκτός ελληνικού χώρου.

Νέα εκπαιδευτικά ζητήματα

Του Νίκου Τσούλια

ΤΟ ΑΡΘΡΟ, 31/1/10

Στο σύγχρονο εκπαιδευτικό σκηνικό είναι αναγκαία περισσότερο από ποτέ άλλοτε η εξωστρέφεια και η όσμωση των λειτουργιών του εθνικού εκπαιδευτικού συστήματος με το αντίστοιχο διεθνές περιβάλλον και ιδιαίτερα με εκείνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.). Θα αναφέρω κάποιες περιπτώσεις που χρήζουν μιας τέτοιας μελέτης.

Το όραμά μας για την παιδεία

του Ανδρέα Δημητρίου, Υπουργού Παιδείας Κύπρου

Το όραμα που οδηγεί την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση της παιδείας μας κατευθύνεται προς τις πιο κάτω μεγάλες αξίες: Σεβασμός στην αξία του Ανθρώπου ανεξάρτητα από την καταγωγή του, το χρώμα του, τη χώρα προέλευσής του, τις πολιτικές του πεποιθήσεις, τις παραδόσεις και τις συνήθειές του, ή το είδος της εργασίας του. Διατήρηση ενός σταθερού συστήματος αναφοράς που προκύπτει από τη δική μας παράδοση, τη δική μας ιστορία και το δικό μας πολιτισμό.

The top 100 books of all time

Full list of the 100 best works of fiction, alphabetically by author, as determined from a vote by 100 noted writers from 54 countries as released by the Norwegian Book Clubs. Don Quixote was named as the top book in history but otherwise no ranking was provided.

Γνώση και πληροφορία

Του Νίκου Τσούλια

The right to know,

Is equal to the right to be.

WALLACE STEVENS (1954)

Ένα από τα πιο σοβαρά θέματα που τίθενται σήμερα στον εκπαιδευτικό σε κοινωνίες στις οποίες επικυριαρχεί ο μεγάλος όγκος πληροφορίας, είναι να μάθουν τους μαθητές / τις μαθήτριες να ξεχωρίζουν τη γνώση από την πληροφορία. Και επιπλέον, να τους μάθουν να βρίσκουν ποια πληροφορία είναι έγκυρη και ακόμα να μη χάνονται στον άπειρο ωκεανό των πληροφοριών που πλημμυρίζει ιδιαίτερα το Διαδίκτυο.

Φιλοσοφικές έρευνες & μεταφυσικές εικασίες

[Οι αποδελτιώσεις δεν αντικαθιστούν το διάβασμα των βιβλίων, αντίθετα το κεντρίζουν. Προσφέρονται ως πρόταση μελέτης του σχετικού βιβλίου και για διευκόλυνση στη δική σας αποδελτίωση]

Γιόνας, Χ. (2001), Φιλοσοφικές έρευνες & μεταφυσικές εικασίες, Αθήνα: Ίνδικτος, σ.

1. Θεωρία του οργανισμού και ιδιαίτερα του ανθρώπου.

1. Εξέλιξη και ελευθερία.

Οι μεγάλες αντιφάσεις που ανακαλύπτει μέσα του ο άνθρωπος – ελευθερία και αναγκαιότητα, αυτονομία και εξάρτηση, εγώ και κόσμος, σχέση και απομόνωση, δημιουργικότητα και θνητότητα – είναι προσχηματισμένες εν σπέρματι ήδη στις πιο πρωτόγονες μορφές της ζωής, η καθεμιά από τις οποίες διατηρείται σε μια επικίνδυνη ισορροπία μεταξύ του είναι και του μη είναι και κρύβει πάντα μέσα της έναν εσωτερικό ορίζοντα ‘υπερβατικότητας’. 11- 12

Νέες τεχνολογίες στην εκπαίδευση

του Νίκου Τσούλια (Ως προέδρου της ΟΛΜΕ)

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “ΤΑ ΝΕΑ”, 21.6.2001

Στην εποχή της κοινωνίας της γνώσης και της ψηφιακής οικονομίας, οι νέες τεχνολογίες προσφέρουν ένα προνομιακό πεδίο καλλιέργειας και άσκησης της μάθησης. Βεβαίως η τεχνολογική εξέλιξη δεν μπορεί να αποτελέσει παράγοντα μιας μεταμοντέρνας μυθολογίας ή μιας επιστημονικής ιδεολογίας ούτε φυσικά μπορεί να προσεγγισθεί με τάσεις δαιμονοποίησής της. Οι νέες τεχνολογίες προσφέρουν ένα δυναμικό πεδίο προκλήσεων, όπου εκδιπλώνονται πρωτόγνωρες χειραφετικές αλλά και χειραγωγικές δυνάμεις του ανθρώπου που ζητούν μερίδιο στη γραφή της σύγχρονης ιστορίας.

O Έρωτας στα χιόνια

Παπαδιαμάντης Aλέξανδρος

Kαρδιά του χειμώνος. Xριστούγεννα, Άις-Bασίλης, Φώτα.    
Kαι αυτός εσηκώνετο το πρωί, έρριπτεν εις τους ώμους την παλιάν πατατούκαν του, το μόνον ρούχον οπού εσώζετο ακόμη από τους προ της ευτυχίας του χρόνους, και κατήρχετο εις την παραθαλάσσιον αγοράν, μορμυρίζων, ενώ κατέβαινεν από το παλαιόν μισογκρεμισμένον σπίτι, με τρόπον ώστε να τον ακούη η γειτόνισσα:
― Σεβτάς είν’ αυτός, δεν είναι τσορβάς…· έρωντας είναι, δεν είναι γέρωντας.

Εκπαιδευτικά παράδοξα

Του Νίκου Τσούλια

Δύο εκπαιδευτικά παράδοξα (μία απορία και μία παρατήρηση) συνθέτουν το κείμενο. Ας καταθέσω πρώτα την απορία: Με ποια αναλυτικά προγράμματα και με ποια βιβλία θα υλοποιηθεί το σχέδιο του υπουργείου παιδείας όσον αφορά τη σύνολη λειτουργία του Νέου Λυκείου;

Αν είναι αυτονόητο ότι τα σημερινά βιβλία προφανώς αντιστοιχούσαν στη δομή του υπάρχοντος λυκείου, πώς μπορεί να ανταποκριθούν και στη νέα μορφή του λυκείου, η οποία είναι αρκετά διαφορετική από την υπάρχουσα δομή;

Ίσως για όλους μας να έρχεται πάντα η άνοιξη…

Του Νίκου Τσούλια

[Πρόκειται για μια παιδική ιστορία. Αφορμή της γραφής της ήταν ένα παλιό εμπνευσμένο χρονογράφημα του Παύλου Παλαιολόγου στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ», όπου εξέφραζε το «παράπονό» του γιατί οι άνθρωποι δεν έχουν, όπως η φύση, τη δική τους άνοιξη!]

 

Ο φίλος μας ο κοτσυφούλης είχε συνηθίσει καιρό τώρα να πηγαίνει και να κάθεται με τις ώρες στο αγαπημένο του δέντρο, μια γέρικη βελανιδιά στη μέση ενός χωραφιού.

Τα σκολειά χτίστε

Του Κωστή Παλαμά

… Λιτὰ χτίστε τα, ἁπλόχωρα,
μεγάλα, γερὰ θεμελιωμένα,
ἀπὸ τῆς χώρας, ἀκάθαρτης,
πολύβοης, ἀρρωστιάρας, μακριά.
Μακριὰ τ᾿ ἀνήλιαγα σοκάκια,
τὰ σκολειὰ χτίστε.

Καὶ τὰ πορτοπαράθυρα τῶν τοίχων
περίσσια ἀνοῖχτε, νά ᾿ρχεται ὁ κὺρ Ἥλιος,
διαφεντευτής, νὰ χύνεται,
νὰ φεύγει, ὀνειρεμένο πίσω του
ἀργοσέρνοντας τὸ φεγγάρι.

Γιομίζοντάς τα νὰ τὰ ζωντανεύουν
μαϊστράλια καὶ βοριάδες καὶ μελτέμια
μὲ τοὺς κελαηδισμοὺς καὶ μὲ τοὺς μόσκους,
κι ὁ δάσκαλος, ποιητὴς
καὶ τὰ βιβλία νὰ εἶναι σὰν τὰ κρίνα…

«Η Φόνισσα»

[Με το τέλος του 20ου αιώνα μου ζητήθηκε από την εφημερίδα “ΤΑ ΝΕΑ” να γράψω ποιο είναι το καλύτερο πνευματικό “βιβλίο” και επέλεξα τη “Φόνισσα”]

Του Νίκου Τσούλια
(Ως προέδρου της ΟΛΜΕ)

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα
“ΤΑ ΝΕΑ”, 27.11.1999

Ως καλύτερο «βιβλίο» του απερχόμενου αιώνα θεωρώ τη «Φόνισσα», που γράφτηκε το 1903 από τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη. Και αυτό γιατί αποτελεί ένα μοναδικό κοινωνικό μυθιστόρημα που διεισδύει αποκαλυπτικά στην ασύνορη ανθρώπινη φύση αναζητώντας το Νόημα της ζωής και τους όποιους παραλογισμούς της μέσα από οριακές πράξεις των ηρώων.